طلسم پارس جنوبی پس از ۲۰ سال شکسته شد/ روایت خودباوری در یکی از مرزی‌ترین میادین گازی ایران

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - حنانه فقیه منزه: میدان پارس جنوبی بزرگترین میدان گازی جهان است که ۳۳ درصد آن در اختیار ایران و ۶۷ درصد در تحت مالکیت قطر قرار دارد.

مهمترین بخش این میدان در قسمت ایران، فاز ۱۱ پارس جنوبی است که از سال ۱۳۷۹ تاکنون برنامه‌ریزی‌های گوناگونی برای توسعه آن انجام شده اما اقدام عملیاتی به خصوصی صورت نگرفته بود.

دولت قبل با عقد قرارداد با کنسرسیومی متشکل از شرکت توتال فرانسه و شرکت ملی نفت چین (CNPC) به ارزش ۴ میلیارد و ۸۰۰ هزار میلیون، تلاش کرد تا این فاز مهم را به بهره‌برداری برساند و از گاز آن استفاده کند. اما پس از خروج آمریکا از برجام شرکت توتال فرانسه بدون برداشتن هیچ قدمی درجهت توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و پرداخت جریمه، از قرارداد خارج شد. شرکت CNPC چین نیز مانند شرکت فرانسوی بدون عمل به تعهدات خود این قرارداد را ترک کرد.

دولت دوازدهم پس از این ناکامی اقدام به ساخت جکت و حفاری اولین چاه در این میدان کرد که ساخت و نصب جکت با موفقیت انجام شد، ولی حفاری چاه به دلیل ضعف دکل با شکست مواجه شد.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم، استفاده از توان شرکت‌های ایرانی در دستور کار قرار گرفت و پتروپارس به عنوان شرکت اکتشاف و تولید ایرانی عهده‌دار توسعه فاز ۱۱ شد. با قرارگیری طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در اولویت وزارت نفت پروژه حفاری چاه، ساخت و نصب سکو، ساخت خطوط لوله جریان انتقال گاز به پالایشگاه و ساخت و نصب لوازم جانبی مورد نیاز در سکو، کلید خورد.

در این مدت چهار حلقه چاه حفاری شد اما به دلیل زمان‌بر بودن ساخت سکوی جدید و معطل شدن استخراج گاز، از سکوی فاز ۱۲ پارس جنوبی که دیگر به لحاظ تولید گاز اقتصادی نبود، در این پروژه استفاده شد. انتقال سکو پروژ‌های بود که برای اولین بار در جهان و تماما توسط مهندسان ایرانی اتفاق افتاد. جابه جایی سکوی ۳۲۰۰ تنی فاز ۱۱ در تاریخ ۷ تیر ماه سال جاری به عنوان سنگین‌ترین سکوی پارس جنوبی طی یک عملیات منحصر به فرد، منجر به آغاز تولید از این فاز مهم و استراتژیک پس از ۲۰ سال شد.

طبق اطلاعات طرح، سفارش ساخت یک سکو و جکت دیگر در سال ۱۴۰۰ داده شده تا بلافاصله بعد از فاز اول برداشت مابقی طرح سریع‌تر پیش برود. در این پروژه ۲۴ حلقه چاه حفاری خواهد شد که تولید گاز را به ۵۶ میلیون متر مکعب در روز برساند. سهم هر چاه از تولید حدود ۲.۳ میلیون متر مکعب است. به نقل از خبرگزاری شانا مقدار ۵۰ هزار بشکه میعانات گازی و ۷۵ تن گوگرد از این فاز تولید خواهد شد. تخمین زده میشود این پروژه تا ۱۰ هزار شغل ایجاد کند و ۲۰ میلیارد دلار درآمد برای ایران به همراه داشته باشد.

درحال حاضر چهار حلقه چاه حفاری شده است که میتوان روزانه حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون مترمکعب گاز برداشت کرد. طبق گفته‌های وزارت نفت، حفاری دو حلقه چاه دیگر شروع شده و تا آخر سال جاری به بهره‌برداری میرسد.

نکته حائز اهمیت درباره پروژه فاز ۱۱ پارس جنوبی این است که تمام مراحل آن به دست مهندسان ایرانی و بدون سرمایه‌گذاری و تخصص شرکت‌های خارجی انجام شده است.

موضوع بهره‌برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی از دو جهت اهمیت داشت؛ نخست اینکه پارس جنوبی میدان مشترک است و هر روز تعلل در برداشت گاز، به معنای عدم نفع کشور از ظرفیت موجود است. از سوی دیگر، ایران در زمستان با ناترازی گاز روبه‌رو است و افزایش چند میلیون مترمکعبی برداشت گاز از پارس جنوبی میتواند به جبران بخشی از این ناترازی کمک کند.