عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران، برنده جایزه انجمن معماری جهانی شد
به گزارش گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، موسوی عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران، با طراحی پروژه به‌کارگیری Far-UVC در طراحی معماری برای ایمنی بیشتر در مقابل کرونا، برنده دوره سی‌وهشتم جایزه انجمن معماری جهانی (World Architecture Awards) در هر دو بخش آرای داوران و آرای برگزیدگان مردمی شد.
موسوی در خصوص این پروژه اظهار داشت: در این پروژه مساله سلامت کاربران همواره از دغدغه‌های طراحان و مسئولان بوده وبا شیوع بیماری کرونا و فراگیرشدن آن، اصول جدید در طراحی فضایی ایجاد خواهد شد. تیم ما پس از شروع و همه‌گیری بیماری تا به امروز، طراحی‌هایی در این زمینه انجام داده تا موجب جلوگیری از شیوع و از بین‌بردن زنجیره همه‌گیری در کنار فعالیت و حضور کاربران در اماکن شهری و استفاده از امکانات شهری با کم‌ترین خطر شود.
وی افزود: چیدمان جدید مبلمان‌ها، توجه به فاصله‌گذاری اجتماعی، طراحی دستگیره‌ها و بازشوها، نکات و نوآوری‌های مربوط به روشویی و سرویس بهداشتی، سیستم‌های ضدعفونی‌کننده فضا و کاربران از جمله موارد طراحی شده در گذشته بود. پیش‌بینی ما این است که با شیوع بیماری کرونا و فراگیر شدن آن، اصول جدید در طراحی و معماری ایجاد خواهد شد. دکتر موسوی در ادامه گفت: نور خورشید به‌ویژه بخش نور فرابنفش آن به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین عوامل ضدعفونی‌کننده شناخته می‌شود که انسان از ابتدا از این خاصیت استفاده می‌کرد، بعد‌ها با پیشرفت علم به‌صورت مصنوعی، از لامپ‌های فرابنفش برای ضدعفونی‌کردن فضا‌ها و اجسام استفاده شد و حال با مطالعات بیشتر، پیشرفت علم، بررسی پژوهش‌ها و نمونه‌های طراحی شده، ارتقا و بهینه‌سازی آن‌ها با طول موج خاصی از نور فرابنفش آشنا شدیم که در کنار خاصیت از بین‌بردن ویروس‌ها برای انسان‌ها و حیوانات ضرری نداشته باشد. مواردی که با آزمایش‌ها و پژوهش‌های گروه‌های مختلف و متخصصان علوم مرتبط به‌صورت رایگان در اختیار مردم و طراحان صنعتی و معماران قرار داده شد و ما با مطالعه و مشاهده طرح‌های ارایه شده توانستیم فضای هوشمند و پاسخگو به حضور کاربران، فضای امنی به دور از ویروس با قابلیت گسترش فضایی را طراحی کنیم. کرونا ویروس‌ها خانواده بزرگی از ویروس‌های RNA دار تک‌رشته‌ای هستند که طیف وسیعی از بیماری‌ها با شدت‌های مختلف را ایجاد می‌کنند.
وی افزود: اقدامات لازم برای مقابله با این بیماری شامل بهداشت و پاک‌سازی دست، بدن، لباس، وسایل و تجهیزات است. سال‌هاست که در صنعت از نور فرابنفش برای پاک‌سازی ویروس‌ها استفاده می‌شود که به‌دلیل جذب شدید انرژی توسط باز‌های آلی موجود در نوکلئک اسید میکروب این خاصیت ایجاد شده است. ده‌ها سال است که از لامپ‌های UVC ۲۰۰ تا ۲۸۰ نانومتر برای ضدعفونی، کشتن میکروب‌ها و ویروس‌ها در بیمارستان‌ها استفاده می‌شود و هنگام استفاده، محیط کار باید خالی از کارکنان باشند، زیرا این لامپ‌ها عمدتا ۲۵۴ نانومتری هستند که می‌توانند به بافت چشم و پوست نفوذ کرده و باعث التهاب و درد شوند. لایه‌های فوقانی پوست، محافظ طبیعی در برابر UVC کم انرژی‌تر عمل می‌کند.
عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران گفت: لامپ‌های Far-UVC ۲۲۲ نانومتری و برای انسان و حیوانات ایمن هستند؛ زیرا پروتئین‌های موجود در پوست به‌طور موثر این نور را جذب کرده و به‌عنوان یک مانع محافظتی طبیعی تلقی می‌شود با این طول موج می‌تواند علاوه بر خاصیت ضدمیکروبی، بدون آسیب و تخریب بر پوست و چشم انسان و حیوانات از آن استفاده کرد و عملیات پاک‌سازی و میکروب‌کشی در حضور انسان و حیوانات انجام شود. بر اساس پژوهش‌های انجام شده و مدارک ارایه‌شده علمی، استفاده از این طول موج خاص نور فرابنفش در طرح، علاوه بر فضا‌های شهری در مکان‌هایی مانند بیمارستان‌ها، اتوبوس‌ها، هواپیماها، قطارها، ایستگاه‌های قطار، مدارس، رستوران‌ها، دفاتر، تئاترها، سالن‌های بدن‌سازی و هرجایی که افراد تجمع کنند بی‌خطر است، می‌توان از اشعه فرابنفش Far-UVC در کنار سایر اقدامات پیشگیرانه، استفاده کرد تا مانع انتقال ویروس‌ها شد.
وی افزود: محققان دریافتند که قرارگرفتن در معرض مداوم اشعه فرابنفش Far-UVC باعث کاهش ۹۰ درصدی ویروس‌های منتقل‌شده از هوا در طی ۸ دقیقه، ۹۵ درصدی در حدود ۱۱ دقیقه، ۹۹ درصدی در حدود ۱۶ دقیقه و ۹۹.۹٪ در حدود ۲۵ دقیقه می‌شود. نتایج مقدماتی یک مطالعه دیگر نیز نشان می‌دهد که اشعه فرابنفش Far-UVC در برابر ویروس SARS-CoV-۲ نیز مؤثر است.
دکتر موسوی گفت: فضای امن به تنهایی می‌تواند خوب باشد، اما قابلیت گسترش فضا می‌تواند پتانسیل فعالیت و حضور کاربران با خیال راحت را ایجاد کند. چالش اصلی پس از بیماری حضور بدون استرس در شهر و فضا‌های عمومی، انجام تعاملات اجتماعی و استفاده حداکثری از امکانات شهری است که با توجه به قابلیت گسترش فضایی می‌توان به فضا‌های امن متعدد و متصل به هم، فضا‌های وسیعی از شهر را پوشش دهیم و فضای امن در برابر ویروس را به شهری امن در برابر ویروس ها تبدیل کنیم.
وی افزود: با قابلیت برنامه‌نویسی و معماری رایانشی به کمک نرم‌افزار‌های مربوطه به طرحی هوشمند و پاسخگو دست پیدا کردیم به‌طوری که با نزدیک‌شدن کاربر به فضا با توجه به حسگرها، لامپ‌ها روشن و با خروج از محدوده هر دستگاه، دستگاه قبلی غیرفعال و دستگاه بعدی فعال شود اینکار باعث می‌شود علاوه بر ضدعفونی کردن فضا و کاربران، در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی شود.
دکتر موسوی گفت: در تابش بالا بخش‌هایی وجود خواهد داشت که مورد تابش قرار نمی‌گیرند و این باعث می‌شود تا عمل ضدعفونی‌کردن و نابودکردن ویروس‌ها به درستی و به‌طور کامل انجام نشود به همین دلیل در بخش‌های مرزی محدوده‌ها در کف‌سازی تابش از کف به بالا و به‌صورت زاویه‌دار را در نظر گرفتیم. هم‌چنین با این حرکت فهم کاربر از مرزبندی‌ها و ورود به فضا‌های امن نیز بیشتر می‌شود.
بر اساس پژوهش‌های انجام شده و مدارک ارایه شده علمی، استفاده از این طول موج خاص نور فرابنفش در طرح، علاوه بر فضا‌های شهری در مکان‌هایی مانند بیمارستان‌ها، اتوبوس‌ها، هواپیماها، قطارها، ایستگاه‌های قطار، مدارس، رستوران‌ها، فضا‌های خدماتی، بهداشتی، اقامتی، زیارت‌گاه‌ها، مساجد و هرجایی که افراد تجمع کنند بی‌خطر است، می‌توان از اشعه فرابنفش Far-UVC در کنار سایر اقدامات پیشگیرانه استفاده کرد تا مانع انتقال ویروس‌ها شود. با استفاده از تهویه مناسب و گردش هوا در کنار استفاده از این طول موج خاص می‌توان هوای فضای سرپوشیده را از ویروس‌ها و بیماری‌ها ضدعفونی کرد و عامل افزایش سلامت کاربران شد.
طرح‌های مختلف توسط محققان از سراسر دنیا به مسابقه world Architecture awards ارسال و پس از بررسی و داوری، طرح‌های برنده و منتخب در سایت World Architecture Community Awards اعلام می‌گردد.
طراحی این پروژه توسط تیمی با راهنمایی دکتر محسن موسوی عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران و دکتر محسن کافی عضو هیات علمی دانشگاه تهران و با همکاری محسن خیرمند پاریزی، سید محمد حسین رحمتی، هانیه لطفی‌پور، شیرین جاهد، سجاد خیرمند و زهرا ابراهیمی صورت گرفته است.