سبک لباس پوشیدن، ویترین ارتباطی با دیگران

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو؛ مدتی است که با پررنگ شدن مباحث پیرامون حجاب و لوایح حجاب و قوانین موضوعهی حجاب زیاد میشنویم که انتخاب لباس و پوشش امری فردی است و ربطی به دیگران و یا اعتقادات و ارزش‌های افراد ندارد یا به نوعی امری خصوصی تلقی میشود؛ هرچند این مساله مربوط به سبک لباس پوشیدن یا رعایت و یا عدم رعایت حجاب در جامعه باشد. اما آیا این مساله مورد پذیرش است؟ آیا یک واقعیت علمی است؟ هرچند در علم جامعهشناسی ممکن است پیرامون آن بحث شود، اما اگر در مقالات و پژوهش‌ها و کتب روانشناسی و علیالخصوص مباحثی که پیرامون انتخاب‌های افراد، روانشناسی اجتماعی و نیز زبان بدن مطرح میشود این گزاره مورد تردید است، چرا که در تمامی این حیطه‌ها برای کوچکترین جزئیات رفتاری و پوششی افراد تفسیر وجود دارد و یا به عبارتی پوشش افراد به عنوان ویترینی برای سنجش شخصیت ایشان محسوب میشود.

مقالات و پژوهش‌های زیادی در حوزه روانشناسی شخصیت افراد نشان دهندهی این امر است که از اندازه تا نوع خرید و استفاده لباس به نوعی نشاندهندهی طراحواره‌های ذهنی افراد است و بر اساس شخصیت افراد تغییر کند. مثلا با افزایش اعتماد به نفس یا روحیهی نشاط در فرد نوع لباس پوشیدن افراد تغییر خواهد کرد. البته این مساله میتواند در اجتماعات مختلف متفاوت باشد. مثلا نوجوانان در محیط همسالان خود و خانواده و محیط میهمانی زیورآلات و لباس‌های متفاوتی برای پوشیدن انتخاب میکنند، چون به دنبال ایجاد تعامل متفاوت در این محیط‌ها هستند یکی از مقالاتی که در این حوزه وجود دارد پژوهشی با عنوان مصرف نمادین در انتخاب لباس نوجوانان است که توسط پیاسنتینی و مایلر، ۲۰۰۴ صورت پذیرفته است.

همانطور که بیان شد بر اساس مطالعات گسترده که یک مورد آن ذکر شد، نوع پوشش افراد بیانگر احوالات ایشان است. اما در سوی دیگر این اطلاعات مخابره شده توسط فرد نیز افرادی وجود دارند که مخاطب داده‌های دریافتی از پوشش فرد هستند. به چه معنی؟ به این معنی که افراد بدون اراده با مشاهدهی پوشش فرد مقابل خود در معرض دریافت اطلاعاتی از ایشان قرار دارند. یعنی فرد با پوشش خود به صورت خواسته یا ناخواسته یک ارتباط بصری با تمامی افرادی که او را مشاهده میکنند برقرار میکند. یک کار پژوهشی در این حوزه توسط فردی به نام Kwon صورت پذیرفته است و نتیجه آن در یک مقاله با عنوان تأثیر ادراک، خلقوخو و خودآگاهی در انتخاب لباس در مجله پژوهشی پوشاک و منسوجات منتشر شده است. در این پژوهش وی بیان میدارد که انتخاب لباس توسط فرد نه تنها نمایانگر احساس فرد نسبت به خود است؛ بلکه راهیاست برای ارتباط با دیگران و آنچه مایلند دیگران در مورد ایشان بدانند و نیز این انتخاب لباس با عزت نفس و احساس تعلق فرد با دیگران مرتبط است.

همانطور که ذکر شد برخلاف آنچه امروزه در جامعه از سوی افراد مطرح میشود و گاهی نیز با شواهدی همراه شده و رنگ و بوی واقعیت علمی به خود میگیرد؛ به اذعان مطالعات و پژوهش‌های صورت پذیرفتهی متعدد و در کشور‌های غیرمسلمان مطرود است. افراد با انتخاب کوچکترین جزئیات لباس خود نه تنها از سبک فکر و شخصیت خود رمزگشایی میکنند، بلکه تعامل خود را با دیگران ابتدا با پوشش خود آغاز میکنند. ما قبل از آنکه با افراد سخن بگوییم از سبک لباس پوشیدن آنان میتوانیم نکات بسیاری را درمورد عقیده و شغل و بسیاری موارد دیگر دریابیم. مثلا فردی که روپوش سفید و گوشی پزشکی همراه دارد؛ قبل از سخن گفتن، با لباس کارش خود را معرفی میکند و تصور ذهنی ما در مورد وی مشخص است. همچنین اگر فرد دیگری مانند گروه‌های بزهکار ظاهر خود را بیاراید، نباید از عامل ناامنی تصور شدن توسط دیگران متعجب شود هرجند که جرمی مرتکب نشود در ذهن دیگران تعدی را بازنمایی خواهد نمود و دیگر مواردی که میتوان بدان فکر کرد.