به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، دویچه‌وله در تحلیلی به قلم یکی از عناصر ضدانقلاب می‌نویسد: پارلمان اروپا خواستار قراردادن سپاه پاسداران در فهرست تروریستی این اتحادیه شده است. این تصمیم، افزایش تنش در روابط دو طرف را وارد فصل جدیدی کرد. البته این تصمیم الزام‌آور نیست و به‌عنوان یک پیشنهاد برای کمیسیون اروپا ارسال شده است. شورای اروپا، متشکل از نمایندگان ارشد ۴۷ دولت عضو، باید تصمیم بگیرد که مشابه دولت آمریکا کل سپاه را به فهرست سازمان‌های تروریستی اضافه کند یا نه؟
این تصمیم با دشواری‌های زیادی همراه است. سپاه نه‌تن‌ها مهم‌ترین تشکیلات نظامی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از دولت‌های عضو سازمان ملل است، بلکه حضور برجسته‌ای در خاورمیانه نیز دارد. تروریستی اعلام کردن آن تبعات مهم نظامی، راهبردی، سیاسی و اقتصادی برای هر دو طرف دارد.
تهدید به اقدام تلافی‌جویانه از سوی مقامات سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی، اولین چالش اروپا است. طبق اعلام محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس یازدهم، اگر اتحادیه اروپا سپاه را در فهرست سازمان‌های تروریست قرار دهد، آنگاه جمهوری اسلامی همه ارتش‌های اروپایی را تروریست قلمداد کرده و دولت‌های اروپایی را نیز حامی تروریسم به شمار خواهد آورد. به‌صورت تلویحی نیز تهدید شده که برخورد متفاوتی در منطقه با اروپایی‌ها خواهد شد.
ستاد مشترک نیرو‌های مسلح نیز با محکوم کردن اقدام پارلمان اروپا، به اتحادیه اروپا درخصوص خطای محاسبه و به خطر افتادن صلح و امنیت در خاورمیانه هشدار داد. ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور نیز این اقدام را از سر «استیصال و درماندگی» ارزیابی کرد؛ کلیدواژه‌ای که در مطالب رسانه‌ها و زبان مقام‌های حکومتی تکرار شد.
اگر کشور‌های اروپایی از انسجام بالایی برخوردار نباشند، به‌صورت جداگانه، به‌خصوص کشور‌های کوچک‌تر اروپایی، در مقایسه با آمریکا آسیب‌پذیرتر هستند؛ این مسئله می‌تواند وضعیت را در مقایسه با آمریکا متفاوت کند.
از سوی دیگر اروپا روابط گسترده‌تر تجاری-فرهنگی با ایران داشته است. این عامل در کنار افزایش ریسک‌های امنیتی، چالش‌های تصمیم یادشده را نمایان می‌سازد. در واقع تروریست اعلام کردن سپاه از سوی اروپایی‌ها به یک بررسی همه‌جانبه نیاز دارد تا به قول جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اروپا، از حالتی که «احساس و نگرانی بر آن غالب باشد» خارج شود.
رای نیاوردن پیشنهاد «تعلیق مذاکرات برجام» و رأی شکننده به تروریستی اعلام کردن سپاه، نشانه‌هایی هستند که اتحادیه اروپا در کوتاه‌مدت تصمیمی در این خصوص نخواهد گرفت و به تشدید تحریم‌ها و تعویق مذاکرات برجام ادامه می‌دهد. ۳۱۳ نفر از ۵۴۵ نماینده حاضر در پارلمان به اطلاق برچسب «تروریست» به سپاه رای مثبت دادند.
از آنجا که پایه اولیه این تصمیم‌گیری رای مثبت ۵۹۸ نماینده پارلمان بود، رای مثبت نهایی ۵۲ درصد کسانی که حاضر به طرح این موضوع برای بررسی در فهرست موضوعات قطعنامه شده بودند، نشانگر شکننده بودن این تصمیم در بین سیاستمداران اروپایی است. می‌توان انتظار داشت که نرخ کاهش یادشده وقتی به وزارتخانه‌ها و دولت‌های اروپایی برسد، بیشتر شود.
البته متغیر اصلی نفس قرار گرفتن در فهرست سازمان‌های تروریستی نیست که بحثی جدلی در دنیا است و در سازمان ملل نیز اجماعی بر سر معیار‌های تعریف تروریسم وجود ندارد. متغیر تعیین‌کننده نوع برخوردی است که بعد از نامگذاری قرار است انجام شود! اگر مشابه دولت‌های ترامپ و بایدن فقط حالتی تشریفاتی و نمادین داشته باشد و برخوردی با سپاه و ابزارهایش در منطقه نشود، آن‌وقت موضوع چندان حساسیت‌برانگیز نخواهد بود.
اما اگر اروپا بخواهد با نیرو‌های وابسته به سپاه همچون گروهی تروریستی برخورد عملی داشته باشد، آنگاه نه تنها ریسک برخورد نظامی افزایش پیدا می‌کند، بلکه مواجهه‌های امنیتی نیز به شکل خطرناکی در داخل و خارج از اروپا افزایش پیدا می‌کند. سپاه در مقایسه با داعش و القاعده توانایی عملیات تخریبی بیشتری دارد.
همچنین تلاش‌های اروپا برای بهبود شرایط در عراق، سوریه، لبنان و یمن و کاهش موج مهاجرت به اروپا از خاورمیانه با تنگنای جدیدی مواجه می‌شود. این تنگنای جدید با توجه به حضور طالبان در افغانستان و رویکرد تهاجمی و توسعه‌طلبانه روسیه، هزینه بیشتری برای اروپا دارد. در این شرایط امکان افزایش همکاری نظامی جمهوری اسلامی با روسیه علیه ناتو و مناسبات راهبردی و ژئوپلیتیک اروپا نیز وجود دارد که به نوبه خود برای اروپا دردسرآفرین است.
سپاه به‌دلیل رویه‌ای که در پیش گرفته، در برابر فشار‌های دولت‌های غربی آسیب‌پذیری کمی دارد. قرار گرفتن در فهرست تروریستی اروپا تاثیر بازدارنده معناداری در موقعیت و عملکرد سپاه در داخل و خارج از ایران ندارد. بررسی وضعیت قبل و بعد از قرار گرفتن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی دولت آمریکا گواه این ادعا است. موقعیت سپاه در داخل ایران به نهاد ولایت فقیه گره خورده است و تا زمانی که حکومت عوض نشود، بعید است موقعیت فرادست سپاه دستخوش دگرگونی شود. در سطح منطقه نیز قدرت اصلی سپاه برخاسته از معادلات میدانی و موازنه قوا در داخل کشور‌های لبنان، عراق، سوریه و یمن است.
از لحاظ اقتصادی تروریست اعلام شدن سپاه توسط اتحادیه اروپا تفاوت زیادی در وضعیت موجود و چشم‌انداز پیش‌رو ایجاد نمی‌کند.
گنجاندن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی اروپا فراتر از بحث فنی، نیازمند بررسی جامع و حرفه‌ای ریسک‌ها و آنالیز هزینه- فایده است. سیاستگذاران اصلی در اروپا هنوز به جمع‌بندی مشخصی در این خصوص نرسیده‌اند. عامل اصلی اثرگذار، ارتباط این تصمیم با ملاحظات امنیتی اروپا و افزایش احتمال جنگ و تنش‌های غیرضرور و پرهزینه در خاورمیانه و دنیاست.
منبع: کیهان
ارسال نظرات