اروپا، بویژه کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه که از امضاء کنندگان برجام به شمار میروند در آستانه یک انتخاب بزرگ پیرامون تعهدات برجامی و یکی از مهمترین مسئولیتهای بین المللی خود قرار دارند.
به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری دانشجو سید محمد علی حسینی سخنگوی اسبق وزارت خارجه طی یادداشتی با موضوع برجام عنوان کرد:
اروپا، بویژه کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه که از امضاء کنندگان برجام به شمار میروند در آستانه یک انتخاب بزرگ پیرامون تعهدات برجامی و یکی از مهمترین مسئولیتهای بین المللی خود قرار دارند. با توجه به ضرب الاجل چهار ماهه آقای ترامپ به کنگره آمریکا و اروپا برای باصطلاح رفع نقائص برجام، زمان و فرصت چندانی برای این انتخاب باقی نمانده است.
گرچه اروپا تاکنون در مواضع اعلامی خود همواره بر حفظ تمامیت توافق هستهای تاکید کرده و در عمل نیز تلاش نموده (نه در حد ضرورت و کیفیت مطلوب و قابل دفاع) همین مسیر را دنبال نماید؛ لیکن برخی از ملاحظات، مشابه آنچه ذیلا بدان اشاره میشود، ابهاماتی را نسبت به رفتار طرف اروپایی پدید آورده که بنظر میرسد تنها راه رفع آن، دوری آنان از سیاست کجدار و مریز کنونی وصراحت و شفافیت بیشتردر اعلام تصمیمات و مواضع خود میباشد:
یکم: آقای تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا مدتی است صحبت از تشکیل کارگروهی با حضور طرفهای اروپایی میکند که هدف اصلی آن، "اصلاح نقائص برجام" و تلاش برای رسیدن به یک "توافق جانبی دیگر" یا رسیدن به "مکانیسمی برای برطرف کردن نگرانیهای آمریکا" اعلام شده است. این کارگروه البته به برنامه دفاع موشکی و همچنین فعالیتهای منطقهای ایران یا به زعم آنان، "سیاستهای بی ثبات ساز ایران در منطقه"نیز میپردازد.
در مواضع اعلام شده از سوی طرفهای اروپایی به روشنی بیان گردیده که آنان مخالف هرگونه توافق جانبی دیگری در باره برجام هستند؛ با این وجود بنظر میرسد برای حفاظت از تمامیت برجام بطور جدی به دنبال " مکانیسمی برای برطرف کردن نگرانیهای آمریکا" میباشند. شواهد و قراین زیر نشان میدهد که طرف اروپایی برای دستیابی به این مطالبه نامشروع و غیرقانونی آمریکایی در حال ارتکاب خطایی راهبردی است که نهایتا در تناقض آشکار با ادعای حفاظت از تمامیت برجام نیز هست.
دوم: هفته نامه اشپیگل اخیرا فاش ساخته که "آلمان؛ فرانسه و انگلیس در پی وضع تحریمهای جدیدی علیه ایران هستند " و به نقل از محافل دیپلماتیک آورده که " اروپای واحد با اعمال این تحریمها قصد دارد با سیاستهای بی ثبات ساز ایران در منطقه مقابله کند". این اتهام تکراری و تصمیمی که از آن سخن میگویند، دقیقا در چارچوب همان مکانیسمی قابل ارزیابی است که مورد توجه آقای تیلرسون برای رفع نگرانیهای آمریکا در قالب کارگروه مشترک با اروپاییان بوده است.
سوم: آقای یورگن تودنهوفر، روزنامه نگار برجسته آلمانی نیز در مصاحبه اخیر خود با وزیر امورخارجه کشورمان، مقدمهای را برای طرح پرسش خود مطرح میکند که در آن علنا به تلاش کشورهای اروپایی برای اعمال تحریمهای جدید اشاره میکند و میگوید: " درمیان کشورهای اروپایی مسائلی مبنی بر اعمال تحریمهای جدید علیه ایران مطرح است که این اقدام را به برنامه موشکی ایران و نقش این کشور در منطقه ارتباط میدهند".
اگر بخواهیم از تحلیل ظاهرا بدبینانه مبتنی بر تقسیم نقش خوب و بد میان اروپا و آمریکا صرفنظر کنیم؛ شواهد فوق و قراین موجود دیگر جای تردیدی باقی نمیگذارد که طرف اروپایی متاسفانه در مسیری قرار گرفته که کمابیش مطلوب طرف آمریکایی است و پایان آن به نقض بندهای مختلف برجام وتشدید فضای نگرانی برای طرفهای تجاری ایران و تخریب روند اعتماد سازیای که جمهوری اسلامی ایران در آن پیشگام بوده خواهد انجامید.
در صورتی که اروپا این واقعیت روشن را بپذیرد که " نمیتواند با تلاش برای نقض برجام از برجام حفاظت کند "، افزایش تلاشها وتقویت رایزنیهای ایران واروپا قابلیت آن را دارد که بحران کنونی را علیرغم تلاش مشترک مثلث آمریکا، رژیم صهیونیستی وعربستان مدیریت کند و مسیر درست گذر از این گردنه حساس را بیابد.