المانیتور گزارش داد
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، رکود طولانی بخش مسکن در ایران موجب شده تا تا خانه دار شدن برای بسیاری از ایرانیان به یک رویا تبدیل شود و افزایش اجاره بها، قدرت خرید آنها را تحلیل ببرد. بعید است بخش مسکن ایران به این زودی به روزهایی که این صنعت بهترین گزینه سرمایه گذاری در کشور محسوب می شد برگردد.
«رویای ایرانیان» در سراسر نقاط جهان یکسان است. خانواده های ایرانی به سختی کار می کنند تا بتوانند صاحب مکانی شوند که به آن خانه می گویند، چه این خانه یک آپارتمان کوچک در تهران باشد یا یک خانه خشت و گلی در یک روستا. تا همین چند سال اخیر، تقاضا در بخش مسکن به دلیل وضعیت شکننده اقتصاد ایران که در آن املاک بهترین و امن ترین گزینه سرمایه گذاری محسوب می شد، رشد کرده بود. این مسئله موجب شده بود تا بخش مسکن به یکی از در حال رشد ترین بخش های اقتصاد داخلی بدل شود.
در سال 2012، بخش مسکن 20 درصد از کل تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده بود و سرمایه گذاری در این بخش به 8 درصد تولید ناخالص داخلی می رسید. این روند به عنوان نشانه ای از رشد پایدار در بخش مسکن تعبیر می شد. در اکثر سال های دهه های 1990 و 2000 میلادی، سرمایه گذاری در بخش مسکن حدود 5 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می داد. با آغاز رشد قیمت نفت در اوایل دهه 2000، بخش مسکن ایران شاهد توسعه قابل توجهی بود. ساخت و ساز مسکن تحت تاثیر افزایش درآمدهای نفتی به ویژه در تهران رشد داشت. تقریبا کسی باور نمی کرد که رشد این بخش کند شود زیرا به نظر می رسید که میزان تقاضا هرگز فروکش نخواهد کرد. اما بحران اقتصادی ناشی از افت قیمت نفت و تحریم های غرب علیه ایران وضعیت را تغییر داد. با افزایش نرخ تورم و کاهش قدرت خرید مردم، وضعیت بدتر هم شد.
بخش مسکن یک مثال کلاسیک از سرمایه گذاری بیش از حد در بخش ساخت و ساز است. خیلی زود، عرضه از تقاضا پیشی گرفت و رشد نرخ تورم میزان تقاضا را کاهش داد. در سال 2011 میلادی، تعداد مجوزهای ساخت صادر شده شروع به کاهش کرد. این کاهش در ابتدا ناچیز بود، و در سال 2012 نسبت به سال قبل تنها 2.4 درصد افت نشان می داد. اما در سال 2014، تعداد مجوزهای ساخت صادر شده نسبت به سال قبل از آن 32.1 درصد کاهش یافت. بعد از رشد قیمت نفت، اکنون نوبت به رشد انفجاری قیمت مسکن رسیده بود. با رشد قیمت مسکن، تعداد معاملات هم کاهش یافت و بسیاری از صاحبان خانه ها از فروش خانه های خود به قیمت هایی پایین خودداری کردند.
اکنون بحران بخش مسکن در کنار کاهش قدرت خرید خانوارهای ایرانی، منجر به افزایش تقاضا برای اجاره شده است. این مشابه تجربه ای است که آمریکا بعد از بحران وام های مسکن بی پشتوانه از سر گذراند. در واقع در سال 2016، یک سوم از ایرانیان در خانه های استیجاری زندگی می کردند، در حالی که این رقم در سال 2011 26.6 درصد بود. بر اساس برآوردهای اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران، اجاره خانه 70 درصد از متوسط هزینه های یک خانواده ایرانی را به خود اختصاص می دهد.
اما به رغم افزایش تقاضا برای اجاره، تعداد واحدهای خالی در ایران افزایش یافته است. مرکز آمار ایران سال گذشته گزارش داد که یک مورد از هر 10 واحد مسکونی در کشور خالی است. در تهران، در حالی که بسیاری به دنبال مکانی برای زندگی هستند، 13 درصد از واحدهای مسکونی آماده خالی هستند. شاید یکی از دلایل کلیدی این وضعیت را خودداری مالکان از فروش واحدهای خود به پایین تر از رقم مورد انتظار عنوان کرد.
ارسال نظرات