ادبیات استقلال بانک مرکزی در جهان از ابتدای سالهای دهه ۱۹۸۰ اتفاق افتاد. در آن دهه با شوک نفتی که اتفاق افتاد کشورهای غربی دچار یک رکود تورمی بهصورت حاد شدند.
برخی موافقان درخصوص استقلال بانک مرکزی که منتقدان طرح فعلی بسیار روی آن تاکید دارند، میگویند این حد از استقلال بانک مرکزی با توجه به ساختار اقتصاد ایران، مخاطرات و شوکهایی همچون تحریمها، برای اقتصاد ایران مخاطره آمیز است.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی ضمن تاکید بر مزایای متعدد طرح قانون بانک مرکزی تاکید کرد: اصلاح ساختاری رابطه بانک مرکزی و دولت در نسخه نهایی طرح، نسبت به گزارش شور اول تضعیف شده که از منظر کارشناسی مناسب به نظر نمیرسد.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به بهبود شاخصهای اقتصادی، گفت: در هفت ماهه امسال میزان ارز عرضه شده در سامانه نیما توسط صادرکنندگان، معادل کل سال گذشته بوده است.
استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق گفت: اگر قانون اصلاح نشود رئیس کل بانک مرکزی حتی اگر جرات نه گفتن به دولت را داشته باشد، چون قانون وی را به انجام کارها مکلف کرده باید به وظیفه قانونی خود عمل کند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به ضرورت اصلاح قوانین نظام پولی و بانکی کشور گفت: طرح "قانون بانک مرکزی" از دست درازی دولتها به منابع بانک مرکزی جلوگیری کرده و استقلال این نهاد را افزایش میدهد.
معنای منفی استقلال بانک مرکزی که از قضا در طرح مصوب هم نمود دارد، به معنی منفک کردن و خود مختار کردن بانک مرکزی در برابر حاکمیت سیاسی است. بانک مرکزی نباید از آزادی عملی برخوردار باشد که بتواند تابع سیاستها و اهداف کلی حاکمیت نباشد.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ایتالیا با اشاره به جلسه ۱۲ بانکدار ایتالیایی با رئیسکل بانک مرکزی در روز جاری، گفت: به زودی بانکهای کوچک ایتالیا، روابط کارگزاری با ایران را آغاز خواهند کرد.
بانک مرکزی به عنوان نهادی حاکمیتی به بانک ها مجوز فعالیت در اقتصاد داده است تا بر اساس قوانین و سیاست ها فعالیت کنند و مسئله اصلی و مهمتر که جلوی کاهش تورم را می گیرد نه عدم استقلال بانک مرکزی از دولت و مجلس، بلکه انحصار بانک ها و عدم توانایی بانک مرکزی در کنترل و به رفتار آوردن آنها بر اساس قانون است.
«بانک مرکزی به جای تمرکز روی پروژههای بزرگ و هزینه و زمانبر از جمله طرح تحول نظام بانکی توجه خود را به سوی راحتترین اقدام یعنی کاهش نرخ سود بانکی معطوف کرده است غافل از اینکه چنین مصوبه و اقدامی به هیچ عنوان فتحالفتوحی به حساب نمیآید.»