گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، پرویز امینی؛ در پی سخنان نسنجیده و سخیف یکی از میهمانان برنامه «زاویه» در شبکه چهار، علیرغم اعلام موضع منفی و شفاف تولید کنندگان این برنامه نسبت به گوینده این سخن حین و بعد از پخش برنامه، رئیس صداوسیما از رئیس جمهور عذرخواهی کرد و گوشزد کرد که با قصور و تقصیر در بروز این خطا نیز، برخورد قاطع خواهد کرد. در این باره چند نکته قابل توجه وجود دارد که به آنها میپردازیم.
▫️نکته نخست این است که این اقدام جناب علیعسگری به عنوان عالیترین مقام سازمان صداوسیما مصداق ضربالمثل "گنه کرد در بلخ آهنگری به شوشتر زدن گردن مسگری" است که طبیعتا و کاملا بلاوجه بود. حداکثر انتظار از رئیس سازمان صداوسیما در این باره، اعلام موضع مخالفت با سخنان آن فرد بود نه عذرخواهی!
▫️نکته دوم تفاوت بین مخالفت کردن با یک مسئله و پوزش طلبی نسبت به آن است. در مقام مخالفت، افراد یا گروهها یا نهادها بر اساس مانیفست فکری و اخلاقی خود نسبت خویش را با مسائل روشن میکنند. اما پوزش طلبی حاکی از این است که افراد به نوعی خود را در شکل گرفتن آن مسئله، قاصر یا صاحب قصور میدانند.
▫️نکته سوم بدعت گذاری است که در این اظهارات جناب علیعسگری وجود دارد. این سخن اگر گوینده بخواهد به لوازمش پایبند باشد، یا به در و تخته کردن گفتگوهای آزاد و زنده دانشوران درباره حکمرانی و حکمرانان ختم خواهد شد، یا باز شدن باب عذرخواهی های مکرر رئیس رسانه ملی از صدر تا ذیل حکمرانان کشور در پی هر گفتگویی و خطای سهوی یا عمدی کلامی و گفتاری طرفین بحث خواهد شد که هر دوی این پیامدها نامعقول و ناشدنی و نتیجه طبیعی این بدعت است.
▫️نکته چهارم، بحث اصیل بودن یا ابزاری بودن امور اخلاقی است. اگر نارواگویی یک خطای عام اخلاقی است، ارتکاب این خطا، رئیس جمهور و غیر رئیس جمهور نمیشناسد و دست کم برای همگان به یک سطح باید محکوم باشد.
▫️اگر این خطا را شهروندی مثل کارشناس برنامه «زاویه» کرد و بر اساس آن رئیس صداوسیما موظف شد به لحاظ اخلاقی از رئیس جمهور عذرخواهی کند به همین نسبت نارواگوییهای رئیس جمهور نسبت به سایر سطوح حکمرانی و شهروندان -که در این دوره کم نبوده است و از طریق رادیو و تلویزیون منتشر شده است- نیز باید جناب علیعسگری را به عذرخواهی از مردم موظف کند.
▫️نکته پنجم، بحث «توازن آزادی و قدرت» است. طبیعی است کسانی که قدرت بیشتری دارند باید آزادی کمتر و کسانی که قدرت کمتر دارند باید آزادی بیشتری داشته باشند تا توازن بین قدرت و آزادی به بالانس رابطه بین حکمرانان و شهروندان منجر شود.
▫️بنابراین اگر حرف نسنجیده شهروندان نسبت به صاحبان قدرت مستوجب عذرخواهی عالیترین مقام رسمی رسانهای باشد، رئیس رسانه ملی به طریق اولی و شبانه روز باید از اظهارات نسنجیده و فراوان رئیس جمهور نسبت به دیگران اعم از سایر حکمرانان و نیز شهروندان عذرخواهی و پوزش طلبی کند تا تعادل بین آزادی شهروندان و قدرت حکمرانان محفوظ بماند.
پرویز امینی - استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی و رسانهای
انتشار یادداشتهای دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروهها و فعالین دانشجویی است.