باشگاه دانشجویان/
گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، یادداشت دانشجویی*؛ یکی از واقعیت های جامعۀ ما دانش و درک ابتدایی مردم از کارکردهای فضای مجازی است. از مطالعۀ تمام آمارهای صحیح و سقیمی که در این باره منتشر می شود این نتیجه بدست می آید که استفادۀ عمدۀ مردم ما از اینترنت تحت عنوان وسیله ای برای سرگرمی و گذران وقت خلاصه می شود. این مشکل شاید ناشی از ظهور یکباره و دیرهنگام اینترنت در کشور ما باشد اما تدوام این معضل، بی گمان ناشی از این دو نخواهد بود. فرهنگ استفاده از اینترنت کلیدواژه ای است که با موضوع بحث ما ارتباط مستقیم دارد.
این که چرا سرعت توسعۀ وب در ایران هنوز به رشد چشمگیری دست نیافته پرسشی است که پاسخ های متعددی می توان برایش فراهم ساخت. یکی از علل مهم عدم توسعۀ فناوری وب در کشور ما همین ناآگاهی مردم از ظرفیت های فضای مجازی و نگاه عامیانه به توان مندی های این شبکۀ عظیم و گسترده است.
جای خالی دانش اینترنت در نظام اموزشی
با این که اینترنت از مهم ترین موضوعاتی است که شهروندان دهکده جهانی هر روزه با آن سر و کار دارند و کمتر کسی را می توان یافت که خود را از استفاده از دستاوردهای بی شماراین فناوری بی نیاز بپندارد اما متاسفانه در نظام اموزشی ایران جایگاه درخوری برای اموزش های فناوری اینترنت در نظر گرفته نشده است.
دانش اموزان ما از اواسط دوره دبستان و شاید قبل تر از آن استفاده از انواع گجت ها را بصورت خودسرانه می آموزند و در شمار کاربران فضای مجازی قرار می گیرند. مسلما چنین دانش اموزانی به دانش اینترنت بیش از سایر علوم نیازمند و مرتبط اند.
سوال جدی ای که از نظام اموزشی کشور پرسیده می شود این است که دانش اموزان ایرانی دانش و فرهنگ مورد نیاز درباره اینترنت را باید از کجا بیاموزند و بعبارتی، مرجع رسمی ارائه این قبیل اموزش ها کجاست؟ اینجاست که بنظر می رسد باید آموزش دانش اینترنت بعنوان واحد درسی در مدارس به دانش اموزان ارائه شود و آن ها را از ظرفیت های پنهان این ابزار توان مند آگاه سازد.
دانش آموزان در کنار آشنایی با فرصت هایی که فناوری برای ما به ارمغان آورده، باید از تهدیداتی که ممکن است کاربران را دچار آسیب سازد آگاه شوند. از خطراتی که در جهت نقض امنیت و حریم خصوصی افراد وجود دارد تا اثرات مخرب استفادۀ نامناسب از اینترنت به روی سلامت جسم و روان. البته در برخی مدارس تحت عنوان فعالیت فوق برنامه کارگاه هایی برای آگاهی بخشی دانش آموزان در این موضوعات برگزار می شود که خوب اما ناکافی است.
در میان دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ماجرا کمی متفاوت است. خوش بختانه در چند سال اخیر با گسترش دانش توسعه دهندگی وب و تلاش نهادهای غیرانتفاعی، نهضتی در راستای آشنا سازی دانش جویان و کارآفرینان با توان مندی ها و بستر آمادۀ اینترنت و وب برای انجام انواع فعالیت ها شکل گرفته. از دست آوردهای این جریان می توان به گسترش شرکت های تجارت الکترونیک و هم چنین توسعه شرکت های ارائه دهندۀ آموزش های الکترونیک اشاره کرد.
هم چنین برگزاری کارگروه های متعدد در برخی دانشگاه های پیشگام در این زمینه، دستاورد امیدبخش دیگری است که از نگاه رسانه های جمعی دور نمانده است. برگزاری رویدادهایی مانند استارتاپ ویکند با تمام نقد و نظرهایی در ارتباط با آن مطرح می شود، تاحدی توانسته ظرفیت های اینترنت را خانوادۀ های ایرانی خصوصا نسل جوان معرفی کند.
عدم توسعۀ زیرساخت ها
یکی از موضوعات مهمی که توجه کابران فضای مجازی را زیاد به خود متوجه می سازد بحث سرعت و کیفیت اینترنت در ایران است. متاسفانه کشور ما از نظر سرعت و کیفیت اینترنتی که به کاربران ارائه می دهد در قیاس با کشور های در حال توسعه جایگاه بسیار نامناسبی دارد.
پروژۀ "شبکه فیبر نوری تا درب منزل" برنامه ای است که سال هاست وعدۀ تحقق آن از سوی وزارت ارتباطات دولت دهم و یازدهم به مردم داده شده اما هنوز به مرحلۀ بهره برداری نرسیده. اخیرا سازمان مخابرات ایران سامانه ای را تحت عنوان سیستم سنجش سرعت و کیفیت سرویس اینترنت راه اندازی نموده و به کاربران کد پیگیری ارائه می کند اما ظاهرا این اقدام مخابرات نیز نتوانسته رضایت مشتریان اینترنت پرسرعت را تامین کند.
بهرحال بر کسی پوشیده نیست توسعۀ ارتباطات زیرساخت، سنگ بنای دستیابی به خدمات دولت الکترونیک وفناوری اطلاعات در کشور است. تا زمانی که کیفیت سرویس اینترنت به استانداردهای جهانی نزدیک نشود نباید انتظار داشت فناوری اینترنت در بین مردم در جایگاه واقعی خودش قرار بگیرد. امید است با آغاز فعالیت اپراتور چهارم و رونمایی از شبکۀ انتقال فیبر نوری حرکت شایسته ای در این زمینه انجام پذیرد.
اعتمادسازی
مسئلۀ دیگری که جا دارد به آن پرداخته شود موضوع اعتمادسازی مردم به فناوری های نوین و اینترنت است. در جامعۀ ایران که هنوز بیش از چند دهه از ظهور تکنولوژی در آن نمی گذرد مردم هنوز در برابر دستاوردهای فناوری از خود مقاومت نشان می دهند و بهره گیری از سیستم های سنتی را ترجیح می دهد. مثلا کماکان خیلی از مردم سیستم بانک داری الکترونیک را غیرقابل اعتماد می پندارند و ترجیح می دهند مبادلات مالی خود را با همان سیستم سنتی پیشین پی گیری کنند.
تا زمانی که مردم به اینترنت اعتماد نکنند و به عبارت دیگر، خدمات اینترنت میان خانوده ها مشروعیت و مقبولیت نداشته نباشد، هر اقدامی که در جهت توسعه دولت الکترونیک انجام شود عملا با شکست مواجه خواهد شد. اگر روی فعالیت شرکت های ارائه دهندۀ خدمات الکترونیک نظارت کافی نباشد و کاربران در تعامل با این شرکت ها متضرر شود به یقین می توان حکم کرد اعتماد و باور مردم نسبت به خدمات اینترنت دچار آسیب جدی خواهد شد.
برای آشتی دادن مردم با اینترنت باید از ابزار تبلیغات بهره گرفت. در کنار تبلیغات، نباید از معجزۀ هنر غافل شد. نمایش دستاوردهای تکنولوژی در خلال فیلم های هالیوودی واقعیت انکارناپذیری است که تا حد زیادی توانسته حس کنجکاوی مخاطبان را نسبت به اینترنت برانگیخته کند و افکار عمومی را با تکنولوژی آشنا و بدان علاقه مند نماید.
خدمات اینترنت
به نظر می رسد بهره گیری جوامع از اینترنت هنوز تا رسیدن به مرحلۀ بلوغ خود خیلی فاصله دارد. بی شک امکانی که شبکه اینترنت برای ما فراهم آورده است ابعادی دارد که تاکنون به آن نیاندیشیده ایم و باید منتظر باشیم تا در آینده از امکانات جدید این شبکۀ عظیم رونمایی شود. مسلما نسل های آینده خواهند توانست ظرفیت های پنهان این اختراع بزرگ را بیش از ما استخراج کنند.
در مجموع با تحقق توسعۀ زیر ساخت ها ، ارائۀ آموزش های صحیح و جلب اعتماد مردم نسبت به اینترنت، انتظار می رود تحولی در روند بهره برداری از این فناوری به وقوع بپیوندد و کشور ما نیز بتواند به جایگاه مطلوب خود در استفاده از اینترنت دست پیدا کند.
مصطفی شاکری-دانشجوی ارشد فقه و حقوق خصوصی مدرسه عالی شهید مطهری
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.
ارسال نظرات