به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، آئین نامه پذیرش دانشجو در مؤسسات پژوهشی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصویب و ابلاغ شد. این آئین نامه به منظور تربیت پژوهشگران متخصص و بکارگیری توان دانشجویان در انجام پژوهش‌های مورد نیاز کشور بر مبنای آئین نامه یکپارچه آموزشی دوره‌های تحصیلی کاردانی کارشناسی کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی برای ایجاد تحول راهبردی در علم و فناوری و توجه بیشتر به پژوهش تربیت نیرو‌های متعهد متخصص و ماهر از طریق تنوع در شیوه پذیرش دانشجو در مؤسسات پژوهشی وابسته به وزارت علوم تحقیقات و فناوری مطابق تدوین شده است.
الزامات اخذ مجوز اجرای رشته تحصیلی در مؤسسه
شرایط پذیرش دانشجو توسط مؤسسه به سه روش صورت می‌گیرد:
پذیرش دانشجو به شیوه آموزشی پژوهشی توسط مؤسسه در مقطع دکتری تخصصی و کارشناسی ارشد ناپیوسته.
پذیرش دانشجو به شیوه پژوهشی توسط مؤسسه صرفاً در مقطع دکتری تخصصی پذیرش دانشجو به صورت مشترک با سایر دانشگاه‌ها در مقطع دکتری تخصصی و کارشناسی ارشد ناپیوسته
حداقل‌های لازم برای بررسی امکان برگزاری هر رشته دکتری تخصصی در مؤسسه شامل موارد زیر است:
حداقل ۱ عضو هیأت علمی با مرتبه استادی با دانشیاری و ۲ عضو هیأت علمی با مرتبه استادیاری در مؤسسه در رشته مرتبط با رشته پیشنهادی
امکانات زیر ساختی جهت برگزاری رشته تحصیلی با تائید دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی
تطبیق رشته تحصیلی درخواستی با مأموریت مصوب مؤسسه مطابق با مصوبه جلسه ۹۶۴ شورا مورخ ۱۴۰۲.۰۶.۰۵ با تائید دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی
همچنین، مؤسسه می‌تواند به جای ۲ عضو هیأت علمی با مرتبه استادیاری ۱ عضو هیأت علمی مؤسسه با مرتبه استادی یا دانشیاری را معرفی کند.
مؤسسه می‌تواند به جای ۱ عضو هیأت علمی با مرتبه استادی یا دانشیاری ۳ عضو هیأت علمی مؤسسه با مرتبه استادیاری با حداقل سابقه ۲ سال هیأت علمی را معرفی نماید.
تعداد اعضا هیات علمی با مرتبه دانشیاری و استادیاری قابل ثبت برای اخذ مجوز اجرای رشته تحصیلی به ازای هر عضو هیأت علمی یک رشته است. برای اعضا هیات علمی با مرتبه استادی این میزان به دو رشته قابل افزایش است.
در الگوی پذیرش مشترک با دانشگاه‌ها داشتن صرفاً یک عضو هیأت علمی با مرتبه دانشیاری با استادی در مؤسسه کفایت می‌کند، ولی بایستی مجموع توانمندی‌های مؤسسه و دانشگاه شرایط بند ۲-۲ را مورد پوشش قرار دهد.
درخواست مؤسسه جهت اجرای رشته تحصیلی پس از تائید کمیسیون بایستی به تصویب شورای گسترش آموزش عالی برسد.
الزامات پذیرش دانشجو در مؤسسه در مقطع تحصیلی دکتری تخصصی
حداکثر پذیرش دانشجو سالانه برای هر رشته تحصیلی مجموع دانشجویان در دوره‌های مختلف روزانه و شهریه پرداز، مشابه دانشگاه‌ها و مطابق با مصوبه شورای گسترش آموزش عالی است.
در شیوه پذیرش مشترک با دانشگاه‌ها ظرفیت پذیرش دانشجو مازاد بر سقف بند ۳-۱ توسط کمیسیون تعیین می‌شود.
مؤسسه موظف است پیش از ارائه درخواست پذیرش دانشجو به وزارت برنامه خود را مطابق با شیوه نامه برنامه محوری آموزشی، پژوهشی و فناوری مصوب جلسه ۹۶۸ مورخ ۱۴۰۲٫۰۹٫۱۹ شورا به تصویب کارگروه برنامه محوری وزارت رسانده باشد.
هر عضو هیأت علمی با مرتبه استادی و دانشیاری سالانه حداکثر ۲ دانشجو و استادیار ۱ دانشجو در کلیه شیوه‌ها و دوره‌های پذیرش می‌تواند پذیرش نماید.
مجموع تعداد دانشجویان در حال راهنمایی در یک زمان واحد در کلیه شیوه‌ها و دوره‌های پذیرش توسط عضو هیأت علمی با مرتبه استادی ۶ نفر دانشیاری ۵ نفر و استادیاری ۳ نفر است.
استاد راهنمای اول رساله دکتری تخصصی از مؤسسه بایستی برای پذیرش دانشجو حداقل راهنمایی یک رساله با پایان نامه خاتمه یافته به عنوان استاد راهنما با مشاوره حداقل ۳ رساله پایان یافته را بر عهده داشته باشد. ارتباط رشته تحصیلی استاد راهنما با رشته تحصیلی و موضوع رساله دکتری الزامی است. مسئولیت حسن اجرای این تبصره بر عهده مؤسسه است.
استادیاران با رعایت کلیه شرایط ذکر شده در این آئین نامه بایستی یکی از شروط زیر را جهت پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی به عنوان استاد راهنما داشته باشند.
طرح پژوهشی تقاضا محور داشته باشد و موضوع رساله بر اساس طرح مذکور باشد. مبلغ قرارداد طرح پژوهشی با کارفرمای بیرونی بایستی به گونه‌ای باشد که امکان پرداخت پژوهانه ماهیانه به دانشجو (در صورت درخواست
برای فعالیت به عنوان پژوهشگر تمام وقت در مؤسسه) به میزان حداقل حقوق پایه مصوب شورای عالی کار به مدت یکسال از محل پروژه امکان پذیر باشد و در صورت تائید هیأت رئیسه مؤسسه، حق الزحمه دانشجو از محل پروژه پرداخت می‌شود. بخشی از مبلغ قرارداد پیش از درخواست پذیرش دانشجو توسط عضو هیأت علمی بایستی به مؤسسه واریز شده باشد.
در سال منتهی به پذیرش دانشجو موفق به دریافت پذیرش یک مقاله در نشریات نمایه شده در JCR با SCOPUS در چارک اول (q ۱) یا ۳ مقاله علمی پژوهشی در نشریات با رتبه الف مورد تأیید وزارت شده باشد.
در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی موفق به چاپ یک کتاب درسی منتشر شده در سازمان سمت با نظریه تائید شده در کرسی‌های نظریه پردازی شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال منتهی به پذیرش دانشجو شده باشد.
در سه سال منتهی به پذیرش دانشجو حائز دریافت جوایز ملی در جشنواره خوارزمی، فارابی، این سینا ابوریحان با جشنواره‌های ملی و بین المللی مورد تائید کمیسیون شده باشد.
جز فهرست دانشمندان ۱ درصد و ۲ درصد بین المللی با یک درصد داخلی مورد تأیید ISC باشد.
در سال منتهی به پذیرش دانشجو پژوهشگر برگزیده فناور برگزیده دانشمندان برگزیده ارتباط با جامعه وصنعت در سطح ملی توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شده اند یا به عنوان سرآمد علمی توسط فدراسیون سرآمدان علمی مورد تائید بنیاد ملی نخبگان برگزیده شده اند.
پذیرش دانشجو در مؤسسه به شیوه استاد محور است و استاد موظف است پیش از درخواست پذیرش دانشجو موضوع خود را از سامانه نان انتخاب نموده و در شورای تحصیلات تکمیلی مؤسسه به تصویب برساند.
فرایند درخواست پذیرش دانشجو توسط مؤسسه به شرح زیر است:
درخواست اجرای رشته تحصیلی و شرایط موضوع ماده ۲ به همراه موضوع رساله، برنامه آموزشی، پژوهشی و فناوری مصوب موضوع بند (۲۰۲) و استاد راهنمای پیشنهادی به همراه صورتجلسه شورای تحصیلات تکمیلی موضوع بند (۳-۴) توسط مؤسسه به دفتر گسترش آموزش عالی اعلام می‌شود.
دفتر گسترش آموزش عالی در صورت تائید الزامات اخذ مجوز اجرای رشته تحصیلی موضوع ماده ۲ اقدام به ارجاع درخواست به کمیسیون می‌نماید.
کمیسیون درخواست مؤسسه را با شرایط این آئین نامه، آمایش آموزش عالی و مأموریت مصوب مؤسسه (موضوع مصوبه جلسه ۹۶۸ مورخ ۱۲۰۲٫۰۹٫۱۹ شورا) بررسی نموده و در صورت تائید به شورای گسترش آموزش عالی جهت بررسی و تصویب ارائه می‌نماید. درخواست مؤسسه مطابق با تائیدیه کمیسیون در شورای گسترش آموزش عالی بررسی و تصویب می‌شود.
الزامات کیفی برگزاری دوره تحصیلی در مؤسسات
مقررات آموزشی دانشجویان مطابق با مقررات آموزشی یکپارچه دوره‌های تحصیلی کاردانی کارشناسی کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی مصوب جلسه ۹۶۲ مورخ ۱۴۰۲.۰۲.۲۵ شورا است.
برنامه درسی مطابق با برنامه‌های درسی مرجع مصوب شورا است.
در دکتری تخصصی پژوهش محور با نظر استاد راهنما امکان جانشینی دروس نظری با دروس نظری یا عملی دیگر مرتبط با موضوع رساله در صورت امکان برگزاری کلاس برای دانشجو و تائید آن توسط شورای تحصیلات تکمیلی مؤسسه وجود دارد.
دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی موظف است هر ساله گزارشی از کیفیت برگزاری رشته تحصیلی بر اساس سه سطح کیفی الف، ب و ج اعلام کند. پس از تصویب گزارش در شورای گسترش آموزش عالی گزارش توسط دبیرخانه شورای گسترش آموزش عالی به صورت عمومی منتشر می‌شود.
دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی دستور العمل نحوه سطح بندی کیفیت اجرای رشته‌های تحصیلی در مؤسسات را حداکثر ۲ ماه پس از ابلاغ این آئین نامه به تصویب کمیسیون رسانده و به مؤسسات ابلاغ می‌نماید.
درصورت برگزاری رشته تحصیلی با سطح کیفی ج در مؤسسه، برای دو سال تحصیلی پذیرش دانشجو در مؤسسه متوقف می‌شود.
الزامات برگزاری دوره تحصیلی مشترک مؤسسات و دانشگاه‌ها
پیشنهاد برگزاری دوره مشترک توسط مؤسسه پس از تائید رسمی مؤسسه و دانشگاه برای تائید کدرشته محل به دفتر گسترش آموزش عالی ارائه می‌شود.
مدرک تحصیلی به صورت مشترک صادر می‌شود.
دانشجوی پذیرفته شده به صورت مشترک با ارائه مدرک تحصیلی به صورت مشترک جز ظرفیت پذیرفته شده دانشگاه محاسبه نمی‌شود.
در پذیرش مشترک دانشجو هزینه‌ها و اجرای امور دانشجویی رفاهی و آموزشی و تأیید شرایط ورود به دوره پژوهشی دانشجو بر عهده دانشگاه است و بخش پژوهشی و هزینه‌های مترتب بر آن بر عهده مؤسسه است.
معاونت آموزشی و معاونت پژوهشی موظف هستند چارچوب راهنمای توافقنامه مؤسسات و دانشگاه‌ها جهت برگزاری دوره مشترک را حداکثر ۲ ماه پس از ابلاغ این آئین نامه تهیه و به مؤسسات و دانشگاه‌ها ابلاغ نمایند.
کمیسیون‌های موارد خاص و سایر الزامات قانونی در پذیرش مشترک بر عهده دانشگاه است. در رساله‌های دوره تحصیلی مشترک استاد راهنمای اول بایستی از مؤسسه باشد.
در صورت هرگونه اختلاف میان مؤسسه و دانشگاه در برگزاری دوره مشترک کمیته حل اختلاف با حضور نماینده مؤسسه و دانشگاه نماینده دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی نماینده دفتر گسترش آموزش عالی و نماینده مرکز حقوقی و امور مجلس تشکیل می‌شود و رأی کمیته برای مؤسسه و دانشگاه لازم الاجراست و عدم اجرای حکم کمیته تخلف محسوب می‌شود.
سایر شرایط
مؤسسه موظف به تدوین شیوه نامه اجرایی پذیرش دانشجو در چارچوب ضوابط این آئین نامه حداکثر ۲ ماه پس از ابلاغ این آئین نامه در شورای مؤسسه است و در صورت عدم تصویب شیوه نامه مؤسسه امکان پذیرش دانشجو ندارد.
پذیرش دانشجو در دوره تحصیلی صرفاً از طریق آزمون‌های سراسری سازمان سنجش آموزش کشور امکان پذیر است. پذیرش دانشجو از طریق پذیرش بدون آزمون استعداد‌های درخشان به شیوه استاد محور در راستای رفع نیاز‌های کشور در شیوه پذیرش مشترک با دانشگاه‌ها بلامانع است.
پذیرش دانشجویان در موسسسه و درهمه مقاطع تحصیلی به صورت روزانه تحصیل رایگان یا شهریه پرداز انجام می‌پذیرد. شهریه دوره‌های شهریه پرداز در هر مقطع تحصیلی توسط هیئت امنا مؤسسه تعیین می‌گردد.
مؤسسه موظف است برای ثبت پیشنهاده، رساله، پایان نامه و رساله پایان نامه در سامانه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (IRANDOC) به موقع اقدام کند.
دانشجویان مؤسسه همانند دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها از معافیت تحصیلی برخوردار هستند.
اتباع غیر ایرانی مقیم ایران در صورت داشتن شرایط می‌توانند از تسهیلات این آئین نامه بهره‌مند شوند.
در پذیرش مشترک با دانشگاه نحوه انتخاب هیأت داوران در توافقنامه مؤسسه و دانشگاه تعیین می‌شود.
مؤسساتی که در ۵ سال گذشته نسبت به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد اقدام نموده اند. در صورت احراز و رعایت شرایط بند ۲-۲ و تبصره‌های آن در ماده ۲ این آئین نامه و به شرط انتخاب موضوع پایان نامه ازسامانه نان با قرارداد با کارفرمای خارج از مؤسسه امکان پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد در همان رشته تحصیلی را در سقف تعداد پذیرش تعیین شده در بند ۱-۳ این آئین نامه به صورت آموزشی پژوهشی با تائید کمیسیون و تصویب شورای گسترش آموزش عالی دارد.
تفسیر و نظارت بر اجرا
حسن اجرای این آئین نامه در مؤسسه بر عهده بالاترین مقام مسئول مؤسسه می‌باشد و مسئولیت نظارت و تفسیرآیین نامه بر عهده کمیسیون است.
این آئین نامه مشتمل بر مقدمه، ۸ ماده و ۱۳ تبصره در جلسه ۹۶۴ شورای عالی برنامه ریزی آموزشی مورخ ۱۴۰۲٫۰۶٫۰۵ و جلسه ۱۷۲ شورای گسترش آموزش عالی مورخ ۱۴۰۲٫۱۲٫۱۳ به تصویب رسید و برای دانشجویان ورودی مهرماه سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ و پس از آن لازم الاجرا می‌باشد. این آئین نامه جایگزین کلیه ضوابط پیشین در پذیرش دانشجو در مؤسسات پژوهشی وابسته به وزارت علوم تحقیقات و فناوری می‌شود و ضوابط پیشین از زمان ابلاغ این آئین نامه بلااثر هستند.