اخذ ضمانت‌نامه از خریداران نفت در بورس مانع ظهور بابک زنجانی‌هاست

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو ، پس از موفقیت ایران در اجرای راهکار ضدتحریمی عرضه نفت در بورس و فروش یک میلیون نفت خام سبک ایران در بورس انرژی، اکنون زمان این است که شرکت ملی نفت با اصلاح برخی سازوکارها برای بخش خصوصی، در گام بعدی زمینه را برای تداوم عرضه و فروش نفت در این سازوکار فراهم کند.

در این راستا محمد شیریجیان، دکتری مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز در گفتگو با دانشجو به اصلاح شرایط مشارکت بخش خصوصی در عرضه‌های دوم اشاره کرده و ضمن بیان عملکرد مثبت شرکت ملی نفت گفت: در عرضه دوم، شرکت ملی نفت مهلت تسویه را افزایش داد. طبق مصوبه پیشین، باید خریداران در ظرف 50 روز 80 درصد ارزی بهای نفت خریداری شده را تسویه می‌کردند ولی در دومین  عرضه می‌توانند در 60 روز تسویه کنند. این نشان می‌دهد شرکت ملی نفت به انتقادات و پیشنهادات کارشناسی توجه داشته است.

این کارشناس مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز ادامه داد: در حال حاضر مشتریان خارجی که با یک سازوکار غیربورسی نفت را  به صورت یک قرارداد بلند مدت مستقیما از شرکت ملی می‌خرند؛ 60 یا حتی 90 روز وقت دارند تا حساب‌هایشان را تسویه کنند. لذا باز هم در این زمینه قابلیت انعطاف وجود دارد و شرکت ملی نفت باید در اطلاعیه بعدی شرایط را قدم به قدم راحت‌تر کند.

تداوم عرضه نفت در بورس، یک بازار مطمئن را برای بخش خصوصی فراهم می‌کند

وی درباره عرضه پایدار و مداوم نفت در بورس اظهار داشت: کلیدی‏ترین نکته برای موفقیت این راهکار ضدتحریمی، بحث تداوم عرضه است. وقتی ما اطلاعیه‏ای می‏دهیم و می‏خواهیم بر طبق آن نفت را در بورس عرضه کنیم لازم است بخش خصوصی زیرساخت‏هایش را فراهم کند، با پالایشگرها وارد مذاکره شود و در بازارهای خاکستری بازاریابی کند. این مساله نیاز به زمان دارد. از این رو پایدار بودن عرضه این امکان را برای بخش خصوصی فراهم می‌کند که کارهایش را سامان دهد و بتواند وارد بازار نفت شود.

شیریجیان با اشاره به ضرورت ایجاد اطمینان در بازار فراهم شده برای بخش خصوصی گفت: نکته مهم دیگر در این موضوع، بحث اطمینان بازار است. به این معنا که سرمایه‌گذار باید در زمان سرمایه‌گذاری اطمینان داشته باشد که بازار مذکور پایدار است و ارزش ریسک دارد. تداوم عرضه هم این پیام را به سرمایه گذار می‌دهد. لذا این شخص باید مطمئن باشد که تا 5 یا 10 سال دیگر نفت در بورس عرضه می‌شود. ایجاد کسب و کار تجارت نفت هم به این مساله بستگی دارد.

بابک زنجانی محصول یک سازوکار غیرشفاف بود

این کارشناس مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز با اشاره به جوسازی‌های رسانه‌های خارجی برای تخریب این راهکار ضدتحریمی گفت: نکته ای که رسانه‌های خارجی در خصوص احتمال ظهور مجدد بابک زنجانی در نتیجه عرضه نفت در بورس مطرح کردند، کاملا اشتباه است. بابک زنجانی محصول یک سازوکار غیرشفاف بود که در آن قیمت‏ها مشخص نبود و معلوم نبود نفت به چه کسی فروخته می‌شود و واسطه‌ها هم بدون ضمانت نامه نفت را تحویل میگرفتند.

وی ادامه داد: در بورس همه خریدارها یک کد می‏گیرند، در اینجا باید 10 درصد مبلغ را برای ورود به معامله از پیش پرداخت کنند، بعد اگر محموله را گرفتند باید ضمانتنامه ارائه دهند. براین اساس باید 20 درصد ارزش محموله را همان ابتدا نقد کنند و 80 درصد ارزش را  به صورت ریالی تضمین بدهند. یعنی همه چیز ضمانتنامه‏ای است.

شیریجیان با اشاره به اخذ ضمانت‌نامه از بخش خصوصی گفت: از این رو اگر یک آدم دلالی مثل بابک زنجانی آمد که واسطه‏گری کند و پس از دریافت محموله‌های نفتی، پول آن را به شرکت ملی نداد می‌توان اموالش را ضبط کرد. چون طبق مقررات، 125 درصد ریالی به شرکت تضمین داده است. یعنی بیشتر از ارزش محموله ضمانت نامه ارائه داده و 20 درصد هم که آن ابتدا نقدی پرداخت کرده است. بنابراین بحثی مثل ظهور مجدد بابک زنجانی‌ها در این روش محلی از اعراب ندارد.

در فضای رقابتی بورس امکان ارزان فروشی وجود ندارد

این کارشناس مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز افزود: عرضه نفت در بورس در یک ساختار شفاف انجام می‌شود. ضمن آنکه چون کار رقابتی جلو می‌رود، ارزان فروشی هم رخ نمی دهد. همانطور که دیدید در عرضه 20 آبان ماه هم قیمت پله پله بالا آمد و به آن قیمتی که شرکت ملی نفت پیشنهاد داد رسید.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در فضای رقابتی بورس هم امکان ارزان فروشی نیست. این طور نیست که ما 20 یا 30 دلار زیر قیمت، نفت را عرضه کنیم. درعرضه قبلی حدودا دو دلار تخفیف داده شد که این تخفیف منطقی بود. به هر حال دورزدن تحریم‏ها هزینه‏هایی دارد و بخش خصوصی آن هزینه را پوشش می‏دهد. لذا این تخفیف، هزینه این پوشش است.

شیریجیان در پایان اظهار داشت: پس طرح ارزان فروشی از سوی برخی، نشان از جهالت یا عصبانیت رسانه‌های خارجی از اقدامات ایران برای مقابله با تحریم‌ها است که موفقیت آمیز بود. در این میان سازمان بورس هم زیرساخت‌ها را به خوبی فراهم کرده و بخش خصوصی هم باید فرصت را غنیمت بشمارد و وارد عرصه شود. ما بخش خصوصی قوی‌ای داریم که بتواند در عرضه دوم، نفت را خریداری کند.