مانع جدی برای ورود دانشگاه‌ها به عرصه نظریه‌پردازی وجود ندارد
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مهدیه حسینی نسب؛ مرکز نظریه‌پردازی، نقد و مناظره دانشگاه شیراز طی گفت‌وگویی با محمد مؤذنی، رئیس دانشگاه شیراز، نظر وی را در خصوص موضوع نظریه‌پردازی و جایگاه آن در علوم انسانی جویا شد.
جایگاه بحث نظریه‌پردازی را در علوم انسانی، به‌ویژه با توجه به دغدغه‌ی مقام معظم رهبری درخصوص تحول در علوم انسانی، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به ضرورت تحول در علوم انسانی و اهمیت ساماندهی علوم انسانی بر مبنای تعالیم انسان ساز مکتب حیات بخش اسلام و آیات نورانی قرآن کریم، اهمیت و جایگاه بحث نظریه پردازی در این علوم به‌خوبی مشخص می‌شود؛ چراکه نظریه‌پردازی در علوم انسانی مقدمه و پیش نیاز تحول در این علوم به حساب می‌آید.
-نقش فعلی دانشگاه‌ها را در بحث نظریه‌پردازی چطور ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به وجود گرایش‌های مختلف علوم انسانی در دانشگاه‌ها و اشتغال ده‌ها هزارنفر از جوانان و نخبگان کشور به تحصیل در این رشته‌ها و گرایش‌ها، حضور و فعالیت هزاران نفر از اعضای هیأت‌علمی در گرایش‌های مختلف علوم انسانی در دانشگاه‌ها، نقش ویژه دانشگاه‌ها در شکل‌گیری جریانات فکری، فرهنگی و اجتماعی جامعه و...، نقش دانشگاه‌ها در بحث نظریه‌پردازی نقشی بی‌بدیل، بسیارمهم و قابل توجه است.
-مسیر رسیدن به وضع مطلوب را چگونه می‌دانید؟
مسیر رسیدن به وضع مطلوب در حوزه نظریه‌پردازی، حاکمیت جها‌ن‌بینی توحیدی در فضای دانشگاه‌ها و به کارگیری افراد عالم متدین و متعهد به مبانی دینی و انقلابی به عنوان اعضای هیئت علمی در گرایش های مختلف علوم انسانی در دانشگاه‌هاست. در مورد اعضای هیأت‌علمی موجود نیز لازم است با برگزاری دوره‌های دانش افزایی، زمینه توسعه و تعمیق معرفت دینی در آنان فراهم شود، تا انگیزه و توان لازم برای ورود به نظریه پردازی در آن‌ها تقویت گردد.
-به نظر شما چقدر شرایط ورود دانشگاه‌ها به بحث نظریه‌پردازی فراهم است و چقدر اهتمام جدی نسبت به آن وجود دارد؟
شرایط لازم برای ورود دانشگاه‌ها به عرصه‌ی نظریه‌پردازی تا حدودی فراهم است و مانع جدی در این مسیر وجود ندارد. اگرچه با اصلاح بعضی از آیین‌نامه‌ها (ازجمله آیین‌نامه‌ی ارتقا)، می‌توان زمینه‌ی توسعه‌ی بحث نظریه‌پردازی را بیش از پیش مساعد کرد.
به نظر می‌رسد اهمیت نظریه‌پردازی تا حدودی توسط مسؤولان وزارت علوم در دانشگاه درک شده است، اما هنوز این موضوع در اولویت اول اهمیت قرار نگرفته است؛ شاید یکی از دلایل این امر درگیری و اشتغال مسئولان آموزش عالی کشور و دانشگاه‌ها به مسائل حاشیه‌ای ازجمله مشکلات و مضایق مالی و ... باشد.
-موانع پیش روی استادان ما برای ورود به عرصه‌ی نظریه‌پردازی، نقد و مناظره را چه می‌دانید؟
مانع خاصی از طرف دانشگا‌ها یا جامعه وجود ندارد؛ مهم‌ترین مانع، نداشتن انگیزه از طرف خود اساتید هست. عدم وجود انگیزه نیز دلایل مختلف و متفاوتی دارد، ازجمله: ضعف باورهای دینی، عدم اشراف در معارف و معلومات دینی و گاهی هم مطلق‌انگاری فرضیات متفکرین غربی در زمینه‌ی علوم انسانی.
-شما به‌عنوان رئیس دانشگاه شیراز، چه مساعدت‌هایی برای حمایت از بحث نظریه‌پردازی و تشویق استادان و حتی دانشجویان برای به ورود به این حوزه خواهید داشت؟
در شرایط فعلی، مدیریت دانشگاه، نظریه‌پردازی، نقد و مناظره را امری ضروری و بسیار ارزشمند می‌داند. بدیهی است کسانی‌که در این حوزه اقدامات فاخر و درخور انجام دهند، از نظر مادی و معنوی مورد تشویق قرار خواهند گرفت (به‌ویژه در هنگام بررسی پرونده‌های تبدیل وضعیت و ارتقای مرتبه اعضای هیأت‌علمی).
-به نظر شما چگونه می‌توان فضای دانشگاه را به سمت گفت‌وگوهای مفید علمی که منجر به شکوفایی حرکت‌های علمی شود، سوق داد؟ چگونه می‌شود به تمامی نظرات اجازه‌ی بروز و طرح‌شدن داد؟ و فرهنگ تحمل نظر مخالف و نقد منطقی و به دور از تنش را در فضای دانشگاه ایجاد کرد؟
مهم‌ترین اقدام مؤثر در این زمینه فرهنگ‌سازی است به این معنی که همه بپذیریم و بپذیرند که فضای دانشگاه‌ها، اساساً فضایی علمی است و علم و دانش، تنها در سایه‌ی نظریه‌های جدی، دقیق، عمیق، چالشی و اقناعی، به رشد و شکوفایی می‌رسد.