طرح مالیات بر عایدی سرمایه از آن دسته طرحهایی است که حدود ۲ سال است تصویب آن در مجلس شورای اسلامی در حال خاک خوردن بوده و به نظر میرسد هنوز عزمی جدی برای تصویب و محقق کردن آن وجود ندارد؛ مالیاتی که جذابیت فعالیت در بازارهایی از جمله طلا، سکه، ارز و مسکن را کاهش میدهد.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی ضمن تبیین طرح مالیات بر عایدی سرمایه ، این طرح را موجب کنترل فعالیت سوداگران و دلالان در بازار طلا، ارز، مسکن و خودرو و کاهش نوسانات قیمتی در این بازارها دانست.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی گفت: در صورتی که دولت سرعت عمل خود را در کنار جهت گیریهای درست اقتصادی بالا ببرد قطعا نسبت به بهبود شاخصهای اقتصادی و کنترل تورم میتوان امیدوار بود.
طی سالیان اخیر شاهد شکلگیری تقاضای سوداگرانه در بازارهای دارایی مانند مسکن، خودرو، طلا و ارز را هستیم که نوسانات قیمتی در این بازارها را به همراه دارد. نوسانات قیمتی با ایجاد نااطمینانی و افزایش قیمت موجب اخلال در روند فعالیتهای اقتصادی شده است.
یک کارشناس مسکن گفت: دولت همانند بسیاری از کشورهای توسعهیافته بایستی با یک اهرم مالیاتی مؤثر، سوداگری در بازار مسکن را کاهش داده و بازار مسکن را به سمت مصرفی بودن هدایت کند.
بررسیها نشان میدهد اقتصاد ایران نه با کمبود ارز مواجه است و نه با مازاد نقدینگی و آنچه که بازار ارز را با التهاب مواجه کرده، شکلگیری انتظارات تورمی و جولان سوداگران و دلالان است و مهمترین راهکار کنترل قیمتها در این بازار اخذ مالیات سنگین از معاملات و درآمد حاصل از ارز است.
بعد از سالها مالیات ستانی سنتی، نظام مالیاتی در مسیر تغییرات مهمی قرار گرفته که گسترش استفاده از سامانه ها، کاهش فرار مالیاتی و تنظیم قوانینی عادلانهتر از اهم این تغییرات است.
معاون سازمان امور مالیاتی گفت: شمار قابلتوجهی از بازرگانان مشمول کاهش ۵۰ درصدی مالیات علیالحساب شدهاند. این تخفیف شامل تمام مواد غیرمصرفی اعم از مواد اولیه تولید و تجهیزات بیمارستانی است.
با وجود آنکه مالیات بر عایدی سرمایه از مهمترین برنامههای دولت برای کنترل سوداگری و اصلاح نظام مالیاتی بوده است، ولی چندین ماه است که این طرح در ایستگاه تصویب در صحن علنی مجلس متوقف شده است.
رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی با بیان اینکه در نتیجه اجرای قانون پایانههای فروشگاهی فعالیتهای اقتصادی شفاف خواهد شد، گفت: پول هوشمند است در صورتی که بستر اجرایی مالیات برعایدی فراهم نشود، ممکن است به سمت فعالیتهای غیراقتصادی حرکت کند.
نماینده مردم شیراز در مجلس گفت: اگر ما بتوانیم از تجربیات کشورهای دیگر برای اجرای قانون مالیات عایدی بر سرمایه استفاده کنیم، ممکن است ایراداتمان برای اجرا کمتر باشد؛ بنابراین ابتدا باید این قانون را مصوب و به مرور زمان ایرادات آن را بر طرف کنیم.
مالیات بر عایدی سرمایه یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که البته هنوز جایی در نظام مالیاتی کشور ما باز نکرده است. عایدی به معنای تفاوت قیمت فروش دارایی نسبت به قیمت خرید آن است.
فرهاد بیضایی کارشناس حوزه مسکن و شهرسازی، در نشست «الزامات اثرگذاری مالیات بر عایدی مسکن در کاهش سوداگری»، گفت: هدف مالیات بر عایدی مسکن کنترل فعالیتهای سوداگرانه است؛ چراکه کسب درآمد از محل عایدی ملک برای اقتصاد کشور آسیب به همراه دارد و باید کنترل شود.