گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»؛ در برخی دیگر از کشورها خدمت سربازی اجباری نیست و جوانان میتوانند به صورت داوطلبانه به استخدام ارتش حرفهای کشورشان در آیند. فراخوان خدمت وظیفه عمومی در شرایط عادی غالباً در این کشورها وجود ندارد ولی حاکمان این کشورها احتمال این فراخوان در شرایط اضطراری را به هیچ وجه رد نمیکنند.
کشورهای جهان از لحاظ وضعیت نظام وظیفه به 7 گروه تقسیم می شوند:
1- کشورهایی که سربازی اجباری را حذف کرده اند.(108کشور، 55%)
2- کشورهایی که سربازی اجباری یک سال و یا کمتر دارند. (26کشور، 13%)
3- کشورهایی که صرفا در امور مدنی یا به صورت نظامی غیر مسلح سربازی دارند.(8 کشور، 4%)
4- کشورهای که سربازی انتخابی دارند.(12 کشور، 6%)
5- کشورهایی که مدت سربازی را به 18 ماه کاهش دادهاند. (11 کشور، 6%)
6- اسامی کشورهایی که از ترکیب نیروهای داوطلب و اجباری استفاده می کنند. (12 کشور،6% )
7- کشورهایی که سربازی اجباری بیش از 18ماه، غیر انتخابی و همراه با به کار گیری در امور عملیاتی نظامی دارند. (20کشور، 10%)
اسامی این کشورها به تفکیک عبارتند از:
الف- اسامی کشورهایی که سربازی اجباری ندارند و یا حذف کرده اند:
1. آرژانتین (در 1999 حذف شد) 2. آفریقای جنوبی (از 1994 حذف شد.) 3. آنتیگوآ و باربودا 4. آندورا 5. اتیوپی(سربازی اجباری صرفا در شرایط اضطراری مجاز است.) 6. اردن (از سال 1994 تاکنون در حال تعلیق است.) 7. اروگوئه (در زمان صلح اختیاری است و در زمان جنگ دولت در صورت نیاز میتواند اجباری سازد.) 8. افغانستان (در 2005 حذف شد) 9. استرالیا (در 1972 لغو شد.) 10. اسلواکی (از 2006 حذف شد) 11. اسلوونی (از 2003 حذف شد) 12. امارات متحده عربی 13. انگلستان (از 1963 حذف شد.) 14. ایتالیا (در 2005 حذف شد) 15. ایسلند 16. باربادوس 17. باهاما 18. بحرین 19. برمه 20. برونئی دارالسلام 21. بلژیک (به حالت تعلیق در آمده است.) 22. بلغارستان (نیروی دریایی و هوایی کاملا حرفهای شده اند و نیروی زمینی نیز در سال 2008 حرفهای شده و سربازی اجباری ملغی میگردد. مدت سربازی اکنون 9 ماه است. البته برای دانش آموختگان دانشگاه 6ماه است.) 23. بلیز (در صورت به حد نصاب نرسیدن داوطلبین اجباری می شود اما تا کنون اجباری نشده است.) 24. بنگلادش(سربازی اجباری صرفا در شرایط اضطراری مجاز است ولی تاکنون اجرا نشده است.) 25. بوتان 26. بوتساوانا 27. بوسنی و هرزگوین (از اول ژانویه 2006 حذف شد.) 28. بولیوی (در صورت به حد نصاب نرسیدن داوطلبین اجباری می شود.) 29. پاکستان 30. پالائو 31. پاناما 32. پرتقال (از 2004 حذف شد) 33. پرو 34. تانزانیا 35. ترینیاد و توباگو 36. تونگو 37. تووالو 38. تیمور شرقی 39. جامائیکا (سربازی اجباری تنها با اجازه والدین ممکن است.) 40. جزایر سلیمان 41. جزایر مارشال 42. جمهوری ایرلند(دوره سربازی اجباری حذف شده ولی دوره ذخیره هنوز ملغی نشده است.) 43. جمهوری کنگو 44. جیبوتی 45. چک (لغو آن از 2004 آغاز و در 2007 کاملا لغوشد.) 46. دومینیکا (عضو کشورهای مشترک المنافع) 47. دومینیکن (جمهوری) 48. روآندا 49. رومانی (از 2006 حذف شد.) 50. زامبیا 51. ژاپن 52. ساموآ 53. سن مورینو 54. سوآزیلند 55. سیچیل 56. سیرالئون 57. سریلانکا 58. سرینام 59. سنت کیتس و نویس 60. شیلی (هرچند قانون سربازی اجباری ملغی نشده ولی اکنون تمام نیروها به صورت داوطلبانه و نه اجباری به خدمت گرفته می شوند.) 61. عراق 62. عربستان سعودی 63. عمان 64. غنا 65. فدراتیو میکرونزی 66. فرانسه (از 1996 حذف شد.) 67. فیجی 68. قطر 69. کاستاریکا (از 1948 حذف شده است.) 70. کامرون 71. کانادا (تاکنون در زمان صلح سربازی اجباری نداشته است.) 72. کریباتی 73. کنیا 74. گامبیا 75. گرنادا 76. گینه پاپائو 77. لسوتو 78. لبنان 79. لتونی (از 2007 حذف شد.) 80. لوکزامبورگ (از 1967 حذف شده است) 81. لیبریا 82. لیختنشتاین 83. مالاوی 84. مالت 85. مالدیو 86. گویان 87. مجارستان(در 2004 حذف شد) 88. مراکش (از 2006 حذف شد.) 89. مقدونیه (از 2006 حذف شد) 90. موریس 91. موناکو 92. مونتنگرو (از 2006 حذف شد) 93. نائورو 94. نامیبیا 95. نپال 96. نیجریه 97. نیکاراگوئه 98. نیوزیلند (از 1972 حذف شد.) 99. واتیکان 100. هائیتی 101. هلند (به طور رسمی سربازی اجباری را لغو نکرده ولی از سال 1996 به بعد از سرباز استفاده نکرده و ارتش کاملا حرفه ای دارد.) 102. هلند آنتلیس 103. هند (هیچ گاه سربازی اجباری نداشته حتی در زمان استعمار انگلیس) 104. هندوراس 105. هنگ کنگ 106. یمن (از 2001 حذف شد) 107. وانوآتو 108. کرواسی
کشورهای افغانستان، عراق، عربستان، عمان، قطر، امارات متحده، پاکستان و بحرین از جمله همسایگان ایران هستند که سربازی اجباری را لغو کرده اند.
ضمنا بر خلاف برخی ادعاها حذف سربازی به کشورهای خاصی اختصاص ندارد. شما می توانید نام کشورهای پیشرفته، در حال توسعه، عقب افتاده، اسلامی، فقیر، غنی و… را در میان این 108کشور ببینید.
ب- اسامی کشورهایی که سربازی اجباری یک سال و یا کمتر دارند:
1-اتریش (از ابتدای 2007 از 8ماه به 6ماه کاهش یافت) 2-برزیل (بسته به محل خدمت 12-9ماه) 3-بولیوی (12ماه) 4-دانمارک (بسته به محل خدمت 12-4 ماه وصرفا در امور مدنی یا به صورت نظامی غیر مسلح) 5-اکوادور (12ماه، سربازی انتخابی است.) 6-السالوادور (12ماه، سربازی انتخابی است.) 7-استونی (بسته به محل خدمت 11-8 ماه وصرفا در امور مدنی و یا به صورت نظامی غیر مسلح در سال 2010 نیز سربازی اجباری لغو میشود) 8-صربستان (بسته به محل خدمت 9-6 ماه، از 2010 حذف خواهد شد.) 9-اوکراین (بسته به نوع خدمت 12-18ماه، در 2 یا 3 سال آینده ارتش کاملا حرفهای شده و سربازی اجباری ملغی میگردد.) 10-آلمان (9ماه وصرفا در امور مدنی و یا به صورت نظامی غیر مسلح) 11-یونان (بسته به محل خدمت 12 و 15 ماه و در آینده به 6ماه کاهش مییابد.) 12- ازبکستان (12ماه) 13-لیتوانی (12ماه وصرفا در امور مدنی و یا به صورت نظامی غیر مسلح) 14-مکزیک (12ماه، سربازی انتخابی، نیروهای هوایی و دریایی کاملا حرفهای شدهاند.) 15-مولداوی (12ماه) 16-مغولستان (12ماه) 17-نروژ (12ماه وصرفا در امور مدنی و یا به صورت نظامی غیر مسلح) 18-پارائوگه (بسته به محل خدمت 24-12ماه، استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری.) 19-روسیه (ترکیب اجباری و داوطلبانه به کار گرفته شده است. از ابتدای سال 2008، 12ماه شد و از همین سال برای متاهلان دارای فرزند، معلمان و پزشکان روستایی حذف شد.) 20-سوییس (260 روز) 21-گوآتمالا (بسته به نوع و محل خدمت 24-12 ماه) 22-لهستان (بسته به محل خدمت 12-9ماه وصرفا در امور مدنی و یا به صورت نظامی غیر مسلح، در سال 2010 سربازی اجباری لغو می شود.) 23-تایوان (اکنون 16 ماه است و در سال 2008، 12ماه می شود. امکان انتخاب برای مشمولان وجود دارد.) 24-ترکیه (12 ماه برای امور نظامی و 15 ماه برای امور مدنی) 25-تونس (12ماه) 26-فنلاند (خدمت در امور نظامی مسلحانه 6ماه، نظامی غیر مسلحانه 11 ماه و غیر نظامی 13 ماه وصرفا در امور مدنی و یا به صورت نظامی غیر مسلح)
پ- اسامی کشورهایی که از سربازان صرفا در امور مدنی یا به صورت نظامی غیر مسلح استفاده میشود:
1-آنگولا (24ماه) 2-الجزایر (18ماه: 6ماه آموزش و 12 ماه فعالیت مدنی، ضمنا به زودی شرط انجام خدمت سربازی از شرایط استخدام کارمندی در الجزایر حذف میشود.) 3-بلاروس (18ماه و برای فارغ التحصیلان دانشگاهی 12ماه) 4-قبرس5-سنت لوسیا 6- سنت وینسنت و گراندین 7-اسپانیا 8-سوئد (17-7 ماه، امکان انتخاب میان فعالیت نظامی یا غیر نظامی وجود دارد.)
هفت کشور دیگر نیز از سربازان به صورت نظامی غیر مسلح استفاده می کنند که در بخش قبلی ذکر شد.
ت- اسامی کشورهای که سربازی انتخابی(سرباز می تواند محل و نوع خدمت را انتخاب نماید) دارند:
1-بنین(از ترکیب سربازان داوطلبانه و اجباری استفاده می شود.) 2-جمهوری آفریقای مرکزی(استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری.) 3-ایالات متحده آمریکا 4-چاد 5-چین 6-اندونزی(استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری.) 7-نیجر 8-گینه بیسائو 9-سنگال(استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری.) 10- کیپ ورد 11-توگو(استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری.) 12-مالزی
ث- اسامی کشورهایی که مدت سربازی را به 18 ماه کاهش داده اند:
1-آذربایجان (برای فارغ التحصیلان دانشگاهی 12 ماه و سایرین 18ماه) 2-ویتنام 3-اریتره (16ماه) 4-کامبوج (18ماه)5-کلمبیا (18ماه، استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری.) 6-گرجستان (18ماه، استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری.) 7-لائوس (18ماه) 8-ماداگاسکار (18ماه) 9-ساحل عاج (18ماه، استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری.) 10- قرقیزستان 11- لیبی
ج-اسامی کشورهایی که از ترکیب نیروهای داوطلب و اجباری استفاده می کنند. (عمدتا این روش مقدمه ای است برای رسیدن به ارتش حرفه ای و حذف سربازی اجباری):
1- برمودا(بخش عمده ای از نیروهای ارتش، حرفه ای بوده و تنها بخش اندکی به صورت اجباری تامین می گردد.) 2-ونزوئلا 3-گابون4 – کره جنوبی5-سنگاپور 6-کویت 7-مالی 8-فیلیپین 9-اوگاندا10 -بروندی 11-موریتانی(نیروی هوایی و دریایی کاملا حرفه ای شده اند و از سرباز اجباری تنها در نیروی زمینی استفاده می شود.) 12-رژیم اشغالگر قدس (اسراییل)
در قانون ایران استفاده از سرباز پیمانی و داوطلب نیز وجود دارد ولی به قدری میزان سربازان داوطلب نسبت به اجباری کم است که نمی توان ایران را در زمره این کشورها قرار داد.
چ- اسامی کشورهایی که سربازی اجباری بیش از 18ماه، غیر انتخابی و همراه با به کار گیری در امور عملیاتی و مسلحانه نظامی دارند:
1-ایران 2-آلبانی 3-مصر 4-گینه 5-کوبا 6-قزاقستان 7-کره شمالی 8- بورکینافاسو 9-سوریه 10-ارمنستان 11-سومالی 12-تاجیکستان 13- سودان 14-تایلند 15-ترکمنستان 16-زیمباوه 17-جمهوری دموکراتیک کنگو 18- موزامبیک 19-سائوتام و پرینسیپ 20- گینه استوایی
همانطور که می بینید، ایران در زمره آخرین گروه یعنی گروهی است که بیش از 18 ماه اجباری برای سربازانش در نظر گرفته که با توجه به هزینه هایی که هر سرباز در طول مدت سربازی اش تحمیل می کند، باید دید در نظام هزینه و فایده، این مدت سربازی واقعا به نفع کشور است یا نه.