به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست؛ روز جهانی اقیانوس‌ها از سال ۱۹۹۲ هرساله در ۸ ژوئن مصادف با ۱۸ خردادماه پاسداشت می‌شود. گرامیداشت این روز برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت نحوه ارتباط ما با دریاها و اقیانوس‌ها و حمایت آن‌ها از انسان و سایر موجودات انجام می‌گیرد و شعار امسال این روز، «تجدید حیات، حرکت جمعی برای اقیانوس‌ها» تعیین‌شده است.
دریاها و اقیانوس بیش از ۷۰ درصد از کره زمین را پوشانده و حداقل ۵۰ درصد از اکسیژن سیاره را تولید می‌کند. این اکوسیستم‌های ارزشمند بیشترین تنوع زیستی زمین را در خود جای‌داده‌اند و منبع اصلی پروتئین برای بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان می‌باشند. اقیانوس‌ها برای اقتصاد جهانی، بسیار کلیدی می‌باشند و تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۴۰ میلیون نفر در صنایع مبتنی بر اقیانوس مشغول به فعالیت شوند. باوجود تمام مزایای آن، اقیانوس‌ها اکنون نیاز به حمایت دارند. با تهی شدن ۹۰ درصد از جمعیت ماهی‌های بزرگ و نابودی ۵۰ درصد از صخره‌های مرجانی، ما بیش از ظرفیت برد از دریاها و اقیانوس‌ها برداشت کرده‌ایم؛ لذا ضروری است تا بین فعالیت‌ها و این اکوسیستم‌ها، تعادل جدیدی برقرار گردد.
خلیج‌فارس و دریای عمان، از ارزشمندترین پهنه‌های آبی جهان هستند که با دارا بودن زیستگاه‌های متنوع و منحصربه‌فرد آبزیان، ارائه‌دهنده خدمات بشمار اکوسیستمی به جوامع منطقه و جامعه جهانی می‌باشند. از سوی دیگر کاربری‌های متعددی در این پهنه‌های آبی تحت عناوین مختلفی همچون کریدور ارتباطی حمل‌ونقل دریایی با سایر کشور‌ها در جریان است. کاربری‌هایی که دربرگیرنده فعالیت‌های مرتبط با صنایع مختلف همچون صنعت نفت بوده و لذا موقعیت استقرار آن‌ها در مناطق ساحلی و فراساحل، این پهنه‌های آبی ارزشمند را متحمل فشار مضاعف بار آلودگی ناشی از اثرات پی آیند نموده است. در این راستا رسالت وجودی سازمان حفاظت محیط‌زیست ایجاب می‌نماید تا این سازمان با پیاده‌سازی خط‌مشی بنیادی در قالب دیدگاهی جامع‌نگر و در مفهوم توسعه پایدار و درخور، نسبت به همگام نمودن تعامل انسان و طبیعت همت گمارد؛ لذا این سازمان ضمن رصد اثرات پی آیند فعالیت صنایع و بهره‌برداری از منابع طبیعی، اقدام به مدیریت در قالب بررسی درخواست بهره‌برداران و همچنین نظارت بر نحوه عملکرد محیط زیستی آن‌ها پس از استقرار و فعالیت صنعت می‌نماید.
چالش‌های کلیدی محیط زیستی و مسائل کانونی منطقه عبارتند از: محدودیت آب و کیفیت آن، زوال محیط‌زیست دریایی و ساحلی، مدیریت محیط‌زیست شهری، بهره‌کشی از منابع طبیعی، اثرات نامطلوب فعالیت‌های اکتشاف، استخراج، پالایش و حمل‌ونقل نفت و گاز و صنایع وابسته، اثرات منفی تنازعات نظامی گاه‌به‌گاه و فشار بر محیط‌زیست.
در سال‌های اخیر، فعالیت‌های توسعه‌ای در سواحل به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای افزایش‌یافته است. در نواحی صنعتی ماهشهر، پارس جنوبی، مکران، سواحل استان هرمزگان و جزایر کیش و قشم تحولات عظیم ساحلی در منطقه، تا حد زیادی نسبت به موارد مشابه در سایر نقاط کشور بزرگ‌تر است. حجم نگران‌کننده‌ای از تغییرات فیزیکی در خط ساحلی جنوب کشور، واجد اثرات متعدد زیست‌محیطی عمده و نامطلوب بر اکوسیستم‌های ساحلی و دریایی است، ازجمله خسارت به تخم‌گذاری گونه‌های مختلف دریایی، بستر علف‌های دریایی، و جوامع اعماق دریا. این امر با افزایش رسوب‌گذاری به علت آزاد شدن مواد ریز در جریان عملیات لایروبی تشدید می‌شود و درنتیجه سبب افزایش قابل‌توجهی در کدورت آب می‌گردد که به‌نوبه خود، موجب تحریک آبشش ماهیان و تداخل با تغذیه بصری شده و از فتوسنتز نیز جلوگیری می‌کند. درنهایت، استحصال زمین از دریا و لایروبی ازنظر فیزیکی سبب تغییر در بخش‌های بزرگی از خط ساحلی در سرتاسر نوار ساحلی جنوب کشور شده است. ازجمله چند پارگی زیستگاه‌های مناسب بسیاری از موجودات، کاهش تنوع زیستی در منطقه و اخلال در کل زنجیره غذایی همراه با اثرات آبشاری که منجر به کاهش ذخایر آبزیان می‌شود.
طالبی متین مدیرکل دفتر حفاظت از زیست‌بوم‌ها و سواحل دریایی به مناسبت «روز جهانی اقیانوس‌ها» اظهار داشت:در راستای پایش، کاهش و احیای بخشی از این تعارضات و تخریب‌های اکوسیستمی، دفتر حفاظت از زیست‌بوم‌ها و سواحل دریایی اقداماتی را از سالیان گذشته به انجام رسانده و برنامه‌هایی نیز در دست اجرا دارد که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به همکاری در تدوین برنامه اقدام ملی حفاظت از محیط‌زیست دریایی، تدوین اطلس زیست‌بوم‌های حساس خلیج‌فارس و دریای عمان، انجام گشت پایش ساحلی و فراساحلی خلیج‌فارس و دریای عمان با همکاری پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی و صندوق ملی محیط‌زیست، تدوین شناسنامه جزایر کشور، انجام مطالعات پهنه‌بندی سواحل کشور به‌منظور استقرار آب‌شیرین‌کن‌ها، پایش زیستگاه‌های لانه گزینی لاک‌پشتان دریایی، پایش جمعیت‌های پستانداران دریایی، انجام مطالعات مربوط به ترسیب کربن در اکوسیستم‌های ساحلی دریایی، انجام طرح جامع مدیریت زیست‌محیطی سواحل استان هرمزگان، جلوگیری از هرگونه استحصال غیرقانونی از دریا، اظهارنظر کارشناسی در خصوص استقرار صنایع در سواحل، تدوین دستورالعمل ملاحظات زیست‌محیطی آب‌شیرین‌کن‌ها، شناسایی گونه‌های غیربومی مهاجم، تعیین پهنه‌های مساعد جهت انجام فعالیت پرورش ماهی در قفس در دریا، توسعه زیستگاه‌های حرا، شناسایی، پایش و تهیه نقشه زیستگاه‌های مرجانی، پیگیری انجام مطالعات پهنه‌بندی منطقه مکران، ارزش‌گذاری اقتصادی زیستگاه‌های حرا، به‌روزآوری قوانین و مقررات و بسیاری موارد دیگر اشاره نمود.
وی در پایان گفت: با عنایت به مختصر مطالب ارائه‌شده مذکور و نقش انکارناپذیر سازمان حفاظت محیط‌زیست در همگام‌سازی مؤلفه‌های توسعه همه‌جانبه نگر که متضمن رشد و تعالی ایران عزیزمان می‌باشد، ضروری است تا در خصوص تصمیمات الزام‌آور برای دستگاه‌های اجرایی مسئول در دریا‌های کشور، اقدامات جدی با همکاری مسئولین امر صورت پذیرد.