گاز تولیدی و مصرفی در ایران برابر است/ ایران دومین دارنده گاز و شانزدهمین صادر کننده!

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- ندا زارعی: چالش ناترازی گاز که در چند سال اخیر در کشور به وجود آمده است، یکی از مسائل مهمی است که وزارت نفت و شرکت ملی گاز باید برای حل کردن آن، چاره‌اندیشی کنند. به طور طبیعی به مرور زمان و با افزایش جمعیت، اگر میزان تولید گاز ثابت باشد یا روند تولید آن کمتر از میزان مصرف رشد کند، کشور دچار کسری و در نهایت ناترازی گاز خواهد شد؛ چرا که میزان تقاضا از عرضه پیشی گرفته و دولت برای تامین مازاد تقاضا، با چالش و مشکلات رو‌به‌رو می‌شود.

بر اساس اطلاعات منتشر شده از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ایران در سال ۲۰۲۱، با تولید ۲۵۷ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از ۴۰۳۷ میلیارد متر مکعب تولید شده در جهان، سهم ۴/۶ درصدی از این تولید را به خود اختصاص داد. همچنین با مصرف ۲۴۱ میلیارد متر مکعب در همان سال، سهم ۶ درصدی از مصرف کل گاز طبیعی در جهان را کسب کرد.

طبق گزارش «مرور آماری بخش انرژی جهان در سال ۲۰۲۲» که توسط شرکت (BP) بریتیش پترولیوم منتشر شده است، با وجود اینکه ایران دومین دارنده گاز و سومین تولید کننده آن است، برابری تقریبی میزان تولید و مصرف باعث شده که تنها ۱۶ میلیون متر مکعب گاز مازاد برای صادرات باقی بماند و ایران در رتبه ۱۶ صادر کنندگان گاز در جهان قرار بگیرد که این رقم برای دومین دارنده ذخایر گازی جهان، نشان‌دهنده شرایط نامطلوب است.

میزان مصرف گاز در سال ۱۳۸۰، ۱۳۷۵، ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ به ترتیب برابر با ۱۱۹، ۱۷۸، ۲۸۹ و ۴۱۳ میلیون متر مکعب در روز بوده و روند افزایشی را طی کرده است. متوسط میزان رشد سالیانه بین سال‌های ۱۳۹۰ الی ۱۴۰۰ نیز برابر با ۵/۳ درصد بوده است. بر اساس پیش‌بینی سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی، در سال ۱۴۲۰، میزان عرضه گاز طبیعی به ۸۹۸ میلیون متر مکعب و میزان مصرف به ۱۴۱۰ میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید که نشان از کسری ۴۱۲ میلیون متر مکعبی گاز دارد.

ناترازی فصلی گاز در ایران در فصول سرد سال به علت افزایش مصرف گاز خصوصا در بخش خانگی و تجاری ایجاد می‌شود. این بخش بیش از بخش‌های دیگر گاز مصرف می‌کند و وابستگی بالایی دارد که در گزارش بعدی به آن می‍پردازیم.