گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، ندا زارعی: در روز‌های پایانی آبان‌ماه ۱۴۰۳، هیات وزیران مصوبه‌ای را به تصویب رساند که بر اساس آن قیمت گاز تحویلی به گلخانه‌ها افزایش یافت. بر اساس این مصوبه، قیمت جدید میانگین پنج درصد میانگین بالاترین تعرفه در مصارف داخلی است. یعنی قیمت هرمترمکعب گاز طبیعی که به گلخانه‌ها تحویل داده می‌شود، از ۶۹ تومان به ۵۷۰ تومان افزایش یافته است. این افزایش قیمت در روز‌های اخیر باعث نگرانی گلخانه‌داران شده و صدای اعتراض آنها را بلند کرده است. شاید در ظاهر افزایش قیمتی که اتفاق افتاده است غیرمعمول به‌نظر برسد اما با توجه به چند نکته مشخص می‌شود که این میزان افزایش قیمت غیرطبیعی نیست و همچنان گلخانه‌داران قیمت واقعی گاز را پرداخت نمی‌کنند.
ثبات ۱۴ ساله قیمت گاز در گلخانه‌ها
نگاهی به قیمت سال‌های گذشته گاز در گلخانه‌ها، خبر از ثبات ۱۴ ساله قیمت این حامل انرژی دارد. به گفته بهرام نورانی رئیس امور تعرفه‌ها و قرارداد‌های مدیریت گازرسانی، قیمت گاز در بخش گلخانه از سال ۱۳۸۹ افزایش نداشته و ثابت بوده است. این اتفاق در صورتی است که به طور طبیعی قیمت گاز سالانه باید افزایش می‌یافت. اما در این ۱۴ سال قیمت گاز برای گلخانه‌ها ثابت بوده و هزینه تمام شده تولید هر مترمکعب گاز افزایش یافته است. یعنی در تمام این مدت که هزینه‌های شرکت گاز و وزارت نفت افزایش یافته بود، گلخانه‌ها همچنان با قیمت ارزان گذشته گاز دریافت می‌کرده‌اند.
گلخانه‌ها ۲۰ درصد قیمت واقعی گاز را پرداخت می‌کنند
طبق آمار‌های موجود، هزینه تولید هر مترمکعب گاز طبیعی، حدود ۵.۴ سنت است. بخش گلخانه‌ای کشور در این سال‌ها با پرداخت ۶۹ تومان بابت هر مترمکعب، تنها ۰.۱ سنت از هزینه‌های تولید گاز را متحمل شده است. با احتساب دلار ۶۰ هزار تومانی، هزینه تولید هر مترمکعب گاز طبیعی معادل حدود ۳ هزار تومان است. یعنی گلخانه‌های کشور در صورت پرداخت ۵۷۰ تومان بابت هر مترمکعب گازی که استفاده می‌کنند، باز هم قیمت واقعی گاز را پرداخت نمی‌کنند؛ صرفا حدود ۲۰ درصد از هزینه تمام شده گاز که معادل ۱ سنت است را پرداخت می‌کنند.
سهم ۷ درصدی گاز از هزینه‌های تولید
یکی دیگر از دلایلی که گلخانه‌داران در مخالفت با افزایش قیمت مطرح می‌کنند، افزایش هزینه‌های تولید است که در نهایت بر قیمت تمام شده محصولات تاثیر می‌گذارد. بر اساس گفته‌های مرتضی هاشمی مدیرعامل انجمن گلخانه‌داران در حال حاضر حدود ۷ الی ۱۰ درصد از هزینه‌های تولید در گلخانه‌ها را هزینه گاز تشکیل داده است. در صورت افزایش هفت الی هشت درصدی قیمت گاز، حداقل ۳۰ درصد هزینه‌های گلخانه در فصل سرما را شامل می‌شود و ۳۰ درصد در قیمت تمام شده محصولات آنها موثر است.
این نکته در صورتی بیان می‌شود که در سال‌های گذشته گلخانه‌داران از پایین بودن قیمت گاز بهره کافی را برده اند و ۱۴ سال با وجود ثبات قیمت گاز، قیمت محصولات خود را افزایش داده‌اند. همچنین علاوه بر این مورد، قیمت محصولات تولیدی آنها در بازار‌های داخلی و بازار‌های خارجی نیز افزایش یافته است. در صورتی که اگر قیمت گاز سالانه به صورت پلکانی افزایش پیدا می‌کرد، سود حاصل از صادرات و یا فروش در بازار‌های داخلی نیز در سال‌های گذشته کمتر شده بود.
به عبارت دیگر تا به حال این محصولات در داخل کشور با گاز تقریبا رایگان تولید و بخشی از آن صادر شده است. یعنی بخشی از گاز طبیعی ما به کشور‌های دیگر صادر و هزینه بسیار کمی بابت آن پرداخت می‌شده است.
بر اساس اطلاعات سولوشن انرژی، صنعت فولاد برای دریافت هر مترمکعب گاز طبیعی، ۵.۶ سنت هزینه پرداخت می‌کند. همچنین پالایشگاه‌ها نیز حدود ۷.۵ سنت بابت هر مترمکعب این حامل انرژی هزینه پرداخت می‌کنند. این عدد برای صنعت سیمان به ۱.۹ سنت و برای تولید فلزات به ۵.۶ سنت می‌رسد. این در صورتی است که گلخانه‌ها تا به حال حدود ۰.۱ سنت از هزینه‌های تولید گاز را پرداخت می‌کرده‌اند و در حال حاضر نیز با وجود افزایش قیمت هفت الی هشت برابری، باز هم حدود ۱ سنت از هزینه‌ها را پرداخت خواهند کرد.