تورم چگونه ایجاد می‌شود و راه کنترل آن چیست؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، علیرضا آصفی‌راد؛ فرمول ایجاد تورم تقریبا همیشه و همه جا ساده و قابل تحلیل است: کسری بودجه دولت‌ها!

کسری بودجه یعنی هزینه‌های دولت بیشتر از درآمد‌های آن باشد، در این صورت دولت مجبور به استقراض از بانک مرکزی می‌شود.

درآمد‌ها اگر به اندازه کافی نباشد دولت مجبور می‌شود یکی از این کار‌ها را انجام دهد: برای پرداخت هزینه‌های خود مثل پرداخت حقوق‌ها، طرح‌های عمرانی، اقتصادی و هر هزینه‌ی دیگری، مالیات گروه (اکثرا افراد متمول‌تر و یا شرکت‌های خصوصی) دیگری را افزایش بدهد که در این صورت افراد زیادی از جامعه تحت فشار‌های مالی قرار خواهند گرفت و شرکت‌هایی که مالیات بیشتری می‌دهند مجبور به افزایش نرخ‌های خود خواهند شد!

و یا با استقراض از بانک مرکزى نیاز مالى خود را تامین بکند، از آنجایى که یحتمل پول صندوق بانک، کمتر ازحد مورد نیاز دولت است، بانک براى تامین هزینه دولت مجبور به چاب بدون پشتوانه ى پول می‌شود که خود عامل اصلى تورم خواهد بود.

نکته: چرا چاپ پول بدون پشتوانه باعث تورم خواهد شد؟

پاسخ: وقتی بانک بدون پشتوانه‌ی کالایی دست به چاپ پول می‌زند و به ازای مقدار پول چاپ شده، همان مقدار کالا وارد بازار نشود، تورم صورت می‌گیرد. چرا که در این صورت ارزش پول اکنونِ در دست مردم کاهش پیدا می‌کند و مثلا برای خرید کالا یا خدماتی اگر قبلا یک واحد پول پرداخت می‌شده، اکنون ده واحد پرداخت می‌شود.

نوع دوم کاهش ارزش پول، کاهش ارزش ارز داخلی در مقابل ارز‌های خارجی است که این مورد نیز در کشور ما حداقل تاریخ چندین ساله دارد و به عبارتی به افرایش نرخ ارز شناخته می‌شود.

حال راهکار چیست؟

اگرچه کسری بودجه ناگزیر است از جایی تامین شود، همان بهتر که دولت تا آن حدی کوچک شود که حدالامکان نیازی به استقراض‌های کلان و مالیات‌های سنگین نباشد.

اگر مجال رقابت بخش خصوصی داده شود، اگر آنجا‌هایی که بخش خصوصی قابلیت انجام کاری را دارد دولت دخالت بیجا نکند؛ برای خود دولت نیز بار بزرگی برداشته خواهد شد. دیدگاه اصولی و واقع بینانه به درآمد‌ها و کنترل حداکثری هزینه‌ها کمک کننده خواهد بود.

علیرضا آصفی‌راد دانشجوی دانشگاه گیلان

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.