پژوهشگران دانشگاه ارومیه با فناوری نانو ذرات ضد سرطان زرین گیاه را افزایش دادند

بهمن حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه در گفتگو با دانشجو، گفت: پژوهشگران دانشگاه ارومیه با انجام یک طرح آزمایشگاهی موفق شدند با القای نانوذرات به ریشه گیاه زرین گیاه، میزان تولید ترکیبات ضدسرطانی در این گیاه را به میزان قابل قبولی افزایش دهند.

حسینی تصریح کرد: با اشاره به ترکیبات ضدسرطان تولیدشده در گیاه زرین گیاه، در مورد اهداف دنبال شده در این طرح گفت: دو ترکیب زانتومیکرول و سیرسیمارتین را می‌توان از مهم‌ترین ترکیبات ضدسرطان با منشأ گیاهی به شمار آورد. این دو ترکیب با غلظت‌های بسیار اندک در ساختار گیاه زرین گیاه تولید می‌شوند. در طرح حاضر ما با استفاده از نانوذرات توانستیم میزان تولید این ترکیبات را تا ۱۳ برابر افزایش دهیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه تصریح کرد:‌ متابولیت‌های باارزش دارویی به میزان بسیار کم در گیاهان تولید می‌شود که برای استفاده از آن‌ها باید حجم وسیعی از این گیاهان را کاشت و یا از منابع طبیعی برداشت نمود که این اقدام تخریب زیستگاه و یا انقراض گیاه را در پی دارد؛ اما با استفاده از روش‌های زیست فناورانه نه‌تن‌ها نیازی به کاشت گسترده و یا برداشت از زیستگاه طبیعی گیاه نخواهد بود بلکه می‌توان در آزمایشگاه به میزان چندین برابر یک مزرعه ترکیبات گیاهی تولید کرد.

وی در ادامه گفت: در حال حاضر در دنیا توجهات ویژه‌ای به روش‌های کشت سلول یا اندام گیاهی در آزمایشگاه جهت تولید ترکیبات دارویی معطوف شده است که می‌توان به القا و تولید ریشه‌های مویین به‌عنوان یکی از مؤثرترین این روش‌ها اشاره کرد. در کنار تولید ریشه مویین، استفاده از محرک‌ها جهت تحریک بافت گیاهی برای تولید ترکیبات با ارزش در حال گسترش است. در طرح حاضر ما از نانوذرات سیلیکا به‌عنوان عامل محرک برای تهییج ریشه مویین گیاه زرین گیاه استفاده کرده‌ایم.

حسینی بیان کرد: در این طرح تأثیر زمان و غلظت‌های مختلف نانوذرات سیلیکا بر میزان تولید دو ترکیب دارویی در ریشه مویین گیاه زرین مورد بررسی قرار گرفته که نتایج حاکی از افزایش میزان تولید بیش از ۸ برابری رزمارینیک اسید در حضور ۱۰۰ میلی‌گرم بر لیتر از نانوذرات سیلیکا به مدت‌زمان ۴۸ ساعت بوده است.

لازم به ذکر است، این پژوهش حاصل همکاری الناز نوروزی- دانشجوی مقطع دکتری و بهمن حسینی، بابک عبدالهی و رامین ملکی- اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه است. نتایج این کار در مجله Industrial Crops & Products به چاپ رسیده است.