گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، کارخانه روغن نباتی نرگس شیراز در سال ۱۳۳۳ با عنوان کارخانه «پنبه پاک کنی» در حومه شهر شیراز احداث شد. این کارخانه که یکی از قدیمیترین واحدهای تولیدی کشور در تولید روغن است، متاسفانه در سالهای گذشته با مشکلاتی در تولید مواجه شد.
کارخانه روغن نباتی نرگس شیراز که سالانه حدود ۱۲۰ هزار تن انواع روغن را تولید میکرد، در سال گذشته با توجه به مشکلاتی که برایش بوجود آمد، تعداد زیادی از کارگران خود را اخراج کرد. مشکلات به وجود آمده در این کارخانه و اعتراض کارگران باعث شد تا دادستان عمومی و انقلاب استان فارس به موضوع ورود کند.
مشکلات ایجاد شده در کارخانه با اجرای روند نادرست خصوصیسازی دوچندان شد و همین موضوع هم باعث شد تا دانشجویان مطالبه گر و عدالتخواه مجمع دانشجویی آرمان دانشگاه شیراز پیگیر مشکلات کارگران این کارخانه قدیمی شوند.
این کارخانه در دهه ۶۰ و در زمان جنگ تحمیلی با مدیریت دولت و تلاش کارگران توانست روزانه ۴۵۰ تن روغن تولید کند و در جمع سود دهترین کارخانه آن زمان قرار گیرد. ولی در زمانی که کارخانه بهترین دوران خود را سپری میکرد، یعنی در سال ۷۲، به بخش خصوصی واگذار شد.
به گفته یکی از اعضای کانون بازنشستگان و سهامداران روغن نباتی شیراز؛ اسفند سال ۵۴ به منظور گسترش واحدهای تولیدی و مشارکت کارگران در امر تولید، قانونی به تصویب هیئت وزیران رسید که برمبنای آن، ۴۹ درصد از سهام کارخانجات به کارگران واگذار شود و از سود سالیانه، پول این سهام کسر شود.
گفته میشود این کارخانه از اول انقلاب تحت مالکیت بنیاد مستضعفان بوده و در سال ۱۳۶۲ سازمان صنایع ملی این کارخانه را از بنیاد مستضعفان خریداری میکند؛ البته کارخانه ده سال قبل از واگذاری ۱۰ میلیارد تومان قیمت گذاری شده بود و در زمان واگذاری به مبلغی خیلی پایینتر خریداری شد. در این کارخانه قبل از واگذاری حدود ۱۲۰۰ نفر مشغول به کار بودند که پس از خصوصی سازی به ۱۷۵ نفر کاهش یافت.
شنیدهها حاکی از این است که طبق نامه وزارت امور اقتصادی و دارایی در ۲۹ خرداد سال ۱۳۷۰ به غیر از ۳۳ درصد از سهام واگذار شده به کارگران و کارمندان واحدهای تولیدی، مابقی سهام به قیمت روز بایستی به عموم اشخاص عرضه میشد، یعنی کارگران میتوانستند افزایش سرمایه بدهند، اما این اتفاق رخ نداد.
یکی از کارگران کارخانه روغن نباتی شیراز میگوید: در شرایط فعلی، عواملی مانند شیوع کرونا و عدم واردات مواد اولیه باعث شده که تولید این مجموعه با مشکلات متعددی مواجه شود.
به گفته وی، جلسات گسترده جهت برطرف کردن مشکلات روغن نباتی در سالهای گذشته باعث شده که مسئولان هم از وضعیت کارخانه روغن نباتی خسته شوند.
افزایش قیمت زمین کارخانه روغن نباتی شیراز شاید میتواند یکی از دلایلی باشد که کارفرما را از تولید سرد کرده است. قیمت هر متر زمین کارخانه که مساحتی بالغ بر ۱۲ هکتار دارد، امروز به حدود ۱۷ میلیون تومان رسیده است.
اخیرا جمعی از بازنشستگان و سهامداران کارخانه روغن نباتی شیراز برای پیگیری مطالباتشان تجمع کردند. بازنشستگان این شرکت ۳۳ درصد سهام این کارخانه را در اختیار دارند و از سالهای پیش با اخذ وام ۲۰ میلیون تومانی بین ۱۵ تا ۱۹ میلیون تومان از وام خود را در اختیار کارخانه قرار دادند تا صرف توسعه و رونق تولید شود در حالی که این مبالغ صرف هزینههای دیگری شد.
گفتنی است این سهامداران هیچ نمایندهای در هیئت مدیره ندارند و ارزش سود سهامشان به آنها داده نشده است؛ از این رو امروز با تجمع مقابل این کارخانه خواستار رسیدگی به مطالباتشان شدند.
نکته جالب اینجا است که در سال ۷۹ سهامدار شدن کارگران این کارخانه به عنوان عامل حمایتی از این قشر عنوان شد؛ در حالی که هیچ سودی به این افراد تعلق نگرفت و سهامشان نیز در گرو این شرکت است.
ماجرا از این قرار است که وام توسط کارگران، اما با تضمن مسئولان کارخانه در پرداخت اقساط از بانک مهر اقتصاد گرفته شده و با گذشت زمان و عدم بازپرداخت اقساط به بانک بجای توقیف اموال کارخانه، کارگران مورد بازخواست و شکایت قرار گرفتهاند و حالا با گذشت چندین سال از این اتفاقات این کارگران که دستشان به جایی بند نیست، خواستار دریافت حق و حقوقشان هستند.
علیرضا پاک فطرت، رئیس مجمع نمایندگان استان فارس، درباره مطالبه کارگران برای ورود نمایندگان به موضوع مشکلات کارخانه روغن نباتی شیراز، میگوید: تا آن جایی که وظیفه ما و قانون اجازه دهد ما از حقوق این سهامداران دفاع خواهیم کرد.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی در رابطه با مشکلات دیگر این کارخانه، میافزاید: مکان یابی این کارخانه به دلیل مسائل فنی با ایراداتی در حوزه زیست محیطی، پدافند غیرعامل و بهداشت محیطی مواجه است که در دورانی که در شهرداری خدمتگزار مردم بودم این مسئله را پیگیری و به دلیل جلوگیری از توقف تولید به مدیران این کارخانه مدت زمان مشخصی برای انتقال به مکانی دیگر داده شد.
وی ادامه میدهد: با توجه به همراهی ما در آن زمان که حتی موضوع تغییر کاربری و ساخت کارخانه هم مطرح شد، اما این موضوع به نتیجهای نرسید که لازم است پیگیریها در جهت تامین منافع عمومی انجام شود.
با توجه به مشکلات کارگران و اهمیت مسئله تولید در کشور و همچنین با توجه به مطالبه رهبر انقلاب برای تولید، انتظار میرود تا مسئولان دولت، مجلس و قوه قضائیه هرچه در توان دارند برای پیگیری مشکلات صنایع و کارخانههایی که با مشکل مواجه شده اند، به کار گیرند و امید میرود با مشکل کارگران و کارخانه روغن نباتی نرگس شیراز هم به زودی حل شود.