به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت (مفدا)، عباس شیراوژن امروز شنبه ۲۹ آبان‌ماه در نخستین نشست معاونان فرهنگی و دانشجویی دانشگاههای علوم پزشکی که در سالن همایش‌های رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، با ابراز خرسندی از برگزاری اولین نشست معاونان فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در دوران کرونا بر لزوم تعامل بیشتر با مدیران فرهنگی دانشگاههای علوم پزشکی کشور تاکید کرد.
وی افزود: همه در حال باغبانی فرهنگ هستیم و نسبت به فعل و ترک فعل‌ها باید دقت کنیم. در سال‌های گذشته کتابی با عنوان «باغبانی فرهنگ» اثر دکتر فرزاد جهان‌بین، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد درباره نگاه رهبر انقلاب درباره مدیریت فرهنگی منتشر شد که می‌تواند بسیار راهگشای فعالیت‌های فرهنگی در سطح دانشگاههای علوم پزشکی باشد.
شیراوژن اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب از یک باغبان مثال می‌زنند که نه‌تن‌ها باید گل‌ها را در رشد خود آزاد بگذارد، بلکه باید به آن‌ها کمک و تغذیه کافی هم برساند، اما با علف‌های هرز به جد مقابله کند. چون همه می‌دانند علف‌های هرز از همان مواد غذایی تغذیه می‌کند که گل‌ها استفاده می‌کنند. در واقع رشد آن‌ها یعنی تضعیف گل‌ها.
ترویج فرهنگی تحمیلی و اجباری نیست بلکه باید مبتنی بر احساس وظیفه باشد
وی با اشاره به این که ترویج فرهنگی تحمیلی و اجباری نیست بلکه باید مبتنی بر احساس وظیفه باشد خاطرنشان کرد: منظور از نظریه در این بحث تحت عنوان «نظریه باغبانی فرهنگ»، ارائه یک ساختار منسجم و منطقی از بیانات رهبر معظم انقلاب در حوزه مدیریت فرهنگ است.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت اظهار داشت: رهبری بیان می‌کنند: «در مقوله فرهنگ، رفتار حکومت باید دلسوزانه و مثل رفتار باغبان باشد. باغبان به هنگام، نهال می‌کارد به هنگام، آبیاری می‌کند به هنگام، هرس می‌کند. به هنگام، سمپاشی می‌کند. به هنگام، هم میوه‌چینی. باید فضای فرهنگی کشور را باغبانی کرد» باغبان تسلطی بر دانه ندارد و فقط به دانه برای رشد کمک می‌کند، موانع را رفع می‌کند، هرس و سمپاشی می‌کند. جای مناسب را فراهم می‌کند. بذر را توانمند می‌کند.
وی با اشاره به نظریه منسجم رهبر انقلاب درباره موضوعات فرهنگی و اولویت آن اشاره کرد: رهبری می‌فرمایند هر جا می‌گویم فرهنگ، منظورم ذهنیت است. فرهنگ، ذهنیت و شاکله اجتماعی حاکم بر جامعه است که فضای تحرک و کنش انسان‌ها را تعیین می‌کند. این ذهنیت در بستر زمان شکل‌گرفته و به‌صورت مستمر تولید و بازتولید می‌شود و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. فرهنگ مانند هوا همه‌جا وجود دارد. رهبری گفته‌اند فرهنگ مانند هواست، ولی تعریف اصلی فرهنگ از نظر ایشان به این نیست، تعریف فرهنگ همان ذهنیت و شاکله است که همه‌جا هست و هیچ جا خالی از فرهنگ نیست.
شیراوژن مدیریت فرهنگی را در مقابل هرج‌ومرج فرهنگی قرار داد و گفت: بر اساس نگاه ما به فرهنگ نگاه به شاکله اجتماعی، تبیین دقیق و جامعی از عوامل فرهنگ ساز است و باید به این کلیت توجه کنیم. همانطور که مسوولان بهداشت اجازه نمی‌دهند غذای فاسد به مردم برسد مدیران فرهنگی نیز باید مانع ترویج خوراک فرهنگی فاسد شوند.
نقش مدیران فرهنگی دانشگاههای علوم پزشکی باید مانند نظارت بر بهداشت عمومی باشد
وی گفت: نقش مدیران فرهنگی دانشگاههای علوم پزشکی باید مانند نظارت بر بهداشت عمومی باشد. همانطور که مقام معظم رهبری اشاره دارند راه‌های سختگیرانه در این حوزه جواب نمی‌دهد بلکه باید راه‌های خلاقانه‌ای برای رفع و حل مسائل فرهنگی جست‌وجو شود.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت درباره حساسیت فرهنگی در فضای مجازی اضافه کرد: در دانشگاههای علوم پزشکی حدود ۲۵۰ هزار دانشجود داریم که به‌طور حداقلی یک ساعت از زمان خود را در فضای مجازی سپری می‌کنند، اما سهم ما مدیران فرهنگی و دانشجویی از این خوراک فرهنگی بسیار ناچیز است. باید محتوا‌های عمیق، جذاب و اثربخشی با توجه به ابزار‌های نوآورانه و هنری تولید و عرضه کرده و در این حوزه رویکرد فعالانه داشته باشیم.
وی روحیه شکست و وادادگی را سهم مهلک خواند و گفت: توجه به واقعیت‌هاو کاستی‌های برای میوولان فرهنگی صرورت دارد. برنامه‌ریزی باید واقع‌نگرانه باشد و مدیر فرهنگی باید آسیب‌ها را ببیند، اما هر تحلیل و برداشتی که ما را شکست‌خورده نشان دهد و روحیه ناامیدی را رواج دهد از نطر استدلالی غلط است و با مبانی دینی ما تعارض دارد. ما به عیب ایمان داریم و اثر تاثیرات خداوند را در مقاطع مختلف دیده‌ایم.
شیراوژن ادامه داد: در روایات و در زمان پیامبر اسلام (ص) و ائمه اتفاقات تلخ فراوانی رخ داده است، اما جامعه به‌طور کلی سقوط نکرده است. اگر توکل داشته باشیم خداوند عنایتش را شامل حال ما می‌کند. اگر نگاه مثبت‌نگرانه نداشته باشیم جامعه به میش خواهد رفت، اما ما ندیران فرهنگی و دانشجویی دپار شکست خواهیم شد. خداوند حسن ظن خود را شامل افراد امیدوار می‌کند.
اهمیت تعمیق فکری و عدم پراکنده‌کاری در حوزه فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها
وی با اشاره به تعمیق فکری و عدم پراکنده‌کاری در حوزه فعالیت‌های فرهنگی گفت: اگر ما نگاه واقعی و اثربخش نداشته باشیم نمی‌توانیم بر دانشجو اثر بگذاریم. اگر به خاطر رفع تکلیف و دستورالعمل کار کنید بر مخاطب تاثیری نخواهید گذاشت. ما باید در مجموعه فعالیت‌های خودمان به تعمیق فکر برسیم و نگاه سیستماتیک به مقوله فرهنگ داشته باشیم. تغییر گرایش و بینش رشد فکری را به همراه خواهد دارد که در رفتار افراد بروز پیدا می‌کند.
معاون وزیر بهداشت مخاطبان جامعه دانشگاهی را افراد فرهیخته و هوشمند دانست و اظهار داشت: دانشجویان ما بسیار باهوش هستند و در مراکز فرهنگی مختلف و مساجد محلات خود فراوان برنامه‌های فرهنگی دیده‌اند. برای چنین مخاطبانی باید از کار‌های کلیشه‌ای و تکراری پرهیز کنیم و به دنبال قالب‌های نو، روش‌های تازه اطلاع‌رسانی، ادبیات نو و مخاطب‌پسند باشیم و دسته‌بندی خوبی از مخاطبان خود داشته باشیم. دانشجو، استاد و کارمند مخاطبان دسته‌بندی شده ما نیستند بلکه طیف‌ها، سلایق، گرایش‌ها و قومیت‌های مختلفی دارد.
نباید در هر موضوعی پیشنهاد برگزاری جشنواره بدهیم
شیراوژن پژوهش‌محوری و توجه به آثار فرهنگی فاخر همچون نوشته‌های شهید مطهری را عامل تعالی خواند و افزود: محتوامحوری باعث گسترش حرف عمیق می‌شود و در این راستا نباید مسابقه‌محور یا جشنواره‌زده باشیم. مسابقه و جشنواره یک قالب پیشنهادی برای ارائه کار‌های فرهنگی است و نباید در هر موضوعی پیشنهاد برگزاری جشنواره بدهیم. اصالت با برنامه‌هایی است که با تربیت و انسان‌سازی و رشد و تعالی فرد سروکار دارد است.
وی گفت: اگر نگاه کلان‌نگر و راهبردی داشته باشیم می‌توانیم با بسیاری از نگاه‌های برآمده از کوته نظری مقابله کنیم. ما باید علم و مهارت راهبردی را آموزش دهیم.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت با اشاره به اسناد بالادستی در حوزه امور فرهنگی گفت: سند دانشگاه اسلامی به مجموعه دانشگاهی کشور پیشنهاداتی فارغ از تظاهر و جمود و تحجر می‌دهد. بیانیه گام دوم نیز یک مسیر راه و نقشه برای حرکت در چارچوب فرهنگ است که نگاهی فرابردی و کل‌نگر دارد.
وی نگاه دلسوزانه را رمز اثربخشی در قلمرو فرهنگ دانست و افزود: ما باید دلسوز دانشجو باشیم و مانند فرزند به او نگاه کنیم. مخاطبی که باید کنترل شود ارتباطی با مجموعه دانشگاهی ندارد. ما باید علیرغم خطا‌ها به دانشجویان علاقه داشته باشیم در دسترس باشیم.
شیراوژن با اشاره به این نکته که معاونت فرهنگی صرفا مجری برگزارکننده مراسم نیست اشاره کرد: ما باید ذهنیت و کلیت و شاکله هویتی دانشگاه را در نظر بگیریم و آن را مدیریت کنیم. برخورد تکریم‌آمیز با دانشجو در شاکله شخصیت او اثر می‌گذارد و در حفظ کرامت او اهمیت دارد.
راهبرد‌های سه‌گانه بیانیه گام دوم انقلاب، نگاه امیدوارانه به وضعیت فرهنگی و دانشجویی، پرهیز از نگاه صوری و گزارشی، اثرگذاری برنامه، نوآوری، غلبه کیفیت بر کمیت، نگرش راهبردی و اولویت‌گرایی، استفاده از هنر و ادب و قالب‌های هنری، پرهیز از نگاه رقابت‌محور، حضور میدانی، صمیمیت و در عین‌حال قاطعیت، تعامل با نهاد و روحانیت، رویکرد فعال و هم‌افزا و... از جمله موضوعات و مطالبی بود که معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در زمینه سیاست‌های عمومی در سطح دانشگاههای علوم پزشکی مطرح کرد.