وضعیت حوزه سلامت از گذشته تا امروز/ اولویت دولت یازدهم

به گزارش گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، دکتر سید حسن هاشمی در جمع اعضای انجمن اسلامی پزشکان کشور با مرور مشکلات پیش روی مجموعه خود در آغاز به کار دولت یازدهم در وزارت بهداشت اظهار داشت:میزان بدهی ها به گونه ای بود که در برخی بیمارستانها منابع کافی برای پرداخت پول آب، برق و احتیاجات روزمره وجود نداشت و برای حل این مشکل شورای تامین تشکیل می شد، همچنین حقوق پرسنل در برخی از استان ها گاهی تا ۱۸ ماه معوقه داشت.

وزیر بهداشت ادامه داد: این در حالی بود که ما باید تا پایان برنامه چشم انداز ۲۰ ساله در زمینه ارتقاء سلامت جسمی، روانی و اجتماعی جایگاه نخست منطقه را کسب کنیم و در شاخص های سلامت جایگاه اول را در میان کشور های آسیای جنوب غربی را به خود اختصاص دهیم.

وی به تشریح وضعیت شاخص های سلامت ایران در مقایسه با سایر کشورها پرداخت و افزود: در برخی کشورهای منطقه به ازاء هر هزار نفر حداقل ۸ تخت وجود دارد در حالی که این شاخص در ایران برابر ۱.۷ است و نکته مهم این است که ۵۰ درصد تخت های موجود فرسوده هستند.

وزیر بهداشت تاکید کرد: در کشور حداقل ۸۰ هزار تخت بیمارستانی احتیاج داریم که با شرایط موجود تنها می توان سالانه ۲ هزار تخت بیمارستانی ایجاد کرد و بدان معنی است که ۴۰ سال طول می کشد تا این کمبود جبران شود.

هاشمی با اشاره به شاخص تراکم پزشک اشاره کرد و گفت: متاسفانه با این پیش فرض که تعداد پزشکان زیاد است، آموزش و پذیرش را در پزشک عمومی و تخصص محدود کردیم و این محدودیت  در حالیست که در حال حاضر در کشور به ازاء هر هزار نفر ۱.۲ پزشک داریم که در مقایسه با کشورهای منطقه و شاخص ۷.۷ با کمبود پزشک روبرو هستیم.

وزیر بهداشت همچنین درباره شاخص پرستاری ایران که ۱.۴ است بیان داشت: با شرایط امروز و افزایش بار مراجعات، این شاخص بیشتر از ۱.۱ نیست ضمن اینکه در برخی بیمارستان های روانی این شاخص ۰.۶ در تهران و در برخی بیمارستان ها به ۰.۴ هم می رسد در حالی که این شاخص در کشورهای منطقه ۱۲ است.

هاشمی همچنین در ادامه سخنانش به مقایسه نرخ امید به زندگی ایران در بین کشورهای منطقه پرداخت.

وی افزود: در زمینه سال های از دست رفته عمر در منطقه کم نظیر هستیم چرا که تصادفات عمر زیادی از ایرانیان می گیرد و این در حالیست که قربانیان حوادث رانندگی عمدتا جوانان هستند.

وزیر بهداشت افزود: در سال های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی که بیماری های واگیر سهم مهمی در مرگ و میر داشته و از طرفی شبکه گسترده ای هم برای بهداشت کشور وجود نداشت، جایگاه خوبی را در منطقه داشتیم اما نتوانستیم آن را ارتقاء دهیم.

هاشمی خاطر نشان کرد: در سال جاری نیز مطالعاتی در زمینه وضعیت شاخص های سلامت در کشور و روشن شدن جایگاه ایران در بین کشورهای منطقه را انجام خواهیم داد.

وزیر بهداشت با اشاره به مطالعه ای که در ۲۵ سال گذشته در کشورهای پیشرفته و قدرتمند دنیا انجام شده است افزود: در این مطالعه نشان داده شده که بین سلامت و رشد اقتصادی رابطه مستقیم وجود دارد و طب در دنیا بسیار گران است اگر بودجه نظامی کل دنیا برابر با ۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد دلار باشد و گاز و نفت و انرژی حدود ۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد دلار باشد، اعتبار بخش سلامت در دنیا حدود ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار است.

وزیر بهداشت گفت: ایران از نظر تولید ناخالص ملی در دنیا رتبه ۱۸ را دارد در حالی که در سرانه هزینه سلامت رتبه ۸۱ دنیا را داریم که نشان از کم توجهی های گذشته به بخش سلامت دارد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: در ابتدای شروع به کارمان در وزارت بهداشت به عنوان نمونه از بیمارستان شهدای تجریش صورتحساب هایی به دست ما می رسید که نشان می داد بیش از ۹۰ درصد هزینه ها را مردم از جیب خود پرداخت می کردند.

هاشمی با اشاره به سیاست های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری افزود: طبق این سیاست ها پرداخت از جیب مردم بایستی در اکثر پرداختی از جیب مردم به میانگین کشورهای منطقه که ۳۶ درصد است، نزدیک باشد.

وزیر بهداشت ادامه داد: طبق فرمایش ایشان باید ۸ درصد تولید ناخالص ملی(GDP) به بخش سلامت اختصاص یابد.

هاشمی تأکید کرد: کشورهای دنیا باید دو هدف را تا ۱۵ سال آینده دنبال کنند یکی پوشش تمام جمعیت با حداقل ۸۰ درصد پوشش خدمات پایه که در این راستا در کشور با حمایت مجلس و دولت حدود ۱۰ میلیون نفری که فاقد بیمه بودند تحت پوشش این خدمات قرار گرفتند؛ دیگری حفاظت مالی  ۱۰۰ درصدی از تمام جمعیت است که باید محقق شود.

وزیر بهداشت با اشاره به سابقه طرح پزشک خانواده که در دستور کار سه دولت پیشین قرار داشته است گفت: متاسفانه امروز با نظام ارجاع فاصله زیادی داریم چرا که برای داشتن ارجاع، داشتن پزشک کفایت نمی کند در صورتی که باید بیمار در صورت نیاز به سطح ۲ یعنی بیمارستان ارجاع داده شود و  در حالی که در بسیاری از شهر های کمتر از ۵۰ و ۲۰ هزار نفر هنوز بیمارستان وجود ندارد و متخصص و امکانات و تجهیزات نیز به میزان لازم وجود ندارد، اجرای نظام ارجاع را مشکل مواجه می کند.

وزیر بهداشت افزود: شتاب زدگی در اجرای طرح پزشک خانواده در گذشته اجرای آن را بدون زیرساخت کافی با مشکل مواجه کرده است.

وی با اشاره به انجام آسیب شناسی در زمینه پزشک خانواده افزود: به دلیل عدم هماهنگی خریدار خدمت که بیمه ها هستند و ارائه دهندگان خدمت که همکاران ما در وزارت بهداشت هستند مطالعات به کندی انجام شده است.

هاشمی ضمن قدردانی از توجه ویژه دکتر روحانی به حوزه سلامت افزود: از ابتدا تا امروز رئیس جمهور اجازه دست اندازی به این حوزه در زمینه کمبود اعتبارات را به هیچ فردی نداده و در آینده نیز نمی دهد.

وزیر بهداشت یادآور شد: مقام معظم رهبری نیز حمایت خود را از طرح تحول نظام سلامت نشان دادند و در جلسه ای که در حضور ایشان بودیم فرمودند اگر می خواستید هزار ساعت برای دولت تبلیغ کنید به اندازه این طرح، آورده نداشت چرا که مردم از نزدیک برکات این طرح را لمس می کنند و بر استمرار آن تأکید داشتند.

هاشمی گفت: از شروع به کار در وزارت بهداشت با چالش دارو و تجهیزات روبرو بودیم که هزار میلیارد تومان بدهی در این زمینه داشتیم و مردم حاضر بودند پول بدهند اما متاسفانه دارو موجود نبود.

وزیر بهداشت تصریح کرد: کاهش واردات دارو و در کنار آن توجه به تولید داخلی باید همراه با تغییر ذائقه بازار صورت گیرد و در همین زمینه انجمن های علمی پزشکی باید کارایی مناسبی در این زمینه داشته باشند و به مردم و دولت کمک کنند.

هاشمی حضور انجمن های علمی پزشکی در کنار دولت را امری مهم ارزیابی کرد و گفت: این انجمن ها می توانند مردم را به مصرف داروهای با ماده موثره خوب تولید داخل تشویق کنند چرا که بسیاری از داروهایی که وارد می کنیم و پزشکان تجویز می کنند مشابه داخلی دارند.

وزیر بهداشت گفت: همیشه ما را به درمان محور بودن متهم می کنند اما بنده افتخار می کنم که از درمان شروع کردیم چرا که وضعیت سلامت و درمان در کشور دچار بحران بود.

هاشمی ادامه داد: اشتباه بزرگی که برخی دوستان دارند این است که تصور می کنند درمان از حوزه بهداشت جداست در حالی که درمان، بخشی از پیشگیری است و در بسیاری از موارد برای جلوگیری از هزینه های سنگین مراحل بعد بیماران باید آنها را درمان کرد.

وزیر بهداشت با بیان اینکه در گذشته شاهد بودیم که اطراف بیمارستان ها محلی برای سوءاستفاده برخی افراد سودجو بود، گفت: حتی مردم مجبور بودند البسه بیمارستانی را خودشان تهیه کنند اما در حال حاضر این خدمات در بیمارستان ها ارائه می شود و پرداختی مردم نیز از ۳۷ درصد به ۱۰ درصد رسیده است.

هاشمی افزود: در ملاقاتی که با مقام معظم رهبری داشتم ایشان تأکید داشتند که مراقبت کنید تا قدر مطلق پرداختی مردم نسبت به قبل افزایش پیدا نکند که در این زمینه منابع لازم پیش بینی شد تا این امر محقق شود، خوشبختانه در مناطق شهری شاهد ۶ درصد و در مناطق روستایی ۳ درصد پرداخت از جیب مردم در بیمارستان های دولتی هستیم.

وزیر بهداشت با اشاره به حمایت از ماندگاری پزشکان خاطر نشان کرد: در ۲۹۳ شهر محروم و ۳۳۱ بیمارستان تحت پوشش، این پزشکان مستقر شدند و مردم از نتیجه این تصمیم بهره بردند و ابراز رضایت کردند.

هاشمی افزود: ۴ هزار متخصص در کشور توزیع شدند که در سال جاری و سال آینده نیز ۶ هزار نفر دیگر توزیع می شوند تا در میان مردم رضایتمندی بیشتری ایجاد شود.

وزیر بهداشت به اهمیت ارتقاء هتلینگ در کشور اشاره کرد و گفت: در این راستا حدود ۲۶ هزار تخت فرسوده جایگزین شدند و حدود ۷۰۰ میلیارد تومان نیز برای بازسازی مراکز هزینه شد، در  همین مدت بیش از دو میلیون متر مربع فضای نامناسب فیزیکیی بیمارستانها بازسازی و نوسازی شده است.

هاشمی اظهار داشت: طرح تحول نظام سلامت متعلق به کل نظام است باید مراقبت کرد تا آسیب نبیند و بنده بیشتر از همه نگران هستم چرا که مهم ترین چالش برای نظام، اثبات کارآمدی است و لازم است تا شعارها تحقق یابد و نشان دهیم که در حوزه سلامت موفق هستیم.

وزیر بهداشت گفت: حدود ۳۳ میلیون نفر در مراکز سرپایی ویزیت شدند یعنی مردم با پرداخت تنها ۳ هزار تومان در مراکز دولتی به پزشک و متخصص و فوق تخصص ویزیت شدند و حضور این پزشکان در نوبت بعد از ظهر در قالب کلینیک های ویژه نیز محقق شد.

هاشمی با اشاره به دستاوردهای ترویج زایمان طبیعی رایگان در کشور و انجام ۴۷۰ هزار زایمان طبیعی در سال ۹۳ افزود: در طول ۱۰ سال گذشته از افزایش میزان سزارین در کشور و رتبه اول ایران در میان کشورها سخن گفته می شد که توانستیم به طور مطلق حدود ۱۰ درصد و در مجموع حدود ۶ درصد از میزان سزارین را کاهش دهیم.

وزیر بهداشت گفت: ۱۷ پایگاه هوایی اورژانس در کشور راه اندازی شد و به بیماران در مناطق صعب العبور خدماتی ارائه شد.

وزیر بهداشت خاطر نشان کرد: نرخ بکار گیری پزشکان در کشور پیشرفت مناسبی داشته است چرا که در زمان شروع به کار ما تنها حدود ۴۵ درصد مراکز پزشک داشتند اما در حال حاضر در کشور منطقه ای که بدون پزشک باشد وجود ندارد.

وی به روند پیشرفت ساخت ۲ هزار خانه های بهداشت در کشور اشاره کرد و یادآور شد: تا پایان سال گذشته ۱ هزار و ۱۰۰ خانه بهداشت ساخته شدند و تا پایان شهریور ماه سال جاری حدود ۹۰۰ خانه بهداشت دیگر به بهره برداری می رسد.

هاشمی گفت: یکی از نقاط قوت اقدامات وزارت بهداشت تأمین مکمل های دارویی و واکسن در کشور بود در حالی که در سال ۹۲ حتی واکسن فلج اطفال در کشور نداشتیم.

وزیر بهداشت ادامه داد: به رغم وجود مشکلات زیاد توانستیم ۹ واکسن ایمنی را در کشور تأمین کنیم و واکسن پنتاوالان را که تمام کشورهای منطقه از آن بهره مند بودند، ما نیز پس از ۱۰ سال وارد کنیم.

هاشمی افزود: مکمل ها نیز برای مادران باردار، کودکان کمتر از ۲ سال و دانش آموزان دبستانی تأمین شد.

پیشرفت مناسب در بکارگیری ماما در کشور و پوشش بیش از ۱۰۰ درصدی برخی مناطق در استفاده از ماما در جهت ترویج زایمان طبیعی بخش دیگری از سخنان وزیر بهداشت در این مراسم بود.

وی با بیان اینکه در کشور حدود ۱۰ میلیون نفر حاشیه نشین هستند اضافه کرد: این افراد از حداقل امکانات محروم هستند.

هاشمی توجه به حاشیه شهرها را در کنار پوشش بیمه ای این افراد را جزء مهم ترین اقدامات اخیر وزارت بهداشت دانست و گفت: برای این جمعیت بیش از ۱۰ میلیون نفری در کشور به ازاء هر ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر، یک پایگاه بهداشت و به ازاء هر ۴۵ هزار نفر، یک مرکز جامع خدمات سلامت راه اندازی می شود که در آن علاوه بر پزشک، کارشناس تغذیه، دندانپزشک و کارشناس سلامت روان به ارائه خدمات می پردازند.

وزیر بهداشت گفت: آرزویی که دارم این است که در این دولت بتوانیم شبکه بهداشتی - درمانی را تکمیل کنیم که در همین راستا و در سال جاری در شهرهای کمتر از ۵۰ هزار نفر شبکه تکمیل می شود..

وزیر بهداشت با ابراز نگرانی از عدم وجود شبکه حتی در تهران گفت: در حوزه پیشگیری زمانی می توانیم ادعا کنیم شبکه کامل است که برای هر ایرانی یک پرونده سلامت تهیه کنیم.

هاشمی با بیان اینکه با توجه به مشکلات اقتصادی در سال جاری امیدواریم بتوانیم طرح های سال گذشته را استمرار دهیم افزود: قدم های موثری در جهت کاهش مشکلات مردم برداشته خواهد شد.

وزیر بهداشت اظهار داشت: در زمینه بیماران روانی مشکلات زیادی داریم و حداقل ۴۰ هزار تخت برای بیماران روانی کمبود داریم و این افراد از همه حتی بیماران سوختگی هم مظلوم تر هستند و بیمه ها هم نمی توانند از آنها حمایت کنند.

وزیر بهداشت ادامه داد: در بیمارستان امام خمینی شاهد بودیم که ۳۰ درصد  مراجعات پس از اجرای طرح تحول نظام سلامت مربوط به بیماران کمیته امدادبوده است و بسیاری از مردمی که به خاطر فقر نتوانسته بودند به مراکز خصوصی مراجعه کنند، به این بیمارستان مراجعه کرده اند که این باعث افتخار ما است که به مردم خدمت کنیم.

هاشمی تأکید کرد: بنده اعلام کرده ام که هر کجا بیمارستان ها و مراکز خصوصی حاضرند آی سی یو، سی سی یو و بیمارستان را در اختیار طرح تحول سلامت قرار دهند ما استقبال می کنیم.