پرونده افراد فاقد هویت در سیستان همچنان بلاتکلیف / تست DNA کابوسی برای افراد بی‌بضاعت
گروه استان‌ها خبرگزاري دانشجو؛ بحران آب، آلودگي هوا، محروميت در تمامي ابعاد، بيشترين آمار افراد بدون شناسنامه و بحران‌هاي امنيتي، عناويني هستند كه هر كدام به تنهايي براي يك استان باعث برهم زده شدن آرامش مردم و دشواري‌هاي بسيار زيادي مي‌شود. حالا در اين گوشه سمت راست نقشه كشور عزيزمان، وسيع ترين استان اين كشور با همين بحران‌ها نه به صورت جداگانه، بلكه به طور همزمان دست و پنجه نرم مي‌كند. پرونده محروميت و كم توجهي به سيستان و بلوچستان از آن دست پرونده‌هايي است كه هم داراي ابعاد گسترده و از حساسيت بالايي برخوردار است.
بحران بي هويتي
هويت يك انسان شايد مهمترين دارايي او براي ادامه حيات است و وقتي اين نعمت از يك انسان سلب شود، موجب بروز آسب‌هاي جدي در اجتماع خواهد شد. بنابر آمار رسمي ثبت احوال استان سيستان و بلوچستان تعداد صد هزار نفر در اين استان از داشتن شناسنامه محروم هستند. به گفته منابع محلي اين تعداد اعلام شده كم تر از آن چيزي است كه در ميدان وجود دارد.
با یک نگاه کلی به پرونده‌های موجود در سطح استان و یک پایش در افراد بی شناسنامه به این نتیجه خواهیم رسید که عدم پیگیری افراد فاقد هویت برای گرفتن شناسنامه و این حجم اختلاف بین آمار رسمی و غیر رسمی ناشی از دلایل متعددی است که در ادامه به هر کدام از آن‌ها خواهیم پرداخت.
تست DNA و مصائب آن
مشكل بسياري از اين مردم براي دريافت شناسنامه اين است كه برخي از زوجين از يك سمت خارجي هستند و اين افراد جهت تامين شدن امنيت ملي و منطقه بايد از طريق آزمايش DNA ايراني بودنشان مورد اثبات قرار بگيرد. يكي ديگر از مسائلي كه باعث كند شدن فرايند شناسنامه دار كردن افراد در اين استان است، مسئله كمبود كيت آزمايش DNA است. قابل توجه است كه اين استان در سال تنها توان گرفتن ۱۰۰۰ تست را دارد که مابقی یا باید به تهران سفر کنند که عملا با توجه به شرایط اقتصادی و بعد مسافت غیر ممکن به نظر می‌رسد و یا باید قید شناسنامه را بزنند.
مادر ایرانی و پدر خارجی
يكي از مشكلات اساسي هم در فرايند اعطای شناسنامه به فرزندان حاصل ازدواج مادر ايراني و پدر خارجي است كه بنا بر قانون اين امر بايد تسهيل شود. در همين راستا سیف الله ابوترابی هم گفت: مصوبه اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» ۱۳ خرداد سال جاری ابلاغ شد و لازم الاجراست و ساز و کار اجرایی این قانون به استانداری‌ها ابلاغ شده و ثبت احوال هم جلسات کارشناسی خود را در این خصوص آغاز کرده است.
شورای تامین و بن بست
بعد از اتمام اين فرايند و با تاييد ثبت احوال مرحله آخر اين فرايند تاييد شوراي تامين است كه متشكل از فرماندار، فرمانده سپاه، امام جمعه و ... است. اما مسئله بزرگ و اساسي اين است كه سال‌ها از آخرين جلسه اين شورا جهت حل مشكل بي‌شناسنامه‌ها مي‌گذرد و عملا كار اعطای شناسنامه به افراد بي هويتي كه آزمايششان هم نشان مي‌دهد كه ايراني هستند به مشكل جدي مي‌خورد. این سوال به صورت کاملا جدی همچنان مطرح است که به چه دلیل این جلسه برای بحث افزایش حقوق‌ها برگزار می‌شود ولی برای مسئله مهمی مثل بحث افراد بی هویت مدت‌های طولانی است که برگزار نمی‌شود.
طرح‌های خوبی که متوقف شدند
به گفته منابع محلي در استان سيستان و بلوچستان، در گذشته طرحي با عنوان طرح شهيد ارجمندي براي حل مشكل افراد بي هويت وجود داشت. اين طرح به اين شكل بود كه گروهي از ثبت احوال روستا به روستا سفر مي‌كردند و همانجا افراد بي هويت را شناسايي و اقدام به حل مشكل بسياري از آنان مي‌كردند. سوال بسيار مهم و اساسي اين است كه چرا اين طرح با وجود محاسن بسيار زيادي كه براي مردم داشت ادامه پيدا نكرد.
يك راه کار جالب که اتفاقا در گذشته نیز انجام می‌شد و به دلایلی نا معلوم دیگر ادامه پیدا نکرد بحث کارت‌های هویتی موقت است. در گذشته به افرادی که به هر دلیل نتوانسته اند شناسنامه خود را دریافت کنند یک کارت هویت موقت داده می‌شد تا در بازه ای که به دنبال گرفتن شناسنامه است این فرد از خدمات عمومی به علت نداشتن شناسنامه و هویت محروم نماند.
با وجود این موضوع که تنها دو هفته از سفر آیت‌الله رئیسی به استان سیستان و بلوچستان می‌گذرد، و همچنین انتخاب یک استاندار جوان و تازه نفس برای ایین استان، انتظار می‌رود حل این مشکل در صدر اولویت‌های دولت باشد. مسئله هویت مردم این سرزمین مسئله‌ای نیست که بشود آن را حتی یک روز به تأخیر انداخت.