حدود یک ماه از سال تحصیلی جدید میگذرد، اما بنظر میرسد که مشکل کمبود معلم به ویژه در حوزه متوسطه همچنان گریبانگیر مدارس برخی شهرستانهای خراسان جنوبی از جمله نهبندان و زیرکوه است و این موضع باعث گلایه والدین شده است.
کمبود معلم در روستاهای گیلان یکی از معضلات اصلی این استان است که استمرار آن باعث افت تحصیلی دانشآموزان در پایههای مختلف شده است؛ این اتفاق به اندازهای گسترش یافته که اگر کم توجهیها ادامه پیدا کند باید شاهد ترک تحصیل دانش آموزان زیادی از این مدارس باشیم.
استاندار سمنان گفت: نگرانی در زمینه کمبود معلم در کلاسهای درس این استان با برنامهریزیهای انجام شده وجود ندارد و مدرسهها آماده بازگشایی در آغاز سال تحصیلی است.
وزیر آموزش و پرورش در جمع خبرنگاران: کمبود فضا و کمبود معلم همیشه بوده است؛ اصلاً اینجوری نبوده که نباشد. از زمانی که من دانش آموزم بودم کمبود معلم بوده؛ اما این کمبود معلم تامین شده است. کمبود معلم همیشه در آموزش و پرورش بوده و اصلاً باید باشد، قرار نیست تمام معلمان ما امروز همه رسمی باشند، ما بسیاری از کلاسهای خودمان را با اضافه کار معلمین، با حق التدریس معلمین و با استفاده از نیروهای با تجربهای که بازنشست شدند تأمین و پر میکنیم.
دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر دو راه اصلی ورود معلم به بدنه آموزش و پرورش است. اما چند سالی است که یکی از مادههای دانشگاه فرهنگیان به اسم ماده ۲۸ سهم قابل توجهی از جذب ورودیهای آموزش و پرورش را به خود اختصاص داده است. در این گزارش به بررسی ابعاد جذب معلمان از طریق این ماده خواهیم پرداخت.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در نشست خبری با موضوع ثبت نام دانش آموزان در سال تحصیلی جدید: کسری نیروی انسانی آموزش و پرورش در مهرماه مشخص میشود. آموزش و پرورش از روز اول بخشی از نیروی خود را از نیروهای تمام وقت، نیروهای رسمی و بخشی نیز از طریق اضافه تدریس همکاران، نیروهای بازنشسته و دیگر روشها تامین کرده است. تمام نیاز آموزش و پرورش از طریق معلمان رسمی تمام وقت برطرف نمیشده است. طبق قانون از همکاران بازنشسته استفاده خواهیم کرد.
رئیس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو در نمایشگاه رسانههای ایران: تأمین تمام معلمان مورد نیاز کشور باید از طریق دو دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی صورت بگیرد. در آخرین جلسه هئیت امنا تصویب شد که دانشگاه شهید رجایی چهار قطب جدید در سطح کشور داشته باشد. تجمیع همه استانها در پایتخت مشکلات زیادی مانند ترافیک و تراکم را ایجاد و فشار مالی زیادی بر دانشجویان تحمیل کرده است. امکان شرکت در دورههای تحصیلات تکمیلی برای همه دبیران فراهم است و این دانشگاه آمادگی تأمین هرگونه نیاز تحصیلی در هرمقطعی برای رشتههای فنی را دارد.
حجت الاسلام احمدحسین فلاحی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتگو با خبرگزاری دانشجو: الان کمبود معلم داریم. کمبود ۲۶۰ هزار معلمی که پیش از این وزارت آموزش و پرورش آمار آن را داده بود همچنان به قوت خود باقی است. معادل ۶۰-۷۰ هزار معلمی که به کار گرفته شدند همان تعداد بازنشست شدند. سازمان استخدامی قول داده برای ۷۲ هزار معلم، ۱۰ هزار نیروی خدماتی و ۱۹ هزار نیروی پرورشی در سال جدید مجوز بدهد. با این اقدام تا حدودی کمبود معلم جبران خواهد شد. در دولت قبل ظرفیت دانشگاه فرهنگیان را از ۲۵ تا ۴۰ هزار به ۳ هزار کاهش دادند. کمبود معلم داریم، ولی کلاس خالی نداریم؛ کلاس خالی با معلمان بازنشسته، حق التدریس ها، دانشجویان سال آخری دانشگاه فرهنگیان و ... پر شده است که این ملاک نیست؛ باید به طور اساسی این مساله حل شود.
رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو: کلاس بدون معلم در سراسر کشور نداریم. کمبود معلم در سالیان گذشته هم وجود داشته است. کمبود معلم حرف جدید و تازهای نیست. درخشانترین سال ساماندهی نیروی انسانی در آموزش و پرورش سال ۱۴۰۲ بوده است؛ چون هیچ وقت خروجی معلم به اندازه امسال نبوده است. کمبودهایی که از سال گذشته تلمبار شده بود امروز بیش از هر زمان دیگری خود را نشان داد که خروج بازنشستگان یکی از دلایل مهم آن بود. الان یک اتاق وضعیت برای مساله کمبود معلم در وزارتخانه تشکیل شده است و با سازمان اداری و استخدامی جلسات هفتگی داریم تا سال دیگر این مشکل را حل کنیم. +
محمدامین جهانی، دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در میزگرد خانه دانشجو با موضوع؛ «بررسی بحران کمبود معلم و چالش نیروی انسانی در آموزش و پرورش»: اگر برای نیروهای ستادی سنجش مناسب انجام شود تا مخصوص همان کار استخدام شوند، جواب بهتری خواهد داد. دانشگاه شهید رجایی باید سالانه ۶ هزار دبیر هنرآموز خروجی داشته باشد، اما در سال ۱۴٠۱ که آخرین ورودی بود تنها ۵۳۲ نفر به دانشگاه وارد شدند! دانشجومعلمان دانشگاه شهید رجایی یک زندگی فرسایشی را تجربه میکنند. بر چه اساسی میتوان این ظرفیت را افزایش داد؟ پردیس دانشگاه فرهنگیان برخی از استانها یک مدرسه است که تابلوی آن عوض شده!
حسین عباسی، عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در میزگرد خانه دانشجو با موضوع؛ «بررسی بحران کمبود معلم و چالش نیروی انسانی در آموزش و پرورش»: فی نفسه افزایش ۲۵ درصدی ظرفیت پذیرش دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی خوب است، چون رهبری تنها راه جذب معلم را از این دو دانشگاه میدانند، اما اینکه بدون توجه به امکانات و اقتضائات فعلی چیزی را تصویب کنیم، اشتباه محض است. نباید یک جمعی بی حساب و به صورت برف انباری وارد آموزش و پرورش شوند. این جمله صریح رهبری است. کمبود معلم در یک سال جبران نمیشود و به یک سیر متداول نیاز دارد. رتبههای کنکور ورودی به دانشگاه دارد کم کم تنزل پیدا میکند. بخشی از دلیل آن امور رفاهی است. در استانهای مختلف رتبه بندی متفاوت اعمال میشود و معیار واحدی ندارد.
محمدامین جهانی، دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در میزگرد خانه دانشجو با موضوع؛ «بررسی بحران کمبود معلم و چالش نیروی انسانی در آموزش و پرورش»: از ۷٠ نامهای که به نمایندگان مجلس فرستادیم فقط ۲۵ مورد را جواب گرفتیم. ۱۵ میلیون نفر با مسئله تعلیم و تربیت درگیر هستند. اینکه چند ماه مانده به انتخابات چالش معلمان برجسته میشود عجیب است. استخدام از طریق ماده ۲۸ چند عیب و ضرر دارد. اول اینکه در صورت اضطرار باید به آن مراجعه شود، چون به شدت هزینه زا و بدون کیفیت است. حتی محتوای درسی خود دانشجومعلمان ده تا پانزده سال است که به روزرسانی نشده است. هشت سال خفت بار در دوره اصلاحات را در دستگاه تعلیم و تربیت شاهد بودیم. قطعا کمبود معلم برای چند سال اخیر نیست، اما در یک بازه زمانی در دوره اصلاحات ورودی دانشگاه شهید رجایی صفر میشود که یک عقبگرد است.
کوثر سادات موسوی، معاون سیاستورزی بسیج دانشگاه فرهنگیان نسیبه تهران در میزگرد خانه دانشجو با موضوع؛ «بررسی بحران کمبود معلم و چالش نیروی انسانی در آموزش و پرورش»: با توجه به افزایش ظرفیت ۲۵ درصدی سالانه پذیرش دانشجومعلم، مهمترین مسئله کمبود فضای آموزشی و ظرفیت دانشگاه است. در پردیس نسیبه تمام سالنهای ورزشی به کلاس درس تبدیل شده است. در استان فارس، سیستان و بلوچستان دانشجومعلمان خوابگاه ندارند و در کانکس زندگی میکنند. وقتی آقای صحرایی در دانشگاه ما سرپرست بود، میگفت اگر مسئولیت وزارت را داشت در سه روز این مشکل را حل میکرد! خیلی از دانشگاههای پیام نور و آزاد الان دانشجو ندارند، از فضای آموزشی آنها میشود برای دانشگاه فرهنگیان استفاده کرد. کادر اداری آموزش و پرورش از همین دانشجومعلمان تامین میشود، اگر روند گزینش این افراد جداگانه باشد و این بار از دوش معلمان برداشته شود به بخشی از تامین معلم کمک میکند.
سخنگوی دولت در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران: همزمان باید هم زیرساختهای دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر را توسعه بدهیم و هم تعداد دانشجویان؛ نمیتوانیم یکی را معطل یکی دیگر بکنیم. نمیتوانیم از بیرون معلم تامین کنیم. نگاه دولت توجه به دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی است..
علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به سوال خبرگزاری دانشجو: حالت استاندارد و ایده آل ما این است که همه معلمان شاغل باشند و همه موظف خود را تدریس کنند و مازاد تدریس هم نداشته باشند. در برههای از سال ۹۳ تا ۹۷ به بعد آموزش و پرورش دچار انحراف از جذب دانشجو معلم شد و دانشگاه فرهنگیان به همراه شهید رجایی به جای ۲۵ تا ۳۰ هزار دانشجومعلم در سال بگیرد تا ۳ هزار نفر هم کاهش پیدا کرد. در این فاصله حدود ۸۰-۹۰ هزار نفر ناترازی جذب معلم داشته و دچار کسری معلم شدیم. از طرف دیگر در بالاترین مرحله بازنشستگی معلمان قرار داشتیم. برای جبران کسری موقتی و نه ایده آل و مطلوب از نیروهای حق التدریس استفاده کرده و از معلمان در آستانه بازنشستگی درخواست شد بازنشستگی خود را یک سال عقب بندازند.