گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- زهرا ابراهیمی؛ مدتی است مرغ شده بحثِ داغِ گفتگو‌ها و مرکز توجه مردمی که تا چند سالِ پیش، از کنارش راحت می‌گذشتند؛ اما حالا همان مرغ شده سی‌مرغِ داستان‌های کهن که بهایش تحمل صف‌های طولانی و پرداختن هزینه‌های غیرقابل قیاس است.
در کنار بحث مهم مرغ، چند روزی است اسامی کاندید‌های ریاست جمهوری مشخص و تبلیغاتشان به صورت رسمی آغاز شده است و مردم نیم نگاهی هم به آن دارند.
به سراغ تولیدکنندگان و مصرف کنندگانی رفتیم که همّ وغم‌شان، مرغ و تخم مرغی است که قرار است بشود قوت جان مردم، اما بالعکس چند ماهی است که قوّت جان مردم و تولیدکنندگانشان را هم گرفته است. مشکلات این عرصه ریشه در مسائل مختلفی دارد از نبود نگاه زنجیره‌ای بر بخش کشاورزی گرفته تا فسادی که ریشه دوانده در تامین و تولید و توزیع.
نگاه جزیره‌ای؛ عامل بسیاری از مشکلات
به گفته کارشناسان بخش کشاورزی، باید نسبت به این بخش نگاه زنجیره‌ای داشت؛ زنجیره‌ای متشکل از تامین، تولید و توزیع و اگر هر کدام از این حلقه‌ها نادیده گرفته شود، شاهد مشکلاتی خواهیم بود که موجب خدشه‌دار شدن امنیت غذایی خانوار خواهد شد.
پیمان عالمی آرانی، عضو نظام صنفی بخش کشاورزی در گفتگو با دانشجو از بی توجهی به این دیدگاه گفت و تاکید کرد، مشکلاتی که در حال حاضر منجر به نابسامانی بازار مرغ شده ناشی از نگاه جزیره‌ای به این بخش است.
او در ادامه افزود: متاسفانه در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، تولیدکننده و فعال آن حوزه حضور ندارد و فاصله میان تولیدکننده و تصمیم‌ساز منجر به خطا‌ها و مشکلاتی می‌شود.
نظارت در انتهای مسیر!
اختصاص ارز ۴۲۰۰ یا همان ارز نیمایی برای واردات کالا‌های اساسی، به خودی خود منجر به فساد می‌شود؛ حال تصور کنید که این ارز در اختیار چند واردکننده خاص قرار گیرد و این محصولات از طریق چند مبادی ورودی خاص وارد کشور شود. تاخیر در واردات، تاخیر در تحویل نهاده به تولیدکنندگان مرغ گوشتی و تخم‌گذار در شروع کار، منجر به بی نظمی و کمبود کاذب و افزایش قیمت نهاده می‌شود و در نتیجه بخش قابل توجهی از نهاده‌های وارداتی با ارز۴۲۰۰ به صورت آزاد فروخته می‌شود.
این افزایش قیمت تمام شده نهاده در اینجا به پایان نمی‌رسد. گزارش‌هایی از سوی مرغداران وجود دارد که رانندگان علاوه بر دریافت مبلغی برای حمل بار نهاده‌های دام و طیور از مبدا تا مقصد، درخواست پشت بارنامه‌ای کرده و در صورت مخالفت مرغدار بار را به مقصد منتقل نمی‌کنند. نکته قابل تامل این است که مسئولان جهاد کشاورزی و بخش پشتیبانی جهاد کشاورزی با وجود اطلاع از این موضوع، نظارت صحیحی بر این امر ندارند.
در گام بعد بحث جوجه‌های ۱ روزه مطرح است. در حال حاضر، قیمت مصوب جوجه ۱روزه گوشتی۴۲۰۰ تومان و جوجه ۱روزه تخم گذار۱۱۰۰۰تومان است؛ اما فروشندگان آن یا همان مرغدارن مرغ مادرگوشتی و تخم گذار به دلیل نبود نظارت مناسب به ترتیب به قیمت‌های ۱۰۰۰۰تومان و ۲۰۰۰۰تومان، جوجه‌ها را به فروش می‌رسانند.
لازم توجه است که یکی از علل قیمت نامتعارف جوجه‌های۱روزه تخم گذار علاوه بر نبود نظارت مطلوب، محدود بودن تعداد مرغداری مرغ‌های مادر تخم‌گذار است و این مسئله مستلزم توجه و پیگیری بیشتری است.
با توجه به مسائل فوق، قیمت مرغ و تخم مرغ با افزایش مواجه می‌شود؛ اما ستاد تنظیم بازار برای کنترل نوسانات و بدون در نظر گرفتن شرایط ذکر شده، قیمتی را تحت عنوان قیمت مصوب ابلاغ می‌کند، و با این تصمیم که مُسکن موقت بازار است، مرغداران زیادی با چالش‌های اقتصادی و ضرر‌های قابل توجه مواجه می‌شوند.
در این مدت تعداد زیادی از مرغداری‌های کشور به دلیل این چالش‌ها و مشکلات تعطیل شده و یا حجم جوجه ریزی خود را کاهش داده اند.
در طی مراحل تولید مرغ تا رسیدن آن به دست مصرف کننده، شاهد خلاء‌های نظارتی جدی هستیم. کاندیدا‌های ریاست جمهوری باید شفاف پاسخ دهند در رابطه با مسئله تنوع مبادی ورودی و افرادی که مجوز واردات محصولات را دریافت می‌کند چه برنامه‌ای دارید؟
در خصوص گسترش مرغداری مرغ‌های مادر و همچنین جوجه ریزی مجدد مرغداری‌های تعطیل شده چه رویکردی مدنظر است؟
هرکه به امید همسایه نشست، گرسنه میخوابد!
جیره غذایی طیور در کشور ما، برمبنای کنجاله سویا و ذرت است که جزو گران‌ترین و پرهزینه‌ترین سبد غذایی طیور است.
این جیره از لحاظ کیفیت مشکلی ندارد، اما زمانی که به مسائل کلیدی تری برخورد می‌کنیم، اولویت نکات دیگر را بر این کیفیت عالی ترجیح خواهیم داد..
کشور ما از لحاظ اقلیمی و منابع آبی و خاکی، قابلیت کشت گسترده ذرت و به خصوص سویا را ندارد یا نیاز به اصلاح ساختار‌های نامناسب و الگوی کشت دارد که متاسفانه توجهی به آن از سوی جهاد کشاورزی نمی‌شود.
باتوجه به این مسئله باید در جیره طیور تغییراتی ایجاد و از محصولاتی استفاده شود که توان تولید آن و حتی خودکفایی در تولید آن را در داخل کشور داشته باشیم و از وابستگی ما به واردات کاسته شود.
دکتر صادق‌زاده پژوهشگر جیره طیور در گفتگو با دانشجو، پس از معرفی محصولاتی که به عنوان جایگزین یا مکمل ذرت و سویا می‌توان از آن‌ها استفاده کرد، از اهمیت این موضوع برای حفظ امنیت غذایی و در نتیجه امنیت ملی گفت: در برخی از کشور‌های اروپایی در جیره غذایی طیور، حتی یک گرم ذرت مشاهده نمی‌شود وعلاوه بر محصولات گیاهی دیگر، با استفاده از آنزیم‌ها و باکتری‌های مختلف می‌توان کمبود انرژی وعناصرغذایی ناشی از کاهش یا حذف ذرت و سویا را جبران نمود.
حال در رویکرد کاندیدا‌های موجود، باتوجه به رویکرد اقتصاد مقاومتی و خودکفایی در تولید، در رابطه با جیره طیور و گسترش محصولات مرتبط با این بخش و استفاده از متخصصان حوزه دام و طیور چه فکری کرده‌اید؟