به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اواخر خرداد، سیزدهمین دوره ریاست جمهوری برگزار می‌شود و چند روز بیشتر تا ثبت‌نام نامزدها باقی نمانده است. برخی افراد اعلام كاندیداتوری کرده و از برنامه‌های خود در حوزه‌های مختلف رونمایی كرده‌اند. اغلب نامزدهای انتخاباتی از مشكلات اقتصادی سخن می‌گویند و كلی‌گویی‌ها و بیان مشكلات باعث شده تا تصمیم‌گیری برای مردم سخت باشد. شعارهایی كه سال‌های سال است شنیده می‌شود و افراد در زمان ورود به پاستور، سیاست‌هایی اتخاذ می‌كنند كه شعارهای‌شان را به صورت كامل پوشش نمی‌دهد. قطعا با توجه به كاهش ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم، شعارهایی كه داده می‌شود، مضمون اقتصادی دارد. اما نكته قابل‌توجه اینجاست راهكارهایی كه از سوی برخی نامزدهای ریاست جمهوری مطرح می‌شود، با واقعیات جامعه متفاوت است. مسكن، افزایش درآمد و یارانه از جمله موضوعات پر تكراری است كه در صحبت هر نامزدی شنیده می‌شود. از این رو گزارشی تهیه كرده ایم كه به مهم‌ترین وعده‌های اقتصادی هر كاندیدای ریاست جمهوری پرداخته است.
قول شرف برای سفره خانوار
حسین دهقان، وزیر سابق دفاع اولین شعار خود را مبارزه با رانت اعلام كرده و گفته ارز ترجیحی و دولتی باید از اقتصاد حذف شود. همچنین تورم و بی‌ثباتی تورم موجب افزایش نقدینگی و خلق پول می‌شود كه باید با این موضوع مقابله كرد. قول شرف می‌دهم كه اجازه ندهم سفره خانوارها از وضعیت فعلی كوچك‌تر شود و برای بزرگ‌تر شدن سفره خانوارها تلاش كنم. تسهیلات باید به سمت تولید برود و پول به بخش‌هایی تزریق شود كه بیشترین بازدهی را دارد.
توجه به كشاورزی
سعید محمد، فرمانده سابق قرارگاه خاتم‌الانبیا اعلام كرده توسعه بخش كشاورزی و تجدید ساختار حوزه جهاد كشاورزی از مهم‌ترین اولویت‌های اقتصادی‌اش خواهد بود. باید سیستم بانكداری و مالی اصلاح شود و فضای سرمایه‌گذاری جدیدی را ایجاد كنیم تا ریسك بازارهای كاذب بالا رود كه برای این کار نیاز به اصلاح قوانین و مقررات مالی داریم. وی در مورد فروش نفت هم گفته، می‌توان به كشورهای چین و هند، نفت بیشتری فروخت و از این طریق درآمد ارزی کسب کرد. در مورد یارانه‌ها برنامه‌ریزی‌ای كه كردیم این است كه نباید قطع شود، چون خیلی از مردم زیر خط فقر هستند.
یارانه 100 هزار تومانی
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام كه در ادوار گذشته ریاست جمهوری نیز حضور یافته بود، اعلام كرده به هر نفر یارانه 100هزار تومانی پرداخت می‌كند. وی همچنین وعده داده تورم زیر صفر و خانه‌دار‌كردن معلمان از برنامه‌های او است. رضایی معتقد است ایجاد اشتغال برای پنج میلیون بیكاری كه در كشور وجود دارد، كار سختی نیست و نیازمند یك برنامه‌ریزی مدون است. سرانه درآمد مردم از 35 هزار دلار به 50 هزار دلار كاری شدنی است و به برنامه نیاز دارد. تحول مثبت اقتصادی می‌تواند فقر را از بین ببرد و كسانی كه ایده‌های من را قبول ندارند یا انكار می‌كنند، خودشان را مقابل علم قرار می‌دهند.
پول نفت سر سفره مردم
رستم قاسمی، وزیر سابق نفت كه معتقد است هیچ‌كسی به اندازه او در فضای اقتصادی كار نكرده، می‌گوید: در ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس كه تاثیر مهمی در بی‌اثر كردن تحریم بنزین داشت، نقش ایفا كرده و برای اقتصاد نیز چنین برنامه‌ای دارد. پول نفت سر سفره همه ایرانیان شعاری است كه مطرح كرده و معتقد است هر ایرانی از یارانه نفت یا بنزین باید بهره‌مند شود، در حالی كه از یارانه بنزین در شرایط فعلی، افراد پولدار و دارای خودرو استفاده می‌كنند. به عقیده او این یارانه باید به كسانی كه فاقد خودرو هستند نیز پرداخت شود كه ساز و كار آن پیش‌بینی شده است.
برای اقتصاد خوب، تحریم نباید باشد
علی مطهری، نماینده سابق مجلس اعلام كرده تا زمانی كه سایه تحریم‌ها بر سر كشور باشد، نمی‌توان برای اقتصاد برنامه‌ریزی ارائه كرد. اولویت من بهبود اقتصاد كشور از طریق اصلاح روابط خارجی و ایجاد توازن بین غرب و شرق، تقویت بخش خصوصی، كنترل شركت‌های دولتی و نیمه‌‌دولتی و فعالیت‌های اقتصادی نهادهای مختلف خواهد بود، به طوری كه به‌تدریج بخش خصوصی نقش اصلی را در اقتصاد كشور داشته باشد و رقابت در شرایط مساوی برای شركت‌های خصوصی به وجود آید.
كلی‌گویی در كلان اقتصاد
محسن رهامی كه سابقه فعالیت سیاسی در حزب اصلاح‌طلبان را دارد، برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام آمادگی كرده و گفته برای بهبود اوضاع اقتصادی، تلاش خود را می‌كنم تا یك گشایش سیاسی داشته و مانند چین، هندوستان، ژاپن، ویتنام و مالزی با دنیا ارتباط صحیح برقرار كنیم. مدل پیشنهادی بنده در ایران، مدل كار چینی‌ها و كره‌ای‌هاست، روش ماهاتیر محمد در مالزی است. چینی‌ها از سرمایه‌گذاران خارجی دعوت كردند و بازگشت سرمایه و سود آن را تضمین كردند تا با سرمایه‌گذاری آنان، اقتصادشان جان بگیرد و در حال حاضر خودشان در حال تبدیل شدن به اقتصاد اول دنیا هستند. كشور ما كشوری چهار فصل بوده و در تمام فصول قابلیت تولید و كار دارد. نفت، گاز، منابع و معادن بسیاری داریم.
بانك‌ها؛ متهم اصلی ایجاد تورم
عزت‌ا... ضرغامی، رئیس اسبق سازمان صدا و سیما وعده داده انتخاب سفرا باید براساس شایستگی آنان در حوزه‌های اقتصادی و به‌ویژه مزیت‌های نسبی كشور هدف باشد و بر این اساس هم، كارنامه آنان ارزیابی شود. حدود دو سال است كه ۱۰ تیم اقتصادی روی طرح‌های اصلاح وضعیت اقتصادی كشور، به‌ویژه بهبود اوضاع معیشتی مردم، برای من كار می‌كنند. عامل اصلی گرانی و تورم، خلق پول بی‌ضابطه و افزایش نقدینگی توسط بانك‌هاست. این فساد قانونی كه ناشی از عدم بازپرداخت وام‌های كلان از سوی اصحاب ثروت و قدرت است، باید به نفع مردم و حفظ ارزش پول ملی متوقف شود.
هدفم اجرای قانون اساسی است
حسن سبحانی، اقتصاددان و نماینده ادوار مجلس گفته امنیت اقتصادی یعنی مردم از زندگی خود راضی و شغل و درآمد داشته باشند و كشور بتواند در عرصه جهانی تاثیرگذار باشد. به لحاظ اقتصادی اصول مختلفی نادیده گرفته شده، مانند اصل ۴۳ قانون اساسی كه در مقدمه بند اول آن آمده است كه نیازهای اساسی مردم مثل خوراك، پوشاك، مسكن، آموزش، بهداشت و درمان باید تامین شود، نه این‌كه دولت تامین كند. بلكه شرایط طوری مهیا و تعریف شود و اقتصاد كشور طوری كار كند كه آنها تامین شود. اقتصاد نمی‌تواند از سیاست جدا باشد. ما در دانشكده اقتصاد از اقتصاد جدا از سیاست هم صحبت می‌كنیم اما در عمل اقتصاد سیاسی است.
كشور باید بر پایه مالیات اداره شود
مسعود پزشكیان، وزیر اسبق بهداشت و درمان و نایب‌رئیس مجلس می‌گوید: «سیستم داده‌محور می‌تواند مشكلات نظام مالیاتی را حل كند و در همین حال موسسه‌ای داریم كه ۷۰هزار میلیارد كسری درست كرده است. اگر اراده برای جمع‌آوری اطلاعات افراد جامعه وجود داشته باشد، ظرف شش ماه الی یك سال مشكلات نظام مالیاتی حل می‌شود. پول نفت هم نباید صرف حقوق و كسری بودجه شود، بلكه این پول باید در بخش‌های مولد كشور سرمایه‌گذاری شود. هر زمان كه پول نفت به اقتصاد كشور وارد شده، تورم را تجربه كرده‌ایم. وی در مورد افزایش یارانه گفته افزایش یارانه اگر از محل درستی باشد، منجر به تورم نمی‌شود.»
هر خانواده یك مسكن
علی نیكزاد، وزیر اسبق راه و شهرسازی با وعده مسكن‌سازی وارد كارزار انتخاباتی شده است. نایب‌رئیس مجلس می‌گوید: «برای این‌كه مانند بنزین تحریم‌ها را بی‌اثر كنیم، باید ساخت مسكن با جدیت بیشتری دنبال شود. با توسعه و افزایش ساخت مسكن مشكل اشتغال كشور نیز حل می‌شود. شعار نیكزاد هر خانواده یك مسكن است.
در همه كشورهای جهان برای خرید خانه تا صددرصد مبلغ را تسهیلات پرداخت می‌كنند و برنامه من برای رسیدن به این هدف، كاهش تورم و همچنین افزایش قدرت خرید خانوارها و رشد تسهیلات بخش مسكن است.
تسهیلاتی كه برای ساخت مسكن داده می‌شود، مانند تسهیلات مستقیم به ۱۳۵ رشته مستقیم مرتبط با ساختمان از جمله گچ، سیمان، سرامیك، كابینت و همه مایحتاج زندگی است.
مشكل اقتصاد كشور، یارانه است
صادق خرازی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفته در زمینه اقتصاد خارجی برنامه دقیقی وجود ندارد و این بخش بی‌در و پیكر اداره می‌شود. با این‌كه در وزارت خارجه معاونتی به نام معاون اقتصادی گنجانده شده اما به دلیل تعارض قوانین، اقدامات لازم پیش نمی‌رود. به نظر می‌رسد مشكل اقتصاد ایران یارانه و نداشتن برنامه در بخش خارجه است. اكنون برخی سرمایه‌داران خارجی كالای خود را در ایران تولید می‌كنند، از یارانه انرژی ما بهره می‌برند و ما نام آن را صادرات می‌گذاریم، در حالی كه طرف‌های خارجی از یارانه بیشتر بهره برده‌اند تا كارگران كارخانه. همچنین سیستم یارانه باید اصلاح شود تا ثروتمندان از یارانه كشور كمتر بهره ببرند. این در حالی است كه اكنون از یارانه، ثروتمندان بیشتر از سایر اقشار جامعه بهره می‌برند.
كاهش كارمندان دولت
رامین مهمانپرست، سخنگوی اسبق وزارت خارجه درباره برنامه‌های اقتصادی خود برای انتخابات ریاست جمهوری گفته كاهش كارمندان دولت، عدم دخالت در بورس، حضور زنان در استادیوم، افزایش یارانه به ۶۰۰ هزار تومان، آزادسازی مشروط واردات خودرو، ساخت مسكن متفاوت از مسكن مهر، تلاش برای رفع فیلتر شبكه‌های اجتماعی و خروج تدریجی نهادهای نظامی از اقتصاد، از جمله برنامه‌های من است. همچنین یارانه بنزین و گازوئیل به جای هر خودرو به هر نفر باید پرداخت شود و بقیه با نرخ آزاد 20 هزار تومان عرضه خواهد شد كه آثار تورمی هم ندارد.
15 برنامه اقتصادی
مصطفی كواكبیان، نماینده ادوار مجلس اعلام كرده برای ریاست‌جمهوری پنج برنامه اساسی، ۱۵ برنامه اقتصادی، ۱۰ برنامه سیاست خارجی، ۱۰ برنامه سیاست داخلی و ۱۰ برنامه در مباحث فرهنگی و اجتماعی و درمجموع ۵۰ برنامه محوری دارم. وی در مورد ساماندهی وضعیت اقتصاد گفته ساماندهی بازار ارز، كاهش تورم و برنامه ساخت مسكن از جمله برنامه‌های من در دوره ریاست جمهوری است، اما احتمال دارد با نزدیك شدن به انتخابات پشیمان شوم و فعلا قصد شركت دارم.
حل مشكل بیكاران مطلق
امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، نایب‌رئیس مجلس می‌گوید: مساله مهم ما افرادی هستند كه بیكار مطلق هستند، دولت می‌گوید 5/2 میلیون بیكار مطلق وجود دارد، بررسی‌های ما حاكی از آن است كه شش میلیون نفر بیكار در كشور وجود دارد. در دولت اول تلاش می‌كنم برای آنها شغلی در حد معیشت معمول فراهم كنم، این كار ۱۰۰ هزارمیلیارد تومان هزینه دارد. برنامه بلندمدت هم برای اشتغال دارم. در بازار سرمایه باید اصلاحات اساسی صورت گیرد. با نظام مالیات و شفافیت، از شكل‌گیری طبقه اشرافی جلوگیری می‌كنم. با جا‌به‌جا كردن افراد در دولت، مشكلات حل نمی‌شود، شفافیت همه‌جانبه در دولت مردم وجود دارد.
نامزدهایی كه هنوز برنامه اقتصادی نداشته‌اند
محمدعلی نامی، وزیر اسبق ارتباطات، مصطفی تاجزاده، معاون اسبق وزارت كشور و محسن مهر علیزاده، معاون اسبق رئیس‌جمهوری هم اعلام كاندیداتوری كرده‌اند اما هنوز در مساله اقتصاد برنامه‌هایی ارائه نداده‌اند.
مسکن و یارانه، نقطه مشترک نامزدها
مسکن و یارانه تقریبا نقطه مشترک همه نامزدهای انتخاباتی است. وعده‌هایی که روسای جمهور سابق نیز به آن پرداخته بودند اما هنوز حل نشده و همچنان به عنوان یک وعده بین کاندیداهای ریاست جمهوری مطرح می‌شود. ساخت مسکن برای هر خانوار و افزایش یارانه نقدی و از سوی دیگر حذف یارانه پیدا و پنهان و پرداخت مابه التفاوت آن به صورت مستقیم به حساب مردم از دیگر وعده‌هایی است که نامزدهای ریاست جمهوری مطرح می‌کنند.
همچنین شفاف‌سازی مالیات از دیگر موضوعاتی است که نامزدهای انتخاباتی وعده می‌دهند و این در حالی است که طی پنج ساله گذشته طرح جامع مالیاتی قرار بود اجرا شود و بخشی از آن وارد مرحله عملیاتی شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد خانوار و تعداد مسکن در کشور نا متوازن است و تعداد خانوار کمی بیشتر از تعداد مسکن است.
از سوی دیگر برخی افراد دارای چندین مسکن هستند و برخی دیگر فاقد یک واحد مسکونی. نکته قابل توجه اینجاست که نامزدهای ریاست جمهوری برای ساماندهی بازار مسکن از ابزار مالیاتی نام نبرده‌اند و برنامه خود را معطوف به ساخت مسکن کرده‌اند. همچنین در بحث افزایش یارانه اعداد و ارقامی مبنی بر این‌که چگونه قرار است یارانه نقدی افزایش یابد مطرح نشده و تنها وعده افزایش یارانه گفته می‌شود.
منبع: جام جم