معافیت‌ها از تحریم ایران روند نفت ۱۰۰دلاری را معکوس کرد

 به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو به نقل از اویل پرایس، روزی که تحریم‌های آمریکا علیه ایران اجرایی شد، نفت خام برنت ۷۲.۶۸ دلار در هر بشکه معامله می‌شد. امروز، سه هفته بعد نفت برنت تا بشکه‌ای ۵۹.۵۹ دلار کاهش یافته است و ترامپ به‌خاطر این قیمت پایین نفت به خودش تبریک می‌گوید. قیمت نفت به‌جای اینکه به ۱۰۰ دلار برسد در حال سقوط است و عامل اصلی آن معافیت‌هایی است که آمریکا به هشت خریدار بزرگ نفت ایران داده است، ولی تأثیر این معافیت‌ها چقدر طول می‌کشد؟

اطلاعات نشان می‌دهند که این هشت کشور می‌توانند تا پایان مهلت معافیت‌ها، بیش از یک‌میلیون بشکه در روز نفت ایران را خریداری کنند.

ژاپن را در نظر بگیرید؛ یکی از بزرگترین واردکنندگان نفت خام و یک مشتری بزرگ ایران، پیش از اعمال تحریم‌ها خرید نفت از ایران را متوقف کرد تا شامل معافیت‌ها شود. حالا که معافیت گرفته است، پالایشگاه‌های ژاپن هنوز مطمئن نیستند باید خرید نفت از ایران را دوباره آغاز کنند یا نه. تعجب‌آور است که اگر قرار بود از معافیت‌ها استفاده نکنند، چرا به‌دنبال آن بودند؟ از نظر تئوری این پالایشگاه‌ها می‌توانند حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز نفت خام ایران را بخرند یعنی کمتر از ۱۶۵ هزار بشکه در روزی که قبل از تحریم‌ها وارد می‌کردند.

کره جنوبی هم به‌خاطر روابط نزدیکش با آمریکا تمایل به خرید نفت ایران ندارد. این کشور طبق معافیتی که دریافت کرده است اجازه دارد ۲۰۰ هزار بشکه در روز نفت ایران را طی شش ماه بخرد، ولی پالایشگاه‌های این کشور هنوز واردات خود از ایران را از سر نگرفته‌اند.

هند و چین در حال وارد کردن نفت ایران هستند. هند اجازه واردات روزانه ۳۰۰ هزار بشکه و چین ۳۶۰ هزار بشکه نفت از ایران را دارد، ولی چین می‌تواند از میادین نفتی ایران که در آن‌ها سهام دارد نیز نفت تولید کند، بنابراین تعداد بشکه‌هایش بالاتر می‌رود.

هند مجبور بود بیشتر از همه واردات نفت از ایران را کاهش دهد. بزرگترین مشکل این کشور پیدا کردن یک جایگزین مناسب برای نفت خام ایران پس از انقضای معافیت‌ها است. هند خوش‌شانس بود. پیش‌بینی‌های بدبینانه در مورد اقتصاد جهان و نشانه‌های عرضه بیش از حد نفت بر قیمت‌ها فشار آورده است، ولی این شرایط موقتی است. اوپک قصد کاهش تولید نفت را دارد.

سایر واردکنندگان هم باید منابع جایگزینی پیدا کنند که از نظر قیمت قابل رقابت با ایران باشد. چنین گزینه‌هایی کم هستند، چون تهران برای حفظ سهمش از بازار، نفت را با تخفیف می‌فروشد. سایر تولیدکنندگان نمی‌توانند با این قیمت نفت بفروشند، پس بعد از انقضای معافیت‌ها چه می‌شود؟

واردکنندگان دو انتخاب دارند؛ سرپیچی از تحریم‌ها و مقابله با ریسک خشم واشنگتن یا رفتن به‌سمت یک نفت گران‌تر که احتمالاً پس از پایان مهلت تحریم‌ها گران‌تر هم می‌شود. این صورت حساب‌های بالای واردات نفت کار زیادی برای دورنمای رشد این اقتصاد‌ها نمی‌کنند. ماه گذشته دیدیم که دورنمای بدبینانه رشد اقتصادی با چشم‌انداز تقاضای نفت و قیمت آن چه کرد، مخصوصاً وقتی منظورمان اقتصاد هند و چین باشد.