به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، براساس مصوبه کنکوری شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، نمرات امتحانات نهایی در پذیرش دانشگاه‌ها تأثیرگذار خواهد بود و در سال ۱۴۰۲، سهم نمرات امتحانات ۴۰ درصد بود که این سهم در کنکور ۱۴۰۳ به ۵۰ درصد می‌رسد.
با توجه به سهم بالای نمرات امتحانات نهایی در پذیرش دانشگاه‌ها، سازوکار برگزاری امتحانات نهایی و تصحیح اوراق بسیار مهم است. در امتحانات نهایی خرداد ۱۴۰۲ تصحیح نیمه‌الکترونیک برگه‌های امتحانات نهایی عملیاتی شد.
در تصحیح نیمه‌الکترونیک، ابتدا دو مصحح برگه امتحان را تصحیح می‌کنند و شمارش نمرات به‌عهده سیستم است در حالی که در روش دستی چندین بار باید شمارش صورت می‌گرفت و احتمال خطا در جمع نمرات افزایش می‌یافت.
به‌تازگی موضوع استفاده از هوش مصنوعی در تصحیح برگه‌های امتحانات نهایی نیز مطرح شده است، پیش از این آموزش و پرورش تصحیح الکترونیک برگه‌های امتحانی را به‌عنوان یکی از برنامه‌های پیش‌ِرو مطرح کرده بود.
البته فرخ طبری؛ رئیس اداره آزمون‌های مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش تأکید دارد که آموزش و پرورش فعلاً برای استفاده از هوش مصنوعی در فرآیند امتحانات نهایی برنامه‌ای ندارد.
محسن زارعی؛ رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره برگزاری امتحانات نهایی به‌صورت تمام‌الکترونیک گفت: در این فرآیند راهنمای تصحیح به عبارات کلیدی تبدیل می‌شود و ماشین می‌تواند برگه‌های امتحانی را تصحیح کند البته باید امکانات آن تأمین شود؛ اکنون انواع دستخط‌ها را اسکن‌شده داریم که می‌توان آن را به ماشین ارائه کرد؛ برای امتحانات خرداد ۱۴۰۳ تصحیح تمام‌الکترونیک نداریم.
وی افزود: در امتحانات نهایی خرداد امسال به مصححان اعلام کردیم اگر نتوانستند یک برگه امتحانی را بخوانند، آن را تصحیح نکنند و اعلام خرابی کنند تا برای تصحیح به فرد دیگری که می‌تواند برگه را بخواند، ارائه شود.
زارعی گفت: پیش‌بینی کردیم برای خرداد سال آینده، هر مصحح یک سؤال را تصحیح کند و کار یک دانش‌آموز را ۳۰ مصحح تصحیح می‌کنند با این روش حق دانش‌آموز تضییع نمی‌شود.
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: برای تصحیح تمام‌الکترونیک، زیرساخت را آماده داریم، اما به ابزار سخت‌افزاری نیاز است یعنی باید صفحه‌ای وجود داشته باشد که دانش‌آموز بتواند سؤالات را مشاهده کند و با قلم پاسخ دهد.
ایجاد مراکز آزمون استاندارد در مناطق آموزشی
وی با ابراز اینکه "در مصوبه هیئت وزیران پیشنهاد کردیم تا سال ۱۴۰۷ در مناطق آموزشی، مراکز آزمون استاندارد با ویژگی تمام‌الکترونیک توسط سازمان نوسازی مدارس ایجاد شود"، متذکر شد: برای سال آینده به‌دنبال احراز هویت الکترونیک مصححان هستیم یعنی تا زمانی که فرد پای سیستم است، بتواند برگه را تصحیح کند و به‌محض بلند شدن از پای سیستم، از سامانه خارج خواهد شد؛ برای این کار نیاز به تقویت سرور است و در این شرایط، مصحح می‌تواند در خانه خود برگه را تصحیح کند و نیازی به حضور در حوزه تصحیح نیست.
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: در امتحانات خرداد ۱۴۰۲ احراز هویت دانش‌آموزان الکترونیک بود یعنی کارت دانش‌آموز یک رمزینه داشت که هنگام ورود، مشخصات او با عکس برای عوامل حوزه اجرا نمایش داده می‌شد.
تجهیز حوزه‌های امتحان به دوربین مداربسته
وی ادامه داد: امسال تمرکز کردیم تمام حوزه‌های آزمون، دوربین مداربسته داشته باشند و بتوانیم به‌صورت مجازی در قالب مانیتورینگ حوزه‌ها را بررسی کنیم، امسال برای حوزه‌های آزمون خارج از کشور این اتفاق افتاد یعنی موظف بودند در طول امتحان تحت‌نظر دوربین مداربسته کار‌ها را انجام دهند همچنین فردی را پشت سیستم گذاشته بودیم تا به‌صورت آن‌لاین، وضعیت حوزه را رصد کند، تخلفاتی نیز با همین روش شناسایی شد.
هوش مصنوعی در تصحیح برگه‌های امتحان به‌کار می‌رود؟
همچنین علی مدنی؛ مسئول هوش مصنوعی آموزش و پرورش درباره استفاده از هوش مصنوعی برای تصحیح اوراق امتحانات نهایی گفت: سال‌هاست آموزش و پرورش به‌سمت افزایش کیفیت ارزشیابی و سنجش امتحانات حرکت می‌کند و از سال ۱۳۹۶ تلاش خود را آغاز کرد.
وی افزود: با توجه به تأثیر نمرات امتحانات نهایی برای ورود به دانشگاه نیاز است در برگزاری و تحصیح امتحانات نهایی مطابق با تکنولوژی روز حرکت کرد از همین رو مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش به نرم‌افزار‌های جدید مجهز شد.
مدنی با بیان اینکه "هم‌اکنون مصححان، اوراق امتحانات نهایی را تصحیح می‌کنند و با هوش مصنوعی نیست"، گفت: در مرحله نخست، دو مصحح برگه‌های امتحانی را تصحیح می‌کنند که نمی‌توانند نمرات یکدیگر را مشاهده کنند، بعد از ثبت نمره، پردازش تصویر انجام می‌شود و پس از آن هوش مصنوعی می‌تواند وارد عمل شود.
وی در توضیح این فرآیند گفت: هر برگه امتحانی یک پاسخنامه دارد و پاسخنامه‌های اولیه توسط طراحان سؤال کدگذاری شده است؛ زمانی که دانش‌آموز به سؤالات پاسخ می‌دهد، برگه او توسط مصححان تصحیح می‌شود و در مرحله آخر هوش مصنوعی، برگه‌های امتحانی دانش‌آموزان را با پاسخنامه بررسی می‌کند و در نهایت نمره‌ای که ماشین ارائه کرده است با نمره مصححان مقایسه و نمره نهایی ثبت می‌شود.