مجوز کسب و کار رانت و امضا‌های طلایی ایجاد می‌کند/ مجوز‌ها مانع ورود افراد پرتوان به بازار

پوریا آسترکی؛ فعال کسب و کار‌های نوآور در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری داشجو در پاسخ به این سوال که مجوز‌های کسب و کار چه تاثیرات مخربی بر تولید و اقتصاد کشور دارد، گفت: مهمترین نکته در این خصوص، زیاد بودن تعداد مجوز‌ها در کشور است. در بسیاری از موارد دریافت این مجوز‌ها برای متقاضیان کسب و کار راحت نیست و این افراد مجبور هستند از ارگان‌های مختلفی که برای صدور مجوز ذینفع هستند، مجوز اولیه بگیرند تا بعد از مدتی بتوانند مجوز اصلی را اخذ کنند و این شیوه بسیاری از افراد دارای ایده و کارآفرین را از گرفتن مجوز و پیگیری برای دریافت آن منصرف می‌کند. فرآیند اخذ مجوز بسیار دشوار است و گاهی مراحل برای دریافت یک مجوز آنقدر طولانی است که در طول فرآیند مجوز مقررات تغییر می‌کند و مجدد به فردی که درخواست مجوز داده، آسیب میزند. برای بسیاری از کسب و کار‌های نوآور هم مجوزی تعریف نشده و مجوز‌ها با کسب و کار‌های ما سازگاری ندارند و در نتیجه این کسب و کار‌ها بعد از راه اندازی دچار مشکلات زیادی می‌شوند.

ایجاد درگاه ملی مجوز‌های کسب و کار اقدام خوبی بود
وی در مورد این سوال که درگاه ملی مجوز‌های کسب و کار چه کمکی به اصلاح نظام مجوزدهی خواهد کرد، بیان کرد: این مجوز‌ها به عنوان شروع می‌تواند خوب باشد. اینکه دولتمردان این مساله را شناسایی کرده اند، اقدام خوبی است، اما باید در عمل نتیجه آن را مشاهده کنیم. اقداماتی برای راحت‌تر شدن این مجوز‌ها صورت گرفته و به احتمال زیاد سرعت مجوزدهی بیشتر خواهد شد. با این درگاه فرآیند درخواست مجوز و همکاری و عملکرد دستگاه‌های مختلفی که در مجوزدهی ذینفع هستند، بهتر قابل شناسایی خواهد بود. گاهی برخی سازمان‌ها از قبول درخواست برای مجوز استنکاف می‌کردند که با وجود درگاه این مساله هم حل می‌شود. از نظر شفاف شدن بیشتر فرآیند مجوزدهی، این درگاه می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
این فعال کسب و کار‌های نوآور در پاسخ به این سوال که کسب وکار‌های کوچک و متوسط یکی از مهمترین پیشران‌های توسعه و اشتغالزایی در اقتصاد هستند، مهمترین مشکل پیشروی این کسب وکار‌های کوچک و متوسط، مجوز‌های کسب وکار و نظام تامین مالی خرد است، اظهار کرد: معتقدم بحث مجوزدهی از موضوع تامین مالی بسیار جدی‌تر است.

مجوز‌های کسب و کار و رانت!
آسترکی در ادامه در مورد این سوال که مجوز‌های کسب و کار، چقدر در ایجاد انحصار، رانت و امضا‌های طلایی موثر هستند، گفت: قطعا موثر هستند و کارکرد این مجوز‌ها همین موضوع انحصار، رانت و امضا‌های طلایی است.
وی در پاسخ به این سوال که استعلام‌ها برای اخذ مجوز تا چه میزان منطقی هستند و این استعلام‌ها چه مشکلاتی را برای صاحبان کسب وکار ایجاد کرده اند، بیان کرد: با توجه به اینکه استعلام و مجوز اشکال مختلفی دارند به همین دلیل نمی‌توان در این خصوص جواب کاملی مطرح کرد. اما اینکه برای هر مجوزی لازم باشد از دستگاه‌های امنیتی هم استعلام شود و با تاخیر هم به این استعلام‌ها پاسخ داده شود، آزار دهنده است. اما در بسیاری از موارد از جمله محیط زیست و بهداشت استعلام‌ها ضروری است.

تجربه موفق تولیدکنندگان ماسک و الکل
این فعال کسب و کار‌های نوآور در مورد این سوال که در زمان آغاز بحران کرونا، تولیدکنندگان ماسک و الکل به دلیل نیاز مبرم بازار از اخذ هرگونه مجوز شروع کسب وکاری مستثنی شدند و تنها بر محصولات خروجی نظارت و مجوز‌های سلامت محصول اخذ می‌شد، این تجربه موفق علاوه بر کاهش شدید قیمت این محصولات باعث رقابتی شدن بازار و افزایش شدید کیفیت محصولات شد، آیا نمی‌توان به مانند تجربه ماسک و الکل بسیاری از کسب وکار‌ها و کارآفرینان را از شر مجوز‌های شروع کسب و کار راحت کرد، افزود: واقعیت این است که مجوز یک عامل بازدارنده است و راه ورود افراد پرانرژی، تازه نفس و متفاوت را به بازار سخت می‌کند، اما نباید فراموش کرد که موفقیت کسب و کار در حوزه ماسک و الکل به دلیل بازار گسترده‌ای که یک شبه برای فروش این محصولات ایجاد شد نه فقط حذف مجوز.