تغییر شرکای تجاری ایران به کشور‌های منطقه امکانپذیر است

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی» صبح امروز در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد. اولین نشست این همایش با عنوان «ظرفیت‌های تغییر شرکای تجاری به سمت کشور‌های منطقه»، با حضور محمدامین حاج کاظمیان کار آفرین و صادرکننده نمونه، ابوالفضل ظهره‌وند سفیر اسبق ایران در افغانستان و ایتالیا و میرهادی رهگشای کارشناس ارشد اقتصاد بین الملل، برگزار شد.

قابلیت تغییر مبادی واردات ۴.۳ میلیارد دلار محصولات اساسی کشاورزی

در ابتدای نشست آقای محمدمهدی سروی از برگزیدگان مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «بررسی تغییر مبادی واردات محصولات اساسی کشاورزی و استفاده از ظرفیت کشور‌های منطقه برای بهبود وضعیت تامین امنیت غذایی» را ارائه نمود. وی ضمن ارائه آمار مربوط به واردات ۱۰ قلم کالای اساسی بخش کشاورزی ایران از جمله ذرت، برنج، گندم، دانه‌های روغنی و روغن، میزان میانگین واردات سالانه این ۱۰ قلم کالا را ۶.۳ میلیارد دلار عنوان کرد و افزود: ایران برنامه مدونی برای تعیین مبادی وارداتی شرکای تجاری خود در بحث واردات کالا‌های اساسی کشاورزی ندارد و به همین دلیل هرساله بخش عمده واردات از کشور‌های دوردست و با واسطه گری کشور‌های اروپایی انجام میشود. درعین حال بررسی صادرات کشور‌های منطقه نشان می‌دهد قابلیت واردات بیش از ۴ میلیارد دلار از کالا‌های اساسی وارداتی ایران از کشور‌های منطقه فراهم است.

فرصت‌های مغفول ایران در توسعه تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا

در ادامه هادی غلام‌نیا دیگر برگزیده مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «تجارت ترجیحی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا؛ قابلیت و فرصت‌ها» را ارائه نمود. بر اساس این ارائه ایران ظرفیت‌های فراوانی در صادرات به کشور‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا دارد، اما به دلیل مشکلاتی که عمدتا ریشه داخلی دارد، از این ظرفیت‌ها بهره نبرده است. کشور‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بزرگترین تولیدکنندگان محصولاتی همچون دانه‌های روغنی هستند، اما ایران با وجود تحریم‌ها نیاز خود به این محصولات را از آرژانتین و برزیل و حتی آمریکا تامین کرده است.
وی ضمن انتقاد از کالا‌های انتخاب شده در توافق تجاری با اتحادیه اوراسیا، ادامه داد: در تولید محصولات پزشکی در خاورمیانه در رتبه اول قرار داریم؛ ولیکن تعرفه‌های اعمال شده به کالا‌هایی تعلق گرفته است که مزیت چندانی برای ایران نداشته است. ضمن اینکه صندوق ضمانت صادرات هیچگونه حمایتی از صادرکنندگان نکرده است. متاسفانه تاکنون هیچ پروژه بزرگ و راهبردی با همسایگان طرح نکرده‌ایم و خط لوله گاز ایران به عراق که سالی ۳.۵ میلیارد دلار برای ایران درآمد داشته است که به برکت حاج قاسم بوده است.

کشور‌های همسایه می‌توانند بستر صادرات کالا‌های ایرانی باشند

محمدامین حاج کاظمیان کار آفرین و صادرکننده نمونه با بیان این که ما در شرایط جنگ اقتصادی به سر می‌بریم افزود: امروز بحث ایمنی غذایی از امنیت غذایی مهم‌تر است. با پیش فرض شرایط جنگ اقتصادی باید روی ایمنی غذایی متمرکز شد و قوانین و استاندارد‌های غذایی کشور را بروزرسانی کرد. در حقیقت اگر قرار است مبادی واردات کشور را مدیریت شود باید روی کیفی سازی محصولات و تعیین قوانین و استاندارد‌های مناسب کار کرد.

این کارآفرین و صادرکننده نمونه گفت: اولا کشور‌های همسایه می‌توانند مبادی صادراتی ما باشند ثانیا بسیاری از این کشور‌ها از تعرفه‌های ترجیحی برای دنیا برخوردارند و در واقع ما می‌توان ارزش افزوده‌ای در کشور‌های منطقه ایجاد کرد. ظرفیت‌های زیادی در کشور‌های منطقه وجود دارد که تا حدی هم از آن‌ها استفاده شده، اما ظرفیت‌ها به مراتب بیشتر است.

واردات باید پشتوانه تولید و صادرات باشد

ابوالفضل ظهره‌وند سفیر اسبق ایران در افغانستان و ایتالیا ضمن انتقاد از عملکرد دولت در زمینه قوانین صادراتی کشور عنوان کرد: باید ریال ایران قوی و پر قدرت ظاهر شود و سهم ریال در تبادلات بین‌المللی افزوده شود و در غیر این صورت ممکن است دلار به ۵۰ هزار تومن هم برسد چرا که کشور‌هایی مانند انگلیس و آمریکا به سمت چاپ بی‌رویه و بدون پشتوانه پول‌های خود نظیر پوند استرلینگ و دلار رفته‌اند. همچین علاوه بر ضرورت جهانی سازی ریال ضرورت دارد که واردات پشتوانه تولید باشد نه اینکه منجر به تضعیف تولید گردد که این مهم مستلزم یک مدیریت هوشمندانه است.

«منطقه‌گرایی» مسیر افزایش سهم ایران از تجارت جهانی

میرهادی رهگشای کارشناس ارشد اقتصاد بین الملل نیز با اشاره به سهم پایین ایران از تجارت منطقه‌ای و جهانی، با وجود مزیت جغرافیایی، گفت: ایران باید ابتدا برنامه مدونی برای انتخاب هوشمندانه شرکای خود تدارک ببیند و با طراحی یک نظام تعرفه‌گذاری دقیق، کشور‌های منطقه را در تامین نیاز‌های خود در اولویت قرار دهد. در ادامه نیز لازم است مشکلات پرشمار پیش روی تولید و صادرات در کشور برطرف شود و اقداماتی ازجمله راهکار‌های توسعه مبادلات تحریم ناپذیر، توافقات تجاری و گمرکی با کشور‌های همسایه، ایجاد زیرساخت‌های حمل و نقل و در نهایت ایجاد بستر‌های تولید مشترک با کشور‌های همسایه در دستورکار قرار بگیرد.

وی افزود: آمار‌های تجارت کشور‌های همسایه نشان از آن دارد که ایران می‌تواند بخش قابل توجهی از نیاز خود را به جای کشور‌های دوردست و یا اروپایی، از کشور‌های منطقه تامین کند و در مقابل صادرات کالا‌های تولیدی در داخل را به این کشور‌ها افزایش دهد. تجربه دیگر کشور‌ها نشان داده است که مسیر افزایش سهم تجارت ایران از کل تجارت منطقه و تجارت جهانی، به طور حتم از منطقه‌گرایی می‌گذرد.