بلیت قطار در راه گرانی مجدد

محسن پورسید آقایی دیروز در جمع خبرنگاران درباره افزایش نرخ بلیت قطار مدعی شد: تعیین نرخ با شرکت‌های خصوصی است و در حیطه اختیارات راه‌آهن نیست؛ شرکت‌ها نرخ‌های پیشنهادی خود را با توجه به میزان هزینه‌ها و ارائه خدمات، ارائه می‌دهند و راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران با توجه به بررسی‌های خود افزایش قیمت را تایید کرده و یا با آن مخالفت می‌کند.

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی که نرخ‌ها متنوع است ادعا کرد: شرکت‌ها در 8 ماه از سال بلیت با اعمال تخفیف در نرخ ارائه می‌دهند.

مدیرعامل راه‌آهن در توجیه احتمال گرانی بلیت افزود: به تازگی شرکت‌های ریلی پیشنهاد دادند در قبال اعمال تخفیف‌هایی که در ایام کم‌تردد سال ارائه می‌دهند، به همان میزان افزایش قیمتی در ایام پرتردد سال داشته باشند که این موضوع در حال بررسی توسط راه‌آهن است.

گفتنی است بلیت قطار در دولت روحانی تاکنون چند بار گران شده و حالا هم علیرغم شرایط رکودی کشور باز، راه‌آهن به دنبال افزایش قیمت‌هاست این در حالی است که در حالت رکود اقتصادی عمدتا صنایع و خدمات تلاش می‌کنند با افزایش کیفیت و کاهش قیمت‌ها به رونق مجدد بازار صنایع و خدمات کمک کنند نه اینکه مدام به فکر افزایش نرخ باشند.

خاطرنشان می‌شود، به دلیل افزایش چند باره قیمت بلیت قطار از ابتدای شروع بکار دولت روحانی و کاهش شدید توان و تمایل مردم به استفاده از قطار برای سفرهای نوروزی، عید سال 1394 به یکی از خلوت‌ترین نوروزهای ناوگان ریلی کشور تبدیل شد.

قیمت بلیت قطار از اوایل شروع به کار دولت یازدهم تاکنون چند بار به بهانه‌های مختلف با افزایش مواجه شده است. اولین بار قیمت بلیت قطار در آذرماه 92، 20 درصد افزایش یافت.

پس از آن در اردیبهشت ماه 93 اعلام شد که قیمت‌های بلیت قطار شناور شده و تا 30 درصد افزایش یافته است. در مردادماه 93 نیز بخش خصوصی اعلام کرد: راه‌آهن بابت افزایش هزینه خدمات ایستگاهی، قیمت بلیت قطار را 10 درصد افزایش داده است. به این ترتیب در سال اول دولت قیمت بلیت قطار به طور متوسط حدود 60 درصد افزایش یافت که این میزان افزایش، بسته به نوع قطار، مسیر و تاریخ تردد متفاوت بود.

در آخرین مورد نیز از 11 مهرماه 93 و برای چهارمین بار، نرخ بلیت قطار در مسیرهای مختلف افزایش یافت. این افزایش نرخ در مسیرهای ریلی منتهی به مشهد تا 65 درصد نیز اعلام شد. بدین ترتیب پس از 4 بار افزایش قیمت بلیت قطار در یک سال و نیم اخیر، در مسیرهای پرتردد همچون تهران - مشهد بلیت ناوگان ریلی تقریبا 2 برابر شد.

این گرانی بی‌سابقه بلیت قطارها که تناسبی با آمارهای دولتی درباره کاهش شدید تورم هم نداشت، اثر خود را در نوروز امسال نشان داد به طوری که تقاضا برای استفاده از ناوگان ریلی در نوروز 1394 کاهش یافت.

در حالی که همه ساله در ایام نوروز تقاضا برای استفاده از ناوگان ریلی خصوصا مسیر تهران - مشهد چند برابر ظرفیت قطارها بود و تمام بلیت‌های این مسیر طی ساعات اولیه پیش‌فروش تمام می‌شد، اما نوروز سال 94 بسیاری از قطارهای تهران - مشهد طی تمام روزهای ابتدایی سال ظرفیت پذیرش مسافر داشتند.

این وضعیت به قدری حاد بود که چند روز مانده به عید اعلام شد به علت استقبال سرد مردم، نصف ظرفیت خطوط ریلی برای نوروز 94 خالی مانده است!‌و شرکت‌های ریلی تا 20 درصد تخفیف در نظر گرفته‌اند.

با این حال، این تخفیف‌های 20 درصدی هم نتوانست جبران گرانی 100 درصدی بلیت قطار را بکند و قدرت خرید مردم در حالی نبود که برای زیارت امام‌رضا علیه‌السلام با قطار به مشهد سفر کنند.

افزایش قیمت بلیت قطار و بدنبال آن کاهش کیفیت خدمات به مسافران  سبب شده بسیاری از شهروندان مجاب شوند که به جای خرید بلیت قطار، با خودروی شخصی اقدام به سفر به مشهد یا سایر نقاط کنند که هم خطرات خاص ناوگان جاده‌ای را به دنبال دارد و هم سبب افزایش مصرف بنزین و آلایندگی بیشتر هوا خواهد شد.

بدین ترتیب بی‌توجهی به سایر ابعاد اجتماعی - اقتصادی در تصمیم‌گیری درباره افزایش قیمت بلیت قطار و اتخاذ منطق تک‌بعدی افزایش سوددهی شرکت‌های ریلی، نشانی از تدبیر دولت در تصمیمات حوزه ریلی ندارد.

منبع: کیهان