بانکها در فرایند تجهیز و تخصیص منابع، شناسایی فرصتهای سرمایه گذاری و متنوع سازی ریسک در اقتصاد نقش موثری دارند و ساختار و کارایی بخش بانکی به عنوان یک بعد مستقل توسعه مالی مورد توجه است.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، بانکها در فرایند تجهیز و تخصیص منابع، شناسایی فرصتهای سرمایه گذاری و متنوع سازی ریسک در اقتصاد نقش موثری دارند و ساختار و کارایی بخش بانکی به عنوان یک بعد مستقل توسعه مالی مورد توجه است. به عبارتی، بانکها با بهبود عملکرد خود و از طریق تجهیز پس اندازها و تدارک نقدینگی، تدارک ابزار پرداخت، و… و در کنار اینها با کمک به ایجاد تعادل بین سرمایه گذاری و پس انداز و ایجاد تعادل در بخش خارجی، در عملکرد کل اقتصاد تاثیر میگذارند. در جدول زیر به مقایسه بانکها از جهات مختلف میپردازیم که تمامی اطلاعات از صورتهای مالی دوازده ماهه انها بدست امده است. برای توضیح بهتر، این جدول را به چهار بخش تقسیم میکنیم:
۱. این بخش دارایی ها، تسهیلات اعطایی، سپرده دریافتی، تسهیلات و مطالبات و سپردهها و سایر بدهیها را شامل میشود. در صورت مالیهای بانکها مهمترین قلم دارایی و بدهی به ترتیب تسهیلات اعطایی و سپرده دریافتی هستند. منظور از مطالبات بانکها یعنی طلبی که از بانک مرکزی، دولت و سایر بانکها دارند. سایر بدهیها نیز شامل بدهی به بانک مرکزی، دولت، صندوق توسعه ملی و سایر بانکها میشود.
۲. این بخش اقلام صورت سود و زیان بانکها را نمایش میدهد. عملیات اصلی بانکها دریافت سپرده و اعطای وام میباشد به همین دلیل سود ناویژه محاسبه شده از درامد عملیاتی منهای هزینه سپردهها بدست میاید. درامد عملیاتی شامل درامد تسهیلات + سپرده گذاری + کارمزد + سایر درامدهای عملیاتی میشود. هزینه سپرده از سود پرداختی به سپردههای ریالی و ارزی تشکیل میشود. منظور از سایر هزینههای عملیاتی، هزینه کارکنان و مطالبات مشکوک الوصول میباشد. (درامد غیر عملیاتی = سرمایه گذاری + ارزی + سایر) (هزینه غیر عملیاتی = مالی + استهلاک + مالیات)
طبقه بندی ارائه شده مطابق با اقلام متداول سود و زیان نیست. در انتها سود خالص بانکها بدست میاید.
۳. برای بدست اوردن خالص ارزش داراییهای بانکها نیاز به اقلامی داریم که بیشتر مربوط به ارزش افزوده داراییها نسبت به بدهیها میباشند. اولین قلم حقوق صاحبان سهام میباشد که در داخل خود سود انباشته یا زیان انباشته را قرار میدهد. ارزش افزوده داراییهای ثابت و نامشهود به عنوان دومین قلم در نظر گرفته شده است. داراییهای منجمد یا همان فرایند بنگاه داری بانکها تقریبا ارقام بزرگی را به خود میبیند، زیرا ارزش افزوده این داراییها با توجه به تفاوت نرخ دلار قابل توجه است که سومین قلم براوردی میباشد. اخرین قلم مربوط به ارزش افزوده داراییهای ارزی است.
۴. بخش انتهایی مربوط به ارزش بازار حداقلی و حداکثری براوردی میباشد. ارزش بازار در کمترین حالت از تعدیل ارزش بازار بانکها زمانی که بازار سرمایه شرایط رکود به خود میگیرد محاسبه میشود. ارزش بازار حداکثری مجموع قلمهای بخش سوم میباشد که با نرخ دلار در صورت کشف قیمت داراییها بدست میاید.
تمامی اطلاعات از ترازنامه و صورت سود و زیان دوازده ماهه منتهی به اسفند ۹۸ بدست امده و ارزش بازار بانکها طبق اطلاعات روز هشتم مهر ۹۹ استخراج شده است. همان طور که مشاهده میشود بانکهای تجارت، پارسیان، پاسارگاد، سامان و دی ارزش بازاری بالاتر از ارزش براورد شده دارند. بانک شهر و سرمایه به ترتیب به دلیل عدم افشای اطلاعات و زیان انباشته بالا از جدول براورد ما خارج شدند. با توجه به گستردگی فعالیت بانک ملت میتوان ارزش بازار ان را برای صنعت یک ارزش تعادلی در نظر گرفت. با توجه به نسبت سپردهها و تسهیلات هر بانک به بانک ملت در ردیف اخر ارزش بازار نسبی برای مقایسه با یکدیگر محاسبه شده است. به طور کلی صنعت بانک به دلیل ارقام نا مربوط سود خالص بهتر است از روشهای مقایسه نسبی با میانگین صنعت به انها توجه کرد.
سقف و کف ارزش بازار بانکهای موجود در بازار سرمایه با توجه به نرخ دلار بیست و هشت هزار تومانی بدست امده اند و فرض بر این میباشد اگر بازار سرمایه به حالت رکود برود با توجه به این نرخ دلار حداقل ارزش بازار سهمها چقدر خواهد بود. اعداد مربوط به بنگاه داری شامل تخمینی از املاک و مستغلات و شرکتهای زیرمجموعه غیر مرتبط با فعالیت اصلی بانکها میشود.