تحقق رویای توانمندسازی سرمایه‌های انسانی در حوزه نانو/ فصل مشاغل جدید در راه است

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو- حمیده آقاجانی؛ ایران به عنوان یکی از کشور‌های جوان در دنیا شناخته می‌شود؛ با نگاهی به آمار‌ها خواهیم دید نسبت جمعیت تحصیلکرده آماده به کار در جامعه با تعداد شغل موجود همخوانی ندارد و بسیاری از این فارغ التحصیلان جویای کار هستند. در حال حاضر بخش بزرگی از جمعیت کشور غیرفعال هستند و لازم است دستگاه‌های مختلف با هدف کاهش نرخ بیکاری و ایجاد شغل در جامعه برنامه ریزی مناسبی داشته باشند.

آمار‌ها حاکی از آن است که تقریبا ۸ میلیون نفر در سن کار قرار دارند، اما دستگاه‌های اجرایی مرتبط توانسته‌اند نزدیک به ۱۵ درصد از این آمار را صاحب شغل نمایند که البته نشان دهنده عملکرد ضعیف بخش مدیریتی است، از همین رو بخش‌های مختلف علمی با ایجاد شرایط خاص یافتن شغل برای دانشجویان و فارغ التحصیلان را فراهم کرده و شرایط ارتباط بین کارفرما و کارجو را تسهیل می‌کنند.  

یکی از این سازمان‌های مهم در حوزه فناوری‌های نوین، ستاد توسعه فناوری‌های نانو است؛ بنابر اعلام این ستاد، طی سال‌های گذشته مسئله کاریابی و حمایت از اشتغال سرمایه‌های انسانی فناوری نانو مورد توجه ویژه قرار گرفته و نتایج مطلوبی نیز در این بخش حاصل شده است.

 

 

خدمات معرفی شغل یا نیروی کار مناسب
یکی از خدماتی که ستاد نانو به متخصصان و شرکت‌های فعال علاقمند به فعالیت در حوزه فناوری نانو ارائه می‌دهد، خدمات معرفی شغل یا نیروی کار مناسب است. این خدمات «معرفی فرصت‌های شغلی، برگزاری مسابقه اشتغال برای فرصت‌های شغلی ویژه، معرفی نیروی کارآمد براساس تقاضای کارفرما و مصاحبه گزینش کارکنان واجد شرایط» را شامل شده و از طریق پایگاه اطلاع رسانی اشتغال صورت می‌پذیرد.

در این سایت کارفرمایان در قالب نهاد‌های حوزه فناوری نانو، اقدام به اطلاع رسانی فرصت‌های شغلی خود می‌کنند و کارجویان نیز با ثبت رزومه خود به جستجوی شغل موردنظر می‎‌پردازند. در سال ۱۳۹۷، ۵۲ نفر از طریق خدمات کاریابی، در شرکت‌های نانویی استخدام شده‌اند.

 

برگزاری رویداد‌ها و دوره‌های توانمندسازی سرمایه‌های انسانی فناوری نانو
توسعه فناوری نانو در کشور به منابع انسانی توانمند نیاز دارد. بخشی از آموزش‌های تخصصی لازم، در دانشگاه‌ها به دانشجویان ارائه می‌شود. دوره‌های توانمندسازی سرمایه‌های انسانی فناوری نانو، ابزار مناسبی برای ایجاد تغییر نگرش دانشجویان رشته‌های نانو نسبت به اشتغال و کارآفرینی بوده و در این دوره‌ها، فهم نیاز‌های کشور در حوزه نانو و سوق دادن دانشجویان به سمت تحقیقات کاربردی، سرلوحه کار قرار می‌گیرد. در سال ۱۳۹۷، ۵ دوره توانمندسازی با حضور ۳۷۴ نفر از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های سراسر کشور برگزار شد.

 

گفتنی است؛ رویدادی هم در دانشگاه بناب با حضور ۲۱ نفر از دانشجویان و دانش آموختگان نانویی برگزار شد. در دوره‌های توانمندسازی برگزار شده سال ۱۳۹۷، مجموع تعداد افراد شرکت کننده ۳۷۴ بود  که ۳۰۶ نفر در مقطع کارشناسی ارشد و ۶۸ نفر در مقطع دکترا بوده‌اند. در این دوره‌ها کارگاه‌هایی با عناوین «آشنایی با مباحث مالکیت فکری»، «معرفی مدل کسب وکار»، «تجاری سازی فناوری نانو»، «جستجوی عملی پتنت» و «انتقال تجارب کارآفرینان موفق» برگزار شد. لازم به ذکر است، این دوره‌ها با مشارکت سازمان فنی و حرفه‌ای کشور استاندارد شده است.

 

 

هم اندیشی محققان پایان نامه کاربردی - صنعتی فناوری نانو
هدف از برگزاری نشست‌‎های هم اندیشی محققان پایان نامه کاربردی - صنعتی فناوری نانو؛ ارزیابی میزان پیشرفت پایان نامه محققان، آشنایی محققان فعال در یک حوزه مشترک با یکدیگر و دارا بودن پژوهش‌های مهم آن حوزه، آشنایی کارشناسان ستاد نانو با وضعیت پژوهش‌های آن حوزه، شناسایی پایان نامه‌های دارای پتانسیل توسط ستاد نانو و آشنایی بیشتر دانشجویان با برنامه‌های ستاد نانو است.

در این نشست‌ها محققان دستاورد‌های خود را ارائه می‎کنند و پس از داوری‌های صورت گرفته، برخی از پایان نامه‌ها برای حمایت بیشتر انتخاب می‌شوند. در این راستا در سال ۱۳۹۷، ۴ نشست تخصصی پایان نامه‌های صنعتی در حوزه‌های تخصصی نفت و گاز، نانومواد، دارورسانی، آب و محیط زیست و ... برگزار شد. در این نشست‌ها ۶۳ محقق از ۱۸ رشته علمی با مشارکت ۳۷ دانشگاه دارای پروپوزال و پایان نامه تأیید شده صنعتی از ۵۰ شرکت در حوزه نانو براساس آیین نامه حمایت گام به گام شرکت کردند.

کارگاه آشنایی با فرصت‌های همکاری پژوهشی با کشور آلمان
ستاد فناوری نانو در سال ۱۳۹۷ برنامه‌ای را به منظور افزایش تعامات بین المللی محققان فناوری نانو کشور و استفاده آن‌ها از گرنت‌ها و اعتبارات پژوهشی بین المللی آغاز کرده است. از جمله فعالیت‌های صورت گرفته در این برنامه، معرفی گرنت‌ها و اعتبارات پژوهشی به محققان، برگزاری کارگاه برای معرفی اعتبار و گرنت، برگزاری کارگاه برای آموزش پروپزال نویسی، کمک به جذب همکار بین المللی و مشاوره اختصاصی برای تدوین پروپوزال است. در این راستا «اولین فراخوان مشترک تبادل محققان ایران-آلمان» به محققان فناوری نانو دارای فعالیت در اولویت‌های تحقیقاتی اطلاع رسانی شد.

 

همچنین در اسفندماه سال ۱۳۹۷؛ کارگاهی با عنوان آشنایی با اعتبارات و فرصت‌های همکاری پژوهشی با کشور آلمان برگزار شد. در این کارگاه ۴۳ محقق از ۲۲ دانشگاه کشور شرکت کردند.

حمایت از پژوهش‌های مأموریت‌گرا در حوزه فناوری نانو
هدف از اجرای این برنامه که از خردادماه ۱۳۹۶ آغاز شده است، تشویق اساتید برای تمرکز پژوهشی و انباشت دانش فنی در تیم‌های پژوهشی حول یک موضوع محصول‌محور در حوزه فناوری نانو است. از آنجایی که دستیابی به محصولات فناورانه در قالب پژوهش‌های دانشگاهی، نیاز به انجام چندین پژوهش مکمل دارد، از این رو برنامه پژوهش‌های ماموریت‌گرا کوشش خواهد کرد تا با تشکیل تیم‌های پژوهشی با محوریت مشخص، دستیابی به محصول‌های با پیچیدگی بالا را امکان‌پذیر کند.

موضوعات محوری مورد توجه ویژه قرار می‌گیرند
موضوعات محوری ماموریت‌ها با توجه به اطلاعات تجمیع شده در ستاد نانو نظیر سامانه تبادل فناوری، بانک محصولات پایگاه داده ستاد نانو و گزارش‌های رصد فناوری انتخاب می‌شوند. این موضوعات باید ویژگی‌هایی همچون «قابلیت دستیابی به نمونه اولیه در بازه زمانی سه ساله، دارا بودن گستردگی مناسب برای تعریف حداقل سه پایان نامه مکمل و محصول محور مبتنی بر نیاز صنعت یا مبتنی بر فرصت‌های فناورانه با اولویت توسعه فناوری‌های پلتفرمی بوده و هدفگیری نمونه اولیه یک محصول مشخص» را داشته باشد.

 

 

 

پیشنهاد‌های پژوهشی پیش روی جوانترها قرار می‌گیرد
اساتیدی که به عنوان راهبر پژوهش مأموریت‌گرا در حوزه فناوری نانو انتخاب می‌شوند باید دارای تیپ شخصیتی فناورانه و روحیه همکاری و کار تیمی باشند. علاوه براین محقق‌های جوانی که دارای سن علمی ۵ تا ۱۵ سال هستند دارای اولویت خواهند بود. از لحاظ فنی، سابقه فعالیت‌های فناورانه نظیر پتنت، پژوهش صنعتی، تولید محصول و پروتوتایپ (و فعالیت‌های علمی) نظیر مقالات با کیفیت و پایان نامه معیار ارزیابی هستند.

در سال ۱۳۹۷ با ۱۶۲ استاد دانشگاه به صورت پایلوت، برای ورود به برنامه جلسات حضوری برای معرفی طرح برگزار و پس از آن فرم‌های دریافت پیشنهاد پژوهشی مأموریت‌گرا برای آن‌ها ارسال شد. اساتید شناسایی شده ۳۵ عنوان پژوهشی ارسال کردند که تاکنون ۱۱ عنوان برای رسیدن به پروتوتایپ به قرارداد نهایی رسیده و ۱۲ مورد از این پیشنهاد‌ها به صورت قطعی مردود شده است. بقیه موارد نیز توسط محققان در حال تکمیل بوده یا در مراحل داوری قرار دارد.