چه کنیم تا در حال احتضار از ایمان عدول نکنیم؟/ روزه خاص‌الخاص، چه روزه‌ای است

گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ ملا محمدعلی مجتهد، معروف به مرحوم آیت‌الله احمد مجتهدی تهرانی از علمای بنام تهران بود که سال 86 بدرود حیات گفت، اما سخنرانی‌ها و پندهای عرفانی و اخلاقی وی به یادگار مانده است و می‌توانیم هر چند به صورت مجازی هم که شده پای درس این استاد اخلاق تلمذ کنیم.

آیت‌الله مجتهدی رابطه خوبی با طلاب داشت، طوری که فضای گرم و صمیمی بر حوزه علمیه‌شان حاکم بود. این استاد برجسته اخلاقی، مباحث را چنان رسا ارائه می‌‌داد که بر دل می‌‌نشست؛ به طوری که حتی هم ‌اکنون نیز نشستن پای صحبت و کلاس اخلاق ایشان خالی از لطف نیست.

استفاده از برکات سحرهای ماه مبارک رمضان

در یکی از دعاهای ماه مبارک رمضان از خدا می‌خواهیم که: «اللهم نَبِّهنی فیهِ لِبَرَکاتِ اَسحارِهِ و نَور فیهِ قلبی بِضیاءِ انوارِهِ و خُذ بکلِ‌ اعصائی الی اتِباعِ‌ اثارِهِ بِنورکَ یا منور القلوب العارفینَ»
«اللهم نَبِّهنی فیهِ لِبَرَکاتِ اَسحارِهِ»:‌ »خدایا، مرا بیدار کن و متوجهم ساز که از برکات سحرهای ماه رمضان استفاده نماییم.»

غالب مردم از برکات سحر ماه رمضان استفاده نمی‌کنند و محرومند، نزدیک اذان از جا بلند می‌شوند، خواب آلود غذایی می‌خورند و دوباره می‌خوابند. نه دعایی،‌ نه نماز شبی،‌ نه وضویی از سحر تمامی روزهای سال استفاده کنید به خصوص سحرهای ماه مبارک رمضان.

حتی کسانی هم که مریض هستند خوب است که  هنگام سحر از رختخواب خود برخیزند. شخصی مریض بود و به همین خاطر روزه نمی‌گرفت. اما سحرها بلند می‌شد و سحری می‌خورد به او گفتند: «تو که روزه نمی‌گیری، چرا سحر بلند می‌شوی؟»

عقلشان نمی‌رسید که این شخص به خاطر برکات سحر ماه رمضان است که از جا بلند می‌شود، او هم می‌گفت: «من روزه که نمی‌توانم بگیرم، اگر سحر هم بلند نشوم که کافر مطلقم!»

پدر و مادری که دختر ده ساله‌تان تازه می‌خواهد روزه بگیرد شما سحرها بلند شوید تا دخترتان هم به روزه گرفتن تشویق شود.
آن گنج خداداد که خدا داد به حافظ/ از ورد شب و روز و دعای سحری بود
البته خیال نکنید من که اشعار حافظ را می‌خوانم، مرید او هستم بین علما درباره حافظ اختلاف نظر هست، بعضی او را رد کرده و بعضی هم مریدش هستند. ولی من چیزی نمی‌دانم. «قِف عِندَ الشُبَهات»؛ در موارد مشکوک از خودتان نظریه ندهید. من هم فقط شعر او را خواندم. شب اول قبر از من نمی‌پرسند که:‌ »مَنْ‌ حافِظ؟» حافظ کی بود؟ و اگر هم بپرسند: می‌گویم لاادری؛ نمی‌دانم

نکیر و منکر حتما از ما سوال می‌کنند که:‌ »مَن ربکَ؟» ما هم باید بگوییم:‌ »الله جل جلاله ربی»
بعد می‌پرسند: «مَن نبیک؟» باید بگوییم: «محمد نبیی.»
بعد می‌پرسند:‌ »من امامکَ؟» باید بگوییم: «علی امامی»
هنگامی که حضرت زهرا (س) از دنیا رفتند، امیرالمومنین (ع) بالای سر قبر او  ایستاده بود، نکیر و منکر به بالین حضرت زهرا (س) آمدند و پرسیدند:‌ »من ربک؟» «پروردگار تو کیست؟»
حضرت زهرا (س) فرمدند:‌ »الله جل جلاله ربی.»
بعد پرسیدند: «من نبیک؟»؛ «پیامبر تو کسیت؟»
حضرت زهرا (س) فرمودند: «ابی نبیی.»؛‌ »پدرم؛ پیامبر و نبی من است.»
سپس پرسیدند: «من امامک؟»؛ «چه کسی امام تو است؟»
حضرت زهرا (س) فرمودند: «این جوانی که بالای سر قبر من ایستاده  امام من است.»

خدا کند که ما هم بتوانیم خوب جواب بدهیم. باید یکی از دعاهای همیشگی‌تان این باشد که در موقع مردن لال از دنیا نروید؛ زیرا شیطان خیلی سعی می‌کند که در موقع جان دادن ایمان شما را از شما بگیرد پس برای اینکه در حال احتضار از ایمان عدول نکنید، دعای عدیله را زیاد بخوانید. شخصی در حال جان دادن بود اطرافیانش شروع کردند به خواندن دعای عدیله آنها می‌خواندند و شخص محتضر چون دعای عدیله را حفظ بود غلط‌های آنها را می‌گرفت.

«و نَور فیه قلبی بِضیاء انواره»؛ «خدایا،‌ قلب مرا به نور سحرهای ماه رمضان روشن و نورانی کن.» قلب‌های ما زنگ زده است و سحرهای ماه رمضان یک نوری دارد که سبب روشنایی قلب‌ها می‌شود. «و خُذ بکلِ‌ اعصائی الی اتِباعِ‌ اثارِهِ»؛ خدایا، کاری کن که اعضای بدن من از آثار تو پیروی کنند.

کیفیت دعا کردن

شخصی هنگام دعا کردن یک دستش بلند بود و با دست دیگر دکمه‌اش را می‌بست. شب درعالم خواب دید که از آن دستش که بالا گرفته بود نور ساطع است، اما این دستش که مشغول دکمه بستن بوده تاریک است.

هنگام دعا هر دو دست را بلندکنید و تا می توانید دست‌هایتان را دراز کنید، چون همین دراز کردن دست‌ها سبب جاری شدن اشک‌تان می‌گردد و خداوند هم دعایتان را اجابت می‌کند دیده‌اید وقتی گدایی از شما درخواستی دارد، اگر دستش را جلویتان نگیرد به او چیزی نمی‌دهید،‌ اما اگر دستش را مقابل شما دراز کند، خواسته‌اش را برآورده می‌سازید. ما هم هنگام دعا کردن باید این گونه باشیم.

شرایط عارف واقعی

در آخر این دعا از خدا می‌خواهیم که:‌ «بنورک یا منور قلوب العارفین»؛‌ به نور خودت، ای خدایی که قلب عارفین را تو نورانی کرده‌ای
خداوند نور دارد،‌ قرآن می‌فرماید: «والله نور السماوات و الارض» و منظور از عارف در این فراز از دعا عارف حقیقی است نه عارف زبانی. بعضی‌ها هستند که با صورت‌های تراشیده ادعای عرفان می‌کنند و می‌گویند ما عارفیم و از دل و عشق سخن می‌گویند. چنین کسانی که صورت‌هایشان هم تاریک است که عارف نیستند.

یکی از طلبه‌های ما چند سال پیش مرید آقایی شده بود، من به او گفتم:‌ من می‌توانم این آقا را ببینم؟ او هم آن شخص را پیش من آورد، من دیدم که قیافه دوست داشتنی ندارد، فهمیدم که طلبه‌‌ام گول خورده است.

پس در این دعا از خداوند سه چیز می‌خواهیم:
یک: استفاده از برکات سحر.
دو:‌ نورانیت قلب.
سه: خدایا، کاری کن که اعضا و جوارحم از آثار و برکات تو پیروی کنند؛ یعنی کاری کن که به مواعظی که در قرآن و احادیث آمده عمل کنم، اگر روزه دارم،‌ گوشم و چشمم هم روزه‌دار باشند.  در اولین سحر ماه رمضان نیت کنید که:‌ »خدایا، من روزه خاص الخاص می‌گیرم.» یعنی هم شکمم روزه می‌گیرد و هم چشم و گوش و زبانم و هم دلم.