به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، وبسایت آمریکایی «کوارتز» در سالگرد آغاز جنگ روسیه و اوکراین نوشت: پس از حمله روسیه به اوکراین، طولی نکشید که تحریمهای غرب همچون آواری بر سر دولت مسکو خراب شدند؛ رگباری پیدرپی از تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا و اعضای ناتو که با هدف شکستن اقتصاد روسیه و قطع دسترسی این کشور به بازار جهانی طراحی شده بودند.
تحریمهای روسیه شدیدترین و جامعترین تحریمها در نزدیک به یک قرن گذشته بود. به طور خاص، در یک اقتصاد جهانی شده، قطع ارتباط روسیه با سیستم مالی بینالمللی چیزی شبیه به یک حرکت تمامکننده در یک بازی ویدیویی بود. کشوری که تا این حد به فروش منابع کانی انرژی در خارج از کشور وابسته است چگونه میتواند از پس این تحریمها برآید؟
«جولیا فریدلندر» مدیر ابتکار عمل اقتصادی در شورای آتلانتیک، در ماه مارس گذشته به کوارتز گفته بود: «آنچه در هفتههای گذشته با روسیه انجام دادیم، از سقف ممکن تحریمها فراتر رفته است.». یک سال بعد، نیروهای روسیه هنوز در اوکراین هستند و بخشهای شرقی این کشور را جدا کرده و به خاک خود منضم کردهاند. مسلما این کاملا غیرعادی نیست. تجربه نشان میدهد که تحریمها تقریبا هرگز در وادار کردن کشورها به تغییر رفتارشان موثر نیستند. با این حال، شگفتانگیزتر این واقعیت است که اقتصاد روسیه در برابر تحریمهای زمان جنگ بسیار بهتر از آن چیزی که انتظار میرفت مقاومت کرده است. در سال 2022، اقتصاد این کشور 2.1 درصد کوچک شد که بسیار کمتر از 10 تا 15 درصد پیشبینیهای غربیهاست که در زمان تحریمها در ماه مارس گذشته، انتظار میرفت.
چرا کارشناسان اشتباه کردند؟ یا به عبارت دیگر: چگونه اقتصاد روسیه در مواجهه با چنین تحریمهای سنگینی مقاوم است؟ «لیام پیچ» اقتصاددان ارشد در» کپیتال اکونومیکس» یک سازمان تحقیقاتی مستقر در لندن، در این باره گفت: از سال 2014، زمانی که روسیه کریمه را ضمیمه کرد و با اولین دور محدودیتهای اقتصادی خود مواجه شد، مسکو اقتصاد خود را در برابر تحریم مقاوم کرده است. این امر باعث کاهش بدهیهای خارجی شرکتها و بانکها و در نتیجه کاهش اتکای آنها به تامین مالی غرب شد. بدهی خارجی ناخالص روسیه از 41 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 2016 به 27 درصد در سال 2021 کاهش یافت.
به موازات آن، روسیه ذخایر ارزی انباشته کرد- بیش از 600 میلیارد دلار طلا، دلار آمریکا و سایر ارزها که عمدتا از طریق صادرات نفت و گاز به دست میآمد. در سال 2014 نیز، روسیه شروع به توسعه جایگزینی برای سوئیفت، شبکه پیام رسانی که زیربنای تراکنشهای مالی جهانی است، کرده بود.
به گزارش عصر ایران، در ادامه تحلیل رسانه آمریکایی آمده است: چگونه تجارت روسیه با تحریمها سازگار شد؟ در چند هفته اول تحریمها، مصرفکنندگان روسی فشار شدید محرومیت ناگهانی از واردات را احساس کردند. در اوایل مارس 2022، «الکس سووالکو» محقق مطالعات فرهنگی در دانشگاه مسکو، برای خرید یخچال و سایر لوازم برای آپارتمان جدیدش به یک شعبه فروشگاه لوازم خانگی «ایکیا» رفت، اما متوجه شد که لوازم این فروشگاه توسط خریداران جارو شده است. سووالکو در آن زمان به کوارتز گفت: من مجبور شدم برای خرید لوازم به یک شعبه دیگر ایکیا در نیژنی نووگورود، که حدود 450 کیلومتر دورتر است، بروم. او خوش شانس بود؛ روز بعد، ایکیا اعلام کرد که فروشگاهها و کارخانههای خود را در سراسر روسیه تعطیل میکند. با این حال، به زودی روسیه مسیر تجارتی خود را تغییر داد و کالاهای مصرفی را عمدتا از چین، قزاقستان و ترکیه یا از طریق آن وارد کرد. تغییر بزرگ دیگر مربوط به صادرات انرژی روسیه بود. از آنجایی که غرب و بهویژه اروپا بخش انرژی روسیه را تحریم کردند، مسکو خریداران بزرگ دیگری پیدا کرد: چین و هند. این فروشها با تخفیف همراه بود، اما همزمان با توجه به افزایش قابل توجه قیمت انرژی در بازار جهانی متاثر از تحریم انرژی روسیه و جنگ اوکراین، روسیه حتی صاحب یک درآمد بادآورده بیشتر هم شد. اروپا نیز نتوانست به طور کامل از گاز روسیه دست بکشد، همین طور ترکیه. در سه ماهه سوم سال گذشته (2022)، انرژی روسیه هنوز حدود 15 درصد از کل واردات انرژی اتحادیه اروپا را تشکیل میداد و بنابراین اروپاییها زمستان امسال را بدون خرید انرژی روسیه نبودند.
درآمدهای نفت و گاز، به عنوان کمک به بودجه روسیه، در سال 2022 در واقع 28 درصد افزایش یافت. در طول سال، مازاد حساب تجاری روسیه- تفاوت بین پول ورودی و خروج پول از کشور- به رکورد مثبت 227 میلیارد دلار رسید و با وجود تحریمها و هزینههای نظامی جنگ اوکراین، منابع درآمدی روسیه رشد یافت.