همه پزشکان باید با زبان طب سنتی آشنا شوند

به گزارش گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، مجید امتیازی عضو شورای سیاست‌گذاری طب سنتی ایران، رییس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد و اولین فارغ التحصیل دکترای تخصصی طب سنتی ایران است در گفت‌و‌گویی به لزوم اشنایی پزشکان با طب سنتی پرداخت.

•    سطح آگاهی جامعه را نسبت به طب سنتی چگونه ارزیابی می‌کنید و به عقیدة شما مردم تا چه میزان درمان‌های سنتی را پذیرفته‌اند؟

امتیازی: به این پرسش در مقیاس آماری نمی‌توان پاسخ گفت، اما بر اساس مراجعه‌های مردم به درمانگاه‌های طب سنتی، مراکز تخصصی و سلامتکده‌ها می‌توان گفت مردم در حد قابل قبولی از طب سنتی آگاه هستند. نکتة قابل توجه این است که مراجعه کنندگان به این گونه مراکز از اقشار مختلف مردم هستند. این افراد به طور معمول از جایگاه علمی، اجتماعی و فرهنگی قابل قبولی برخوردار هستند. این قشر از مردم برای درمان خود به دنبال بهترین راهکار هستند و از آنجایی که طب سنتی را بر می‌گزینند می‌توان دریافت که درمان به وسیله طب سنتی از جایگاه خوبی در میان مردم برخوردار است.

اگر چه طب رایج در بسیاری از مواقع به درمان کمک می‌کند، اما نکته جالب اینجاست که اغلب مردم در قدم اول برای درمان، به طب سنتی رو می‌آورند. مسلم است این موضوع برای همه بیماری‌ها صدق نمی‌کند برای نمونه برخی از بیماری‌های عفونی یا عمل‌های جراحی جزو مواردی هستند که فرد در ابتدا به سراغ طب رایج می‌رود اما در مواقع بروز بیماری‌های مزمن، گوارشی، داخلی، زنان و ... مراجعه مردم به سلامتکده‌ها بسیار قابل توجه است که نشان می‌دهد طب سنتی راهکار‌های خوبی برای درمان اینگونه بیماری‌ها دارد.

•    از آنجایی که تأکید طب سنتی بر اصلاح سبک زندگی است فکر می‌کنید خودمراقبتی از چه جایگاهی برخوردار است؟

امتیازی: در حال حاضر بحث خودمراقبتی بحث داغی است که از آن به عنوان تغییر سبک زندگی نیز یاد می‌کنند. حرف اول در طب سنتی همین موضوع یعنی اصلاح شیوه زندگی است. وقتی تعریف طب سنتی را از دیدگاه بزرگانی همچون ابوعلی‌سینا در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که تمام حکیمان و بزرگان، طب را دانشی می‌دانند که هدفش در اولین قدم حفظ سلامتی انسان‌هاست و مشخص است که حفظ سلامتی چیزی جز پیشگیری از ابتلا به بیماری نیست.

بخشی از پیشگیری به متخصصان طب سنتی باز می‌گردد که باید آگاهی‌های لازم را به مردم بدهند. متخصصان طب سنتی باید روش‌های پیشگیری و حفظ سلامتی را به مردم آموزش دهند و اصول ۶گانه طب سنتی را برای حفظ سلامتی به مردم گوشزد کنند. برخی از عوامل در بحث خوددرمانی و پیشگیری به متخصصان طب سنتی برمی‌گردد برای نمونه می‌توان به خوراک و شیوه زندگی افراد اشاره کرد.

محیط‌های کاری و محل سکونت نیز از مواردی هستند که در افزایش یا کاهش بیماری‌ها می‌توانند تأثیرگذار باشند و متخصص طب سنتی وظیفه دارد نسبت به رعایت این موارد هشدار‌های لازم را به بیماران بدهد. در کنار این موضوعات می‌توان یک سری توصیه‌های دارویی به افراد ارایه داد که البته ضرورت آن باید وجود داشته باشد.

نکته‌ای که باید به آن توجه جدی داشته باشیم این است که طب سنتی باید در کنار طب رایج به درمان بیماری‌ها بپردازد. پزشکان طب رایج باید این موضوع را بدانند که متخصصان طب سنتی اقدامی برخلاف اصول حفظ سلامت افراد انجام نمی‌دهند بلکه تکمیل‌کنندة پزشکان دیگر هستند.

برای نمونه افرادی که دچار فشار خون هستند علاوه بر اینکه تحت نظر پزشک متخصص هستند می‌توانند یک سری اصول در مورد شیوه زندگی از متخصصان طب سنتی دریافت کنند که این موضوع احتمال ابتلا به بیماری را تا حد امکان کاهش می‌دهد. در این صورت است که خودمراقبتی نیز معنا پیدا می‌کند.

•    چرا برخی از پزشکان در طب رایج با درمان‌های سنتی مخالفت می‌کنند و فکر می‌کنید راهکار برقراری تعامل میان پزشکان طب سنتی و طب رایج چیست؟

امتیازی : پزشکان طب رایج ممکن است با طب سنتی مخالفت کنند اما این مسئله از نداشتن آگاهی نشأت می‌گیرد. همه پزشکان باید با زبان طب سنتی آشنا شوند و آگاهی لازم را کسب کنند. البته در برخی از مواقع حق با پزشکان طب رایج است که آن هم در مواقعی است که درمان‌های سنتی توسط افراد سودجو و غیرمتخصص صورت می‌گیرد. در این مواقع حتی متخصصان طب سنتی نیز معترض می‌شوند.

به عقیده من برگزاری سمینار‌های تخصصی در حوزه طب سنتی می‌تواند اقدامی درست در جهت آگاهی دادن به قشر تحصیل‌کرده و متخصص و حتی عموم مردم باشد. این سمینار‌ها می‌توانند پزشکان را با موضوع طب سنتی به درستی آشنا کند. در حال حاضر اقدامات متعددی نیز صورت گرفته که می‌توان به برگزاری کارگاه‌ها و کنفرانس‌های بازآموزی اشاره کرد که در دانشگاه‌های مختلف برگزار می‌شوند و در نهایت می‌توانند نگاه پزشکان طب رایج را تغییر دهند.

•    با توجه به اسناد بالادستی و پشتوانه‌های قانونی برای توسعه طب سنتی، تا کنون چه اقداماتی از سوی شورای سیاست‌گذاری طب سنتی در این زمینه صورت گرفته است؟

امتیازی : پیش از هر چیز می‌توان اولین و مهم‌ترین اقدام برای حمایت از طب سنتی را ایجاد مرکزی با عنوان معاونت طب سنتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دانست؛ مرکزی پاسخگو که همچنین عهده‌دار ترسیم نقشه کلی برای طب سنتی است. در همین راستا چارچوب‌های کلی در شورای سیاست‌گذاری تدوین می‌شود.

البته چالش‌هایی وجود داشته است که از جمله می‌توان به عدم حمایت بیمه‌ها اشاره کرد که خوشبختانه در حال برطرف شدن است. شورای سیاست‌گذاری طب سنتی در صدد است که متخصصان طب سنتی و خدمات طب سنتی را تحت پوشش بیمه در آورد و تلاش‌های خوبی نیز در این زمینه صورت گرفته است.

همچنین از دیگر مواردی که در حال پیگیری است می‌توان به این موضوع اشاره کرد که خدمات طب سنتی باید تحت تکفل طرح تحول سلامت قرار بگیرد. در حال حاضر هزینه ویزیت و در بعضی از موارد خرید دارو‌های گیاهی، برای مردم ممکن است گران تمام بشود و یا دسترسی به آن، آسان نباشد که بخشی از اقدامات شورای سیاست‌گذاری در راستای ارزان‌تر و ساده‌تر کردن درمان بیماری‌ها به وسیلة طب سنتی است.

خوشبختانه برنامه‌ریزی‌های خوبی از سوی معاونت طب سنتی در حال تدوین است که در نهایت این ارگان قصد دارد راهکار‌های درمان به وسیله طب سنتی را به پزشکان معرفی کند و گام بلندی در جهت حفظ و ارتقای سلامتی بردارد.

در نهایت فکر می‌کنم مردم باید به فکر سلامتی خود باشند و خودمراقبتی را که از اصول طب سنتی است، سرلوحة زندگی خود قرار دهند. مردم برای استفاده از درمان‌های سنتی باید به متخصصان طب سنتی مراجعه کنند چون در غیر اینصورت احتمال ایجاد عارضه‌های جبران‌ناپذیر وجود دارد؛ حتی ممکن است باعث کدورت خاطر مردم نسبت به طب سنتی شود.