گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، کم آبی مقوله جدیدی برای کشور ایران با اقلیم خشک و نیمه خشک نبوده و نیست. در حقیقت کاهش قابل توجه سطح آبهای زیرزمینی در کشور ما بیش از آنکه به اثرات تغییر اقلیم مربوط باشد به فعالیتهای انسانی و برداشتهای بیرویه از آن مربوط است.
این کاهش میزان آبهای زیرزمینی به نوبه خود منجر به مشکلات و چالشهای بزرگی، چون فرونشست زمین شده که میتواند امنیت آبی و غذایی در کشور را به خطر بیندازد.
از دیرباز دشت قزوین بهعنوان یکی از دشتهای مطرح کشور جایگاه ویژهای در تولید و کشاورزی دارد، ولی بررسی شدت خشکسالی و ارتباط بین خشکسالیهای اقلیمی برمبنای دادههای بارش و آبهای زیرزمینی دشت قزوین و بررسی ارتباط آبهای زیرزمینی و خشکسالیهای اقلیمی نشان میدهد که تأثیر فعالیتهای انسانی در کاهش آبهای زیر زمینی این خطه بسیار چشمگیر بوده است.
از آنجا که کشاورزی قزوین از سالهای دور متکی به سفرههای آب زیرزمینی بوده، تامین آب شرب و کشاورزی آن از طریق سد، از جمله آرزوهای دیرینه مردم این استان نیز بوده است.
انتقال آب از سد طالقان یکی از مهمترین پروژههای عمرانی و خدماتی این منطقه بوده که انجام آن سالها با مشکلاتی، چون کمبود اعتبارات لازم دست و پنجه نرم کرده به گفته مسئولان استان ضرورت تامین آب برای دشت تشنه قزوین، زمانی برای انتظار تخصیص اعتبار ندارد.
از اوایل سال گذشته اخباری مبنی بر انعقاد قرارداد با یک سرمایه گذار جدید برای تامین منابع مالی و تسریع در اجرای پروژه انتقال آب سد طالقان به ۱۵ شهر و ۱۹۴ روستای استان شنیده شده است. براساس این قرارداد، تا سه سال آینده نیازهای آبی استان قزوین با بهره برداری از این پروژه آبرسانی تا افق سال ۱۴۲۵ تامین خواهد شد.
یدالله ملکی، مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان قزوین دراین باره میگوید: این طرح از مطالبات مهم مردم آبیک و قزوین و روستاهای واقع شده در مسیر برای تامین آب شرب است که انجام آن منجر به تامین ۶۰ میلیون متر مکعب آب میشود.
ملکی میافزاید: پروژه انتقال آب از این سد دارای ۲ قسمت شامل تصفیه خانه که به روش خودگردان (B.o.t) به پیمانکار واگذار شده و خط انتقال آن نیز در حال فعالیت است.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان قزوین در خصوص جداسازی طرح آبرسانی به آبیک از پروژه سد طالقان میگوید: این پروژه نزدیک به ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که از این میزان، حدود ۷۰ میلیارد آن در نیمه دوم سال ۹۸ از محل اسناد خزانه تامین و عملا پروژه وارد فاز جدیدی شد. پروژه انتقال آب از سد طالقان، دارای ۱۲۰ کیلومتر خط اصلی است که با شاخههای آن ۳۲۰ کیلومتر میشود، خط انتقال آب این پروژه تا آبیک نیز ۱۷.۵ کیلومتر است که ۱۳.۵ کیلومتر آن لوله گذاری شده و ۴ کیلومتر آن نیز باقیمانده است.
وی ادامه میدهد: در چندین ماه گذشته نیز پروژه انتقال آب به آبیک از ۴ درصد به ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است. برای تکمیل عملیات خط انتقال طرح آبرسانی تا آبیک به ۱۸۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است که تا پایان امسال با ۹۰ میلیارد تومان آن موافقت و ۴۰ میلیارد تومان آن نیز ابلاغ شده است.
به گفته وی شرکت آب منطقهای قزوین براساس این قرار داد موظف است ۵ کیلومتر از آب سد طالقان و ۲۵ میلیون متر مکعب از پسابهای تولیدی استان را در اختیار سرمایه گذار قرار دهد، اعتبار مورد نیاز بالغ بر ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بوده که تمامی آن از بخش خصوصی تامین میشود.
در این راستا، داراب بیرنوندی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قزوین در جمع خبرنگاران میگوید: عملیات پروژه تامین آب آشامیدنی ۹۶ روستای استان قزوین در قالب احداث پنج مجتمع آبرسانی روستایی که در اواخر سال گذشته آغاز شده بود با پیشرفت مناسبی در حال اجرا است.
بیرنوندی میافزاید: این پروژه از سوی شرکت آب و فاضلاب استان قزوین و با مشارکت قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) سپاه پاسداران و به همت سازمان بسیج سازندگی سپاه صاحب الامر (عج) در مناطق روستایی و در مدت زمان ۳۰ ماه انجام خواهد شد.
بیرنوندی ادامه داد: برای اجرای این پروژه اعتباری بالغ بر ۲۳۹۷ میلیارد ریال در سطح استان قزوین هزینه خواهد شد. در این پروژه پنج مجتمع آبرسانی شامل الموت، ضیاآباد ۱ و ۲، ماهین، قاقازان، فارسجین، برای روستاهای هدف ساخته خواهد شد و با اجرای این پروژهها ۳۲ هزار نفر از جمعیت روستایی استان از نعمت آب آشامیدنی سالم و بهداشتی بهره مند میشوند.
کم آبی یکی از مشکلات اساسی کشور بوده و تنها مختص به این قزوین نیست، اما تفاوت این استان با سایر استان ها، منابع آبی مشخص آن بوده و دشت قزوین نیز یکی از بهترین دشتهای آبی کشور محسوب میشود.
متاسفانه بهره برداری از آب این دشت، بیش از حد استاندارد صورت گرفته و براساس آخرین بررسیهای صورت گرفته در حوزه کشاورزی، یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب آن از طریق چاههای استان بهره برداری میشود، در صورتی که این میزان باید ۷۸۰ میلیون متر مکعب باشد.
به طور کلی سالانه بالغ بر ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب از منابع آبی ذخیره استان قزوین مصرف میشود و از سال ۹۳ تاکنون تعیین و تکلیف چاههای آب غیرمجاز استان در دستور کار قرار گرفته است.
در دشت قزوین نیز بیش از سه هزار حلقه چاه آب غیرمجاز وجود داشت که در ۲ دسته فرم یک و ۵ دسته بندی شدند و در حال حاضر عمده چاههای غیرمجاز استان مسدود و تمامی چاههای غیرمجاز استان شناسایی و پرونده سازی شده اند.
در مجموع نیز یک هزار و ۱۸۸ چاه فرم یک که پیش از سال ۸۵ حفر شده، در مرحله تعیین تکلیف و صدور پروانه قرار داشته و یک هزار و ۷۰۰ حلقه چاه فرم پنج نیز که پس از سال ۸۵ حفر شده، شناسایی، پلمب و پر کردن آنها از سه سال گذشته آغاز و تاکنون ۳۵۰ حلقه پر شده است.