آب هست اما مدیریت نه! / بحران حکمرانی آب شرب؛ از شمال تا جنوب استان سیستان و بلوچستان

به گزارش خبرنگار گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، بحران همه‌جانبه آب در سیستان و بلوچستان از سواحل گرم و شرجی جنوب تا دشت‌های خشکیده شمال و نواحی مرکزی، مردم در برخی نقاط این استان از هر سن و طبقه و صنف، با رنج تأمین آب دست‌وپنجه نرم می‌کنند. براساس حجم شکایات و اعتراضات میدانی، مشکل صرفاً ناشی از کمبود بارندگی و شرایط اقلیمی نیست؛ بلکه ناکارآمدی در سطح مدیریت، نبود برنامه، فرسودگی شبکه توزیع و عدم توجه به مطالبات واقعی مردم، مهم‌ترین عواملی هستند که سایه بحران را سنگین‌تر کرده‌اند.

جنوب استان؛ چابهار و دشتیاری گرفتار حلقه عطش و بی‌برنامگی

در جنوب استان و به‌ویژه شهرستان چابهار، بحران آب به مرحله‌ای رسیده که نماینده مجلس و فعالان محلی هر روز از یکی دیگر از ابعاد آن هشدار می‌دهند، انور بجارزهی، نماینده چابهار و دشتیاری در مجلس می‌گوید: در برخی روستاهای حوزه انتخابیه‌ام، مردم تنها با گالون و دبه روزانه کیلومترها راه می‌روند تا آب پیدا کنند. متأسفانه آمار ابتلا به بیماری‌های گوارشی ناشی از استفاده از آب‌های آلوده هم رو به افزایش است. درخواست ما از مسئولان وزارت نیرو این است که نگاه ویژه و فوری به بحران داشته باشند و طرح‌های ضرب‌العجلی اجرا شود.

یکی از فعالان بهداشت محلی در دشتیاری اضافه می‌کند: تعدادی از اهالی ناچارند آب را از چاه‌های غیرایمن، هوتک ها یا آب‌انبارهای قدیمی تأمین کنند، آب‌هایی که دبگر واقعاً برای شرب مناسب نیست ولی چاره دیگری نیست.

بزمان؛ ضربه بحران آب به تولید و دامداری

بحران فقط به مناطق مسکونی محدود نیست. بخش تولید، دامداری و کشاورزی بزمان نیز به شدت آسیب دیده است. در این شهر صنوف تولیدی بارها نسبت به کاهش شدید آب و عدم مدیریت صحیح آن ابراز نگرانی کرده اند

یکی از مرغداران بزمانی می گوید: «مرغداری وابسته به آب است، با مدیریت نادرست و قطع بی برنامه آب ناچار شدیم تولید را کم کنیم. چند روز قطع کامل بود و ما مجبور شدیم دان مرغ را عوض کنیم! درخواست جلسه کردیم، اداره آبفا فقط وعده داد و پیگیری‌شان منظم نبود. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، مجبور به تعطیلی می‌شویم.»

آخرین وضعیت آب هیرمند

بزرگ زاده، سخنگوی صنعت آب در تشریح آخرین وضعیت رودخانه هیرمند گفت: در خصوص حقابه آبه هیرمند حدود ۱۱۹ میلیون مترمکعب امسال وارد شده است و متاسفانه این مقدار از آن چیزی که باید می‌‌آمد کمتر بود توقع ما از کشور همسایه این است که منطبق بر معاهده ۱۳۵۱ حقوق آبی ایران را پرداخت کنند.

میزان ورود حق آبه ایران از رودخانه هیرمند طبق آمار از سال‌های گذشته بیشتر بوده است اما همچنان مشکلات مردم منطقه سیستان ادامه دارد. 

هیرمند؛ آب هست اما مدیریت نمی شود

در شمال سیستان و بلوچستان و به‌ویژه شهرستان هیرمند، بحران آب رنگ و بویی دیگر دارد، مشکل کمبود آب در منابع و ذخایر آبی نیست، بلکه سوءمدیریت و فرسودگی شدید شبکه توزیع مردم را با بی‌آبی رو‌به‌رو کرده است.

یکی از روستائیان این شهرستان می‌گوید:«آب توی چاه نیمه هست. همسایه‌های ما در شهرهای دیگر مثل زهک و زابل آب دارند ولی ما چند هفته است باید منتظر تانکر بمانیم. چرا بعد از این همه سال، فکری برای شبکه لوله‌کشی و مدیریت درست نکردند؟»

یک کارشناس آب و فاضلاب نیز چنین توضیح می‌دهد: «متأسفانه مدیریت هیرمند بیش از یک دهه تغییری نکرده، هر سال مشکلات قدیمی روی هم انباشته می‌شود، نه شبکه توزیع ترمیم می‌شود و نه برنامه‌ریزی تازه‌ای دارد. حتی اطلاع‌رسانی در شرایط بحران ضعیف است و مردم بلاتکلیف رها می‌شوند، در حالی که آب چاه نیمه کافی است.»

بحران مدیریت آب در شمال استان سیستان و بلوچستان
 مدیر آبفا زهک در جدیدترین اظهارنظر خود در خصوص وضعیت آب شرب و مخازن چاه نیمه، موجب بروز نگرانی اجتماعی در جامعه را فراهم آورده است.
سخنان وی درحالی ست که در شمال استان ذخایر آبی دچار بحران نیستند اما به جامعه حس بحرانی بودن منتقل شده و پس از این اظهارات، اضطراب نسبت به آینده تامین آب شرب منطقه میان خانواده‌ها به شکل ملموس تری افزایش یافته و اما تاکنون هیچ برخورد‌مناسبی بااین اظهار نظر نگران کننده نشده است.

نوری یکی از فعالین رسانه سیستان و بلوچستان می گوید: این روزها در هر نقطه ای از استان ما صدای عطش و رنج مردمش به گوش می‌رسد؛ گاهی از نبود آب و گاهی از سوءمدیریت. مردمان این استان ولایتمدار دیگر طاقت وعده و بی‌برنامگی ندارند و امیدوارند فکری بنیادین برای مدیریت منابع، ترمیم شبکه توزیع آب و نوسازی سیستم‌های فرسوده شود تا بحران تشنگی پایان یابد و حداقل امکان زندگی پایدار و تولید برایشان فراهم باشد و از طرفی شبکه های معاند نتواندد از خلاهای قابل تدبیر، اقدام به شیطنت رسانه ای برعلیه نظام بزنند.

 کمبود آب ناشی از کاهش بارش و بدعهدی افغانستان در تامین حق آبه ایران از رودخانه هیرمند سال‌هاست که منطقه سیستان را در تنش آبی قرار داده است در جنوب استان سیستان و بلوچستان نیز علی رغم بارش مناسب توزیع آب دچار چالش است و همه این موارد با بحران مدیریت منابع آب در استان سیستان و بلوچستان تشدید شده است و وضعیت بغرنجی را برای مردم رقم زده است.