گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- حنانه فقیه منزه: در سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰ تولید نفت کشورمان با توجه به شرایط کرونا، تحریمهای آمریکا و نبود استراتژی مناسب از سوی دولت وقت به ۲ تا ۲.۵ میلیون بشکه در روز رسیده بود. شرایطی که باعث کسری بودجه کشور و در نتیجه کاهش پروژههای عمرانی و تورم شد.
سال ۱۴۰۰ با روی کار آمدن دولت سیزدهم رویکردهای ناظر به صنعت نفت و صادرات آن در وزارت نفت تغییر کرد؛ در کنار این در بدنه دولت نیز به موضوع دیپلماسی انرژی نگاه ویژه و تازهای شد که حالا بعد از دو سال میتوان گفت به روزهای خوب نفت ایران نزدیک شدهایم.
بر این اساس توجه به بازارهای آمریکای جنوبی، کشورهای آفریقایی و آسیایی در دو سال گذشته منجر به افزایش تولید و صادرات نفت و میعانات گازی شد. ایران ظرفیت تولید ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را دارد که از این مقدار ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نیاز داخل را تامین میکند و مابقی صادر میشود. به گفته جواد اوجی وزیر نفت، تولید واقعی نفت خام در شهریور امسال به ۳ میلیون ۴۰۰ هزار بشکه در روز میرسد. بدین ترتیب میتوان امیدوار بود که تولید نفت کشورمان تا پاییز سال جاری به میزان قبل از تحریمهای هستهای یعنی ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز برسد.
تزریق انرژی به اقتصاد
برآوردهای غیر رسمی حاکی از آن است که با این ظرفیت صادراتی و با فرض تخفیف روی قیمت نفت ماهانه ۳.۳ میلیارد دلار درآمد ارزی نصیب کشورمان شود که به احتمال زیاد صرف واردات کالاهای اساسی و پروژههای توسعه میشود.
فروش نفت و درآمد ناشی از آن تاثیر قابل توجهی در رشد اقتصادی داشته است. طبق آمار بانک مرکزی رشد اقتصادی سال ۱۴۰۰ به ۴.۴ درصد رسید. در این میان گروه نفت با رشد ۱۰ درصدی بیشترین سهم را در رشد اقتصادی داشته است. با توجه به افزایش صادرات و وصول درآمد آن، کسری بودجه ناشی از عدم فروش نفت نیز جبران شده است.
میعانات گازی آزاد شد
فارغ از صادرات نفت، در دولت قبل با توجه به عدم صادرات میعانات گازی با مازاد میعانات مواجه بودیم. بطوریکه ۸۷ میلیون بشکه ذخیره میعانات گازی در سطح دریا در بیش از ۲۵ کشتی بدون استفاده مانده بود. علاوه بر این تمام ذخایر خشکی نیز پر شده بود بود و عملا ظرفیت ذخیرهسازی میعانات گازی وجود نداشت. اوجی در اینباره گفته است: «پیشنهاد وزیر سابق به من این بود که ۱۲ کشتی دیگر به ارزش ۲ میلیون دلار خریداری شود تا ظرفیت ذخیره میعانات گازی افزایش یابد.
میعانات گازی به طور طبیعی در فرایند تولید گاز استخراج میشود. اگر راهی برای مصرف یا صادرات آن ایجاد نشود به ناچار باید تولید گاز را کاهش داد که این امر در سال ۹۹ اتفاق افتاد و منجر به مشکلاتی در تامین انرژی شد.».
اما در دولت سیزدهم مصرف داخلی میعانات گازی بیش از ۱۵۰ هزار بشکه افزایش یافت و در طرف دیگر با صادرات به کشورهای مختلف از جمله ونزوئلا مشکلات ناشی از وجود مازاد آن، برطرف شد. هماکنون ایران در ازای فروش میعانات گازی به ونزوئلا فرآودههای نفتی دریافت میکند و در بازار کارائیب به فروش میرساند.
در حال حاضر روزانه ۱ میلیون ۲۰۰ هزار بشکه میعانات گازی تولید میشود که حدود ۸۰۰ هزار بشکه آن در داخل مورد استفاده قرار میگیرد و مابقی به کشورهای دیگر صادر میشود.
تحقق رویای پالایشگاه فراسرزمینی
احداث پالایشگاههای فراسرزمینی از دیگر اقداماتی است که میتواند به فروش بیشتر نفت و فرآوردههای نفتی کمک کند. با سرمایهگذاری در پالایشگاههای فراسرزمینی در کشور ونزوئلا میزان صادرات نفت و میعانات گازی افزایش دو چندان پیدا خواهد کرد.
پالایشگاه الپالیتو یکی از دو پالایشگاه ونزوئلایی است که ایران بنا دارد از ظرفیت آنها استفاده کند. ظرفیت اسمی این پالایشگاه ۱۴۰ هزار بشکه است که بهرهبرداری از آن به صفر رسیده بود، با صادرات میعانات گازی به این کشور ۱۰۰ هزار بشکه آن فعال شده و بنابه گفتههای وزیر نفت با انجام تغییراتی در آن به ۱۴۰ هزار بشکه خواهد رسید.