صدای مردم را از فیانی و ویرانی می‌شنوید؟ / رفاهیات دادگستری خراسان رضوی فراتر از قانون است؟

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * اتفاقی در مشهد رخ داده که در دنیای رسانه‌ها تازگی دارد. اهالی رسانه‌های مشهدی نشست خبری با مردم برگزار کردند بدون حضور هیچ مسئولی!

داستان از این قرار است که گروهی از اهالی روستا‌های فیانی و ویرانی در اطراف مشهد با دادگستری خراسان رضوی در مساله‌ای حقوقی دچار مشکل شده‌اند و طی چند سال پیگیری‌هایشان به جایی نرسیده، حتی کار به آنجا رسیده که دادگستری از هرگونه نقل و انتقال سند اراضی مورد اختلاف یا حتی تعمیر خانه‌های این منطقه جلوگیری می‌کند. صدای مردم به گوش مسئولان رسیده، اما این پرونده همچنان در لایه‌های مختلف دادگستری گیر کرده است.

هادی ذالکی، فعال رسانه‌ای مشهدی که پیگیر مساله اهالی این روستا‌ها بود، به خبرنگار ما می‌گوید: این اولین بار است که نشست خبری با مردم معمولی برگزار می‌شود و بناداریم این امر را با برگزاری سلسه نشست‌هایی به صورت بررسی موضوعات و درگیری‌های مردم با سازمان‌ها، ارگان‌ها و بخش‌های مختلف که به نحوی رسانه‌های رسمی این مسائل را پوشش نداده‌اند، مشکلات مردم را مطرح کنیم.

ذالکی قبلا در اینستاگرام خود مشکل این مردم را تشریح کرده بود. براساس اطلاعاتی که ذالکی ارائه می‌دهد، در روستای ویرانی اراضی به دادگستری فروخته شده که اساسا متعلق به او نبوده است.

این فعال رسانه‌ای در اینستاگرام خود نوشته است: «پلاک ۱۶۹ را نشان داده و روی کاغذ پلاک ۲۶۷ را به دادگستری واگذار کرده است. حالا دادگستری ادعای مالکیت پلاک ۱۶۹ را دارد؛ کما اینکه اصلا پلاک ۲۶۷ اصلا معلوم نیست کجاست؟»

او خاطرنشان کرد است که «از منطقه بازدید کردم. درگیر عدد و رقم نشوید. فقط بدانید مردم خیلی تنهاتر از آن چیزی هستند که فکرش را بکنید. با این حال اسناد و مدارک جهت ارائه به نهاد‌های نظارتی غیراستانی آماده است.»

 ارزش خبری مردم

ذالکی توضیح می‌دهد: بسیاری از رسانه‌ها وقتی آفیش می‌شوند که، یک ارگان، سازمان یا یک شخصیت با ارزش خبری شهرت در برنامه یا رویداد حضور داشته باشد و در عین حال ارزش خبری کثرت و مردم را در پله‌های بعدی می‌گذارند. اما در نشست‌های خبری با مردم معمولی شاید قرار است رسانه‌ها پای حرف مردم بنشینند.

او به برگزاری تریبون‌های آزاد در محلات اشاره می‌کند و می‌گوید: با این حال برنامه‌ای به عنوان سلسله نشست یا یک حرکت رسانه‌ای مشترک در این زمینه تعریف نشده است.

ذالکی می‌گوید: نشست خبری با مردم فیانی، یکی از روستا‌های تابعه شاندیز برگزار کردیم. این نشست خبری در مسجد جامع روستای ویرانی برگزار شد.

۱۰ سال زورگویی رفاهیات دادگستری به مردم روستایی

او درباره مساله مردم فیانی و ویرانی توضیح می‌دهد: بیشتر از ۱۰ سال است که پرونده مردم این منطقه با دادگستری به مناقشه خورده و کسی هم پاسخ آنان را نمی‌دهد. زمین‌های مردم را رفاهیات دادگستری گرفته است. در واقع دادگستری می‌گوید این زمین‌ها را خریده، اما روند‌های کارشناسی و آنچه تا الان درباره این پرونده‌ها مشخص شده، خلاف این ادعا را ثابت می‌کند و حق را به مردم می‌دهد. وجه دیگر این بررسی‌ها نشان می‌دهد که آنچه رفاهیات دادگستری از یک شماره پلاک خریده، اینجا نیست و باید خودشان بروند و زمین‌ها را پیدا کنند.

به گفته ذالکی مردم برای این پرونده‌ها سال‌های زیادی را صرف کرده اند و روال‌های قانونی مختلف را طی کرده بودند؛ از اداره بازرسی بگیرید تا دادگستری و دادگاه‌های مختلف. اما کسی پاسخ شان را نمی‌داد. در آخرین مرحله یک تیم بازرسی در دوره ریاست آیت الله رئیسی در قوه قضاییه به مشهد آمدند و موضوع را بررسی کردند. اما وقتی مردم با این تیم بازرسی برای نتیجه تماس گرفتند، به آنان گفته شد که نتیجه ۲ ماه قبل به دادگستری اعلام شده، اما همچنان نتیجه به مردم اعلام نشده است.

پرونده بایکوت شده

او ادامه می‌دهد: پیش بینی ما این است که رأی این تیم بازرسی هم به نفع مردم است و به نظر می‌رسد که مساله دارد بایکوت می‌شود. اما سوال اینجاست که چرا؟ چون رفاهیات دادگستری استان در این موضوع و مناقشه ذینفع است.

به گفته ذالکی، این نشست خبری برگزار شد تا مردم از حق خودشان دفاع کنند و حرف بزنند، اما پوستر نشست را در فضای مجازی منتشر کردیم، پلیس امنیت با چند نفر مربوط به این جلسه تماس گرفتند تا نشست لغو شود. حتی یکی از هماهنگ کنندگان را که یکی از اهالی روستا بوده، بازداشت کردند. به او گفتند که هدف از برگزاری این نشست اغتشاش و شلوغ کاری است. اما پس از آن جلسه در صلح و صفا برگزار شد و مردم حرفشان را زدند.

نکته مهم این است که رسانه‌ها زمان زیادی است که فراموش کرده‌اند واسطه پیگیری حق مردم هستند و اگر مردم نباشند، رسانه نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد. ذالکی می‌گوید: رسانه‌ای که با مردم ارتباط ندارد، یک بلندگوی یک طرفه است.

در این نشست خبرنگارانی از رسانه‌های مستقر در خراسان رضوی حضور داشتند، خبرنگار ایرنا، اخبار مشهد، باشگاه خبرنگاران، اختر شرق، روزنامه جوان و ... در این نشست شرکت کرده بودند. اما مساله اینجاست که رسانه‌ها پس از این جلسه چقدر پیگیر حل این مشکل می‌شوند.

زورگیری به تمام معنا

فاطمه سهامی، سردبیر اخبار مشهد است. او یکی از خبرنگاران شرکت کننده در نشست خبری با مردم معمولی فیانی و ویرانی بوده و در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: اصل برگزاری این جلسه به این دلیل بود که مردم فیانی و ویرانی عملا هیچ کار دیگه‌ای از دستشان برنمی آید. آن‌ها همه راه‌ها را در نهاد‌ها و ساختار‌های قانونی که تعریف شده، رفته اند و به بن بست رسیده اند و تنها چاره شان این بوده که سراغ رسانه‌ها بیایند.

او توضیح می‌دهد: بزرگترین مساله‌ای که در پرونده ویرانی و فیانی دیدم این است که طبق ادعای مردم از سوی دادگستری افردی در یک کانسک در محله استقرار یافته و اجازه اینکه ساکنان منازل در این اراضی هرگونه مرمتی را به مردم نمی‌دهند.

این فعال رسانه‌ای ادامه می‌دهد: حتی با فشار دستگاه قضا، اداره ثبت هم دیگر سند جدید برای اراضی این منطقه صادر نمی‌کند. این یک زورگیری به تمام معنا است که مردم را به جایی برسانند که دیگر هیچ راهی برای آنان باقی نماند.

او می‌گوید: همه این رفتار‌های مسئولان از آنجا ناشی می‌شود که افراد یا گروه‌ها یا سازمان‌هایی که قدرت و نفوذ دارند، تصور می‌کنند که هیچ روش دیگری به جز مراجعه به آنان برای مردم نیست. اما حالا مردم سراغ رسانه‌ها آمده اند.

اعتراض در فضایی منطقی و به‌دور از اتهام زنی

سهامی می‌گوید: در این جلسه مردم در فضایی غیرهیجانی مطالب را تشریح می‌کردند و اتهام زنی هم از طرف مردم ندیدم. فضای این نشست مبتنی بر اسناد، تجربه‌ها و درد‌هایی بود که در این مدت تحمل کرده بودند.

او معتقد است که برای اصلاح امور دیگر نمی‌توان منتظر مسئولان ماند و حرف را از دهان مسئولان بشنویم.

بی اعتمادی مردم؛ خروجی ناکارآمدی دستگاه‌‌های حاکمیتی 

او می‌گوید: این نگاه خطرناک خروجی فساد و ناکارآمدی است که در دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی مختلف وجود دارد. دستگاه قضا آخرین امید مردم برای اجرای عدالت است و دادستان طرقبه و شاندیز در جایگاهی است که حق مردم را به آنان بازگرداند، اما همین مسئولان در مقابل مردم قرار می‌گیرند.

این فعال رسانه‌ای می‌گوید: متاسفانه مردم دارند اعتمادشان را از دست می‌دهند و ما اصحاب رسانه باید به این نکته برسیم که حرف یک نفر با توجه به جایگاه مسئولیتی او را مدنظر قرار ندهیم. قبلا سخن یک مسئول مرتبط با جایگاه مدیریتی او موثق شمرده می‌شد و حجت بود، اما اکنون دیگر اینطور نیست و باید حقیقت حرف‌ها را از دل اتفاقاتی که در جامعه می‌افتد، به دست آوریم.

اما مساله اینجاست که رسانه‌ها همچنان در داربست‌های خبری که منبع خبر را مسئول می‌داند، گرفتارند. در چنین وقایعی آنچه منبع خبر است مشاهدات خبرنگاران باید باشد، اما باوجود اینکه خبرنگاران در این نشست حضور یافتند، به جز یکی دو رسانه، خبر نشست خبری با مردم معمولی را منتشر نکردند و به نظر می‌رسد مردم فیانی و ویرانی به زودی امیدشان از رسانه‌ها هم ناامید شود.