گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو - فاطمه جهانی؛ برای صحبت کردن در مورد ایده و فرهنگ مقاومت، به یک دستگاه تحلیلی نیاز است تا بتوان به درستی موضوعات مختلف را در آن بازنمایی کرد. از جمله و به‌طور خاص برای فهمیدن مسئله زن و نسبتش با ایده‌ی مقاومت و تجربه‌ی مقاومت و الهیات مقاومت احتیاج به یک دستگاه معرفتی و تحلیلی داریم که به ما امکان فهم در تقاطع زنانگی و مقاومت را بدهد. از این رو با مهدی تکلو، پژوهشگر مطالعات جنسیت و جامعه، به گفتگو نشستیم. تکلو در این باره بیان کرد: «ایده و تجربه مقاومت به یک معنا دارای دو سطح مادی (فیزیکی) و معنوی (متافیزیکی) است. به عبارتی بخشی مربوط به بعد عینی و این‌سویی و بخشی مربوط به بعد ایمانی، روحانی و آن‌سوییِ مقاومت است. ما باید هر دو سطح را در کنار هم ببینیم و به یک فهم متعادلی از این دو تا ساحت برسیم.»
تکلو ادامه داد: «در این فضا راحت‌تر میتوان وجه فیزیکی و وجه روحانی مقاومت را توضیح داد. وجه فیزیکال مقاومت عمدتا آن وجهی است که برای ما بیشتر برای ما قابل لمس است و برای ما هم بیشتر فضای روایت‌ها را درباره فلسطین در برگرفته است. به‌همین دلیل مواجهه‌ی اولیه ما با ماجرای هفتم اکتبر و طوفان الاقصی بیشتر از جنبه‌ی مادی مثل حملات موشکی و راکتی، انهدام تانک‌ها، گرفتن اسیر از رژیم اشغالگر و... شکل گرفت. اما وجه معنوی و مبتنی بر زندگی در مقاومت که در حقیقت روح حاکم بر آن است نیاز به تبیین و روایت دارد.»
وجه ایمانی، علت اصلی دوام مقاومت
تکلو در ادامه افزود: «تکامل این دو ساحت دوگانه است که مقاومت را زنده و رواج‌پذیر می‌کند. اگر آن جنبه ایمانی نباشد، جنبه‌ی فیزیکی، دوام پیدا نخواهد کرد. مقابله جریان مقاومت با رژیم اشغالگر محدود به ساحت فیزیکی نیست که اگر در همین ساحت بود، به لحاظ امکانات مادی محدود جریان مقاومت و سرمایه‌های فیزیکی نظامی و تکنولوژیک دشمن و حمایت‌های گسترده‌ی اروپایی و آمریکایی آن، مقاومت کردن منطقی به‌نظر نمی‌رسد. اما آن چیزی که دارد این شکست تکنولوژیک شکست مادی و فیزیکی را برای دشمن رقم می‌زند؛ آن چیزی است که طرف مقابل ازش بی بهره است؛ آن هم جنبه ایمانی، ملکوتی، انگیزشی و عاطفی صحنه است. مراد من از عاطفه همین احساسات میانفردی نیست. عنصر عاطفی همان وجه شورانگیز ایمانی و قلبی است و وقتی هم که از ایمان به طور کلی صحبت می‌کنیم؛ به نوعی، مجموعه یا مخلوطی از اندیشه و احساس را کنار هم لحاظ می‌کنیم. ایمان در الهیات ما و در نظام معرفتی ما نوعی اعتقاد است که به باور قلبی تبدیل شده است و همراه با خودش میزانی از شور، اراده، حرکت و سلوک پدید آورده است. اگر مقاومت را، نوعی حرکت رو به جلو و نوعی پیشروی به سوی آرمان‌ها بفهمیم، در حقیقت موتور اصلی این حرکت ایمان قلبی است و هر جایی که ما از هر جنبه از این مقاومت فاصله گرفتیم و به میزانی که باید از آن استفاده نکردیم و آن را فعال نکردیم جریان مقاومت ما ضعیف خواهد شد.»
جایگاه زن در جریان مقاومت کجاست؟
تکلو در ادامه افزود: «حالا ناظر به دستگاه تحلیل مذکور، می‌توانیم نسبت زن رو مشخص کنیم. دوگانه فیزیک و متافیزیک مقاومت یا دوگانه نیرو‌های مادی و نیرو‌های معنوی کاملا قابل انطباق بر دوگانه انسان مذکر و انسان مونث است. یعنی آن وجه حرکت تاریخی انسان که جنبه‌های مادی، عینی و عملیاتی دارد، عمدتا وجوهی است که بر عهده مرد است که متناسب با توانمندی، گرایشات و تمایلات تکوینی جنس مذکر است. اما آن جنبه‌ی ایمانی، جنبه ملکوتی و معنوی جریان مقاومت جریانی هست که غالبا در نظام وجودی و تکوینی زن قرار داده شده است.»
عهده دار اصلی پیشروی جریان مقاومت
تکلو ادامه داد: «ما در سخنان رهبران انقلاب اسلامی این بحث‌ها را مکرر داریم که ما در انقلاب اسلامی و در دفاع مقدس هم، مدیون زن‌ها بودیم و هستیم. این زن‌ها بودند که حرکت انقلاب را رقم زدند، این زن‌ها بودند که اولین حرکت‌های عمومی و رسمی را در تقابل با رژیم سابق رقم زدند و این زن‌ها بودند که مرد‌ها را تشجیع و تشویق کردند. این زن‌ها بودند که هم آمدند در میدان و هم دیگران را به میدان آوردند. زن‌ها بودن محیط پیرامون خودشان را چه در خانواده و چه در جامعه اراده‌مند کردند. این شور ایمانی و گرمای عاطفی، همان جنبه متافیزیکی و معنوی ایده مقاومت است که حال و هوای باورمندان به مقاومت را شکل می‌دهد. ما اگر چنانچه به فلسطین در دو یا سه دهه‌ی گذشته نگاه کنیم، می‌توانیم به طور عینی نشان بدهیم که حضور مستقیم و نیروی شکوفاشده‌ی زن‌های فلسطینی سابقا به این اندازه نبوده و این سال‌های اخیر که انواع و اقسام کنش‌های زنانه به جریان مقاومت اضافه شده، چطور جریان مقاومت را به یک زندگی جمعی و نیرومندانه تبدیل کرده است. از زن‌هایی که تحت عنوان المرابطات در مسجد الاقصی کنش‌هایی دارند تا خانم‌هایی که در جریان هنر، در جریان روایت و در جریان خبر کنشگری کرده اند؛ زنانی که در خانه و محله و در هر موقعیتی اراده‌های مبتنی بر مقاومت را محکم کردند، همگی روح جدیدی به جریان مقاومت دمیده‌اند که نتیجه‌اش را در راکت و موشک و اقدامات جریان مقاومت کرده است. این نسبت دوگانه را برای توسعه و تقویت جریان مقاومت باید در تمامی سرزمین‌های اسلامی و غیراسلامی میان زنان و مردان دنبال کنیم.»