کوشکی: فروش ۳۰ درصدِ سهام عدالت گرهی از مشکلات اقتصادی مردم باز نمی‌کند / با سهام عدالت چه کنیم؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، دولت اعلام کرده است مردم به دو روش مدیریت مستقیم یا غیر مستقیم می‌توانند مالک سهام عدالت خود باشند. فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت برای دارندگان سهام آزاد شده است، اما مساله مهم این است که بسیاری از مردمی که همچنان با بازار بورس آشنا نیستند اعم از شهر‌های بزرگ تا شهر‌های کوچک و روستا‌ها برای فروش یا نگاه داشتن سهم خود و جا به جایی و تبدیل به سهم ارزنده تری سرگردان مانده اند چرا که اطلاعات چندانی به آن‌ها داده نمی‌شود و بسیاری نمی‌دانند در این بازار کدام تصمیم گیری در میان مدت و بلند مدت به نفع آنهاست. دکتر حمید کوشکی؛ کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با دانشجو به چند سوال برای رفع ابهام دراین زمینه پاسخ داده است که در ادامه مشاهده می‌کنید.

بسیاری از مردم برای فروش یا عدم فروش بخشی ازسهام عدالت خود یا مدیریت آن با مشکل مواجه شده اند آیا دولت نباید به عنوان پیش نیاز اول مردم را با این بازار حتی مختصر آشنا می‌کرد؟
۵۰ درصد مردم آمریکا در سال ۱۹۹۰ وارد بازار سرمایه شدند و مشارکت خود را از آن زمان آغاز کردند، اما مدت زمانی بعد از آن بازار روند ریزشی را به این دلیل که مردم برای ورود به بازار سرمایه آموزش لازم را ندیده بودند تجربه کرد. عدم فرهنگ سازی لازم برای ورود به بازار سرمایه در ایران هم موجب شده که بسیاری اظهار نظر‌های غیر کارشناسی درباره بازار بورس و سرمایه بیان کنند. بسیاری از سهامداران عدالت به دلیل عدم آشنایی با بازار نمی‌دانند قیمت دارایی و ارزش دارایی آن‌ها چقدر است و از مجموعه سهام خود چه استفاده‌ای می‌توانند به عمل بیاورند، لذا آگاهی رسانی به مردم در این زمینه بسیارضعیف است و بسیاری از دارندگان سهام عدالت را با علامت سوال بزرگی رو به رو کرده است.

برای این مورد می‌توانید مثال شفافی بزنید؟
ببینید مثلا شما می‌گویید من یک سهم دارم، لذا می‌توان آن یک سهم را به طور خاص مورد بررسی قرار داد که اگر ارزنده است نگاه داشته و فروخته نشود. اما درباره سهام عدالت مساله این است که دولت سبدی از سهام را عرضه کرده است بنابراین برای ۴۹ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر که اکثریت آن‌ها ناآشنا به بازار سرمایه هستند نمی‌توان کلاس آموزشی گذاشت. قطعا نمی‌توان از پیرمرد روستایی خواست که میزان سهم خود را در فولاد مبارکه برای سال آینده حدس بزند یا در پنل سهام عدالت بین دارایی‌های خود فرق قائل شود که سهم شرکت سیمانی خود را بفروشد به جای آن سهم شرکت فولادی خریداری کند.

 

بنابراین دولت دراین زمینه بسیار کم کاری کرده علی رغم تبلیغاتی که برای ورود مردم به بازار بورس انجام داده است؟
بله مساله این است که در کشور ما بحث آموزش همگانی هیچ گاه جدی گرفته نمی‌شود. در حالی که دولت برای جذب سرمایه‌های مردم به بازار بورس بسیار تلاش و تبلیغ کرد، به مردم کد بورسی داد و در حال حاضر اعلام کرده مردم می‌توانند ۳۰ درصد سهام عدالت خود را بفروشند، اما این آقای دولت نیامده به مردم بگوید چگونه باید در این بازار حضور داشته باشند تا منفعت ببرند. نمی‌توان از مردمی که کمترین آشنایی با بازار سرمایه ندارند بخواهیم که دراین بازار بمانند؛ بازاری که ریسک دارد، اما از همه بازار‌های سرمایه‌ای بخصوص بانکی بهتر است لذا آموزش باید اولویت برای ورود مردم به بازار بورس باشد.

آقای رئیس جمهور بابت ۳۰ درصد فروش سهم عدالت به مردم گفته که می‌توانند بخشی از مشکلات اقتصادی خود را با آن حل کنند شما به عنوان کارشناس بازار سرمایه موافق فروش سهم برای هزینه‌های جاری خانواده‌ها هستید؟
فروش ۳۰ درصد فروش سهام عدالت در تورم کنونی پول چندانی برای رفع مشکلات اقتصادی مردم نیست و دردی از گرفتاری‌های اقتصادی کنونی جامعه باز نمی‌کند. بهتر است مردم را به دو دسته افراد آشنا به بازار سرمایه و ناآشنا به بازار سرمایه تقسیم کنیم. برای توصیه به این افراد بهتر است اینگونه توضیح بدهم افراد آشنا به بازار سرمایه وخبره دراین موضوع می‌دانند که حتی صد درصد سهام غیر ارزنده را می‌فروشند، اما این افراد به دلیل آشنایی با ویژگی‌های بازار سرمایه می‌دانند که در وضعیت تورمی کشور پول فروش سهم خود را صرف تامین هزینه‌های جاری زندگی نمی‌کنند، بلکه با خرید سهم ارزنده تری در بازار بورس سرمایه گذاری مجدد می‌کنند. اما از آن سو افرادی که بازار سرمایه را نمی‌شناسند که جمعیت آن‌ها بیشتر از آشنایان به بازار بورس است اگر بتوانند از خدمات مشاوره‌ای استفاده کنند به این موضوع آگاه می‌شوند که کدام بخش ارزنده و کدام بخش غیر ارزنده است، اما کسانی که دسترسی به خدمات مشاوره‌ای ندارند، اما تا حدودی با بازار سرمایه آشنا هستند می‌توانند سهام غیر ارزنده خود را بفروشند و پولشان را تبدیل به صندوق‌های با درآمد ثابت کنند.

موضوع دیگری که مطرح است بحث بی اعتمادی مردم به دولت است، برخی از دارندگان سهام عدالت گمان می‌کنند سهم خود را بفروشند بهتر است، چون ممکن است دولت برای آن خوابی دیده باشد نظر شما برای این موضوع چیست؟
ببینید مردم از یک سوحق دارند چرا که دولت روز به روز به لحاظ مالی واقتصادی در حال کوچک‌تر شدن است. زمانی کشور در توسعه اقتصادی به سر می‌برد و به دنبال تعمیق خصوصی سازی است این مدل از خصوصی سازی و فروش اموال دولتی خوب و مطلوب است، اما یک زمان فروش دارایی‌های دولت ناشی از کسری بودجه دولت است که این موضوع خوبی در اقتصاد نیست. تحریم‌ها دست دولت را از فروش نفت و گاز خالی کرده است بنابراین دولت مثلا امسال و سال آینده برای تامین کسری بودجه خود دست به فروش سهام شرکت‌ها و اموال خود می‌زند، اما سال‌های بعد چاره‌ای جز استقراض ندارد، افزایش این بدهی‌ها روی ارزش پول ملی اثر منفی می‌گذارد لذا این عوامل موجب نگرانی مردم از ریزش بازار سرمایه می‌شود، اما برای کامل شدن سناریوی ریزش بازار سرمایه باید بتوانیم فاکتور‌های مهم و اثر گذار را کنار هم ببینیم، بنده معتقدم قبل از اینکه بازار بورس حباب داشته باشد اتفاقا ریال حباب دارد لذا با وضعیت وچشم انداز آتی ریال وقتی حال اقتصاد بد است حال بازار سرمایه خوب است چرا که حال بد اقتصاد روی نرخ ارز و رشد بازار سرمایه اثر می‌گذارد، لذا از یک سو مردم حق دارند نگران باشند، اما از سوی دیگر اگر روند اقتصادی را بشناسند کمتر نگران سرمایه گذاری در بازار بورس می‌شوند.