به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ هفتاد و پنجمین نشست علمی-تخصصی با عنوان " ظرفیت¬های تجارت منطقه¬ای انرژی و راهبرد‌های پیشنهادی " با مدیریت علمی صابر میرزائی، معاون نوآوری و فناوری¬های آینده¬ساز مرکز همکاری¬های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری و همچنین با سخنرانی: آقایان دکتر محمّدصادق کریمی، کارشناس دیپلماسی انرژی مرکز همکاری¬های تحول و پیشرفت، دکتر احمد زراعتکار، سرپرست امور انرژی سازمان برنامه و بودجه کشور، با مشارکت فعال جامعه علمی، پژوهشی، دانشگاهی، اندیشگاهی، صاحب¬نظران، مدیران و کارشناسان دستگاه¬های اجرایی ملّی و استانی به صورت مجازی برگزار شد.
در این جلسه محمد صادق کریمی، کارشناس دیپلماسی انرژی مرکز همکاری¬های تحول و پیشرفت در ابتدا به دو مزیت تجارت منطقه‌ای انرژی اشاره کرد و گفت: افزایش امنیت سیاسی بین‌المللی از طریق ایجاد وابستگی متقابل بین ایران و کشور‌های همسایه و همچنین افزایش و ایجاد تنوع در مسیر درآمد‌های ارزی ایران از مزیت‌های تجارت منطقه‌ای انرژی می‌باشد.
وی در ادامه به الزامات و اولویت‌های سیاست‌های تجارت منطقه‌ای اشاره کرد و گفت: اولویت استفاده از مزیت موقعیت جغرافیای نسبت به استفاده از مزیت منابع انرژی لزوم انعقاد حداکثری قرارداد، اولویت کشور‌های پیرامونی نسبت به کشور‌های دور، اولویت خرید و فروش نسبت به معاوضه و سپس ترانزیت، اولویت خرده‌فروشی حامل‌های انرژی نسبت به فروش عمده، اولویت ایجاد ظرفیت مصرف در کشور‌های هدف، لزوم توجه به گزینه‌های رقیب تجارت انرژی و نیز لزوم تعبیه زیرساخت مالی مناسب با اولویت اتاق‌های تسویه دوجانبه و چندجانبه از الزامات و اولویت‌ها می‌باشد.
کریمی به نکات کلیدی در خصوص ظرفیت‌های سیاست‌های تجارت منطقه‌ای اشاره کرد و گفت: وجود ظرفیت‌های خالی خطوط لوله خوب برای توسعه تجارت گاز به ویژه در اتصال با روسیه، وجود ظرفیت‌های خالی بزرگ واردات در مرز‌های مستقیم و کشور‌های دوست، بازار؛ عامل محدودکننده تجارت منطقه‌ای گاز ایران، ظرفیت شبکه داخلی؛ عامل محدودکننده تجارت منطقه‌ای برق ایران و ظرفیت پالایشی داخلی؛ عامل محدودکننده تجارت منطقه‌ای نفت ایران از نکات کلیدی و مهمی هستند که باید به این موارد توجه ویژه‌ای شود.
وی همچنین به تصمیمات پیشنهادی فوری نیز اشاره کرد و گفت: پرداخت هر چه سریعتر بدهی به ترکمنستان و از سرگیری قرارداد واردات گاز، افزایش ظرفیت قرارداد صادرات گاز به عراق، افزایش واردات برق از آذربایجان و ترکمنستان و فروش به عراق و نیز از سرگیری معاوضه نفت خام کشور‌های خزر با پایین‌ترین نرخ سواپ ممکن با اولویت روسیه از پیشنهاداتی است که کمک بسیاری در این زمینه خواهد کرد.
احمد زراعتکار، سرپرست امور انرژی سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: اساسا ما پلتفرم مشخصی برای حوزه دیپلماسی انرژی کشور نداریم و این موضوع یکی از نقاط ضعف این بحث است.
وی افزود: ایران دومین ذخایر گاز و نفت است و ایران در واقع در چهار راه انرژی واقع شده است، ولی متاسفانه در حیطه دیپلماسی انرژی چندان موفق نبوده است.
وی در ادامه گفت: اساسا موضوع صادرات به شکل هدفمند با سایر همسایگان ایران خیلی جدی نبوده است.
زراعتکار گفت: مکانیزم فعالیت ایران، چه در حیطه نفت و یا گاز و برق در چارچوب شرکت‌های دولتی و سیستم‌های دولتی اجرا می‌شود و یکی دیگر از نقاط ضعف‌های این مبحث می‌باشد.
لازم به ذکر است این مرکز با برگزاری سلسله نشست‌های تخصصی به دنبال فراهم ساختن زمینه لازم برای برخورداری از ظرفیت صاحب نظران، برقراری ارتباط علمی با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و دریافت دیدگاه‌های متنوع صاحب نظران است.
این نشست علمی-تخصصی به همت دفتر آموزش و ترویج مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری، طبق برنامه منظم هفتگی در روز چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت ماه سال جاری برگزار شد.