به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در سال ۲۰۰۸، ۲۵ می (۵ خرداد) توسط انجمن‌های علمی تیرویید بین المللی به عنوان روز جهانی تیرویید و سپس با توجه به اهمیت تیرویید در سلامت، هفته اطلاع رسانی تیرویید تعیین شد.
هدف از این نام گذاری روز و هفته تیرویید، ارتقای دانش همگانی و همچنین افزایش توانایی و مهارت علمی پزشکان و دیگر ارایه دهندگان خدمات سلامتی در ارتباط با غده تیرویید و نقش آن در سلامت بوده است.
از آن زمان تاکنون در ایران نیز، در این هفته اقدامات موثری توسط وزارت بهداشت و دانشگاه‌های زیر مجموعه انجام می‌شود. اختلالات غده تیرویید در همه دنیا و در همه سنین دیده می‌شود و حدود ۱.۶ میلیارد نفر در دنیا مبتلا به و یا در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های تیروییدی هستند. این مشکلات در زنان باردار، نوزادان، کودکان و سالمندان شایع‌تر و عوارض بیش تری دارند.
اختلالات غده تیرویید می‌توانند به صورت بیماری‌های مهمی بروز کنند (کم کاری و پرکاری، التهاب ها، گره‌ها و سرطان‌های تیرویید). عوامل خطر بروز اختلالات تیروییدی متعدد هستند. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به سابقه فامیلی، اختلالات ید دریافتی روزانه (کم یا زیاد بودن)، آلودگی هوا، آلودگی آب با مواد شیمیایی و پسماند‌های صنعتی و شهری، مصرف دارو‌های با ید بالا (مصرف بتادین در ضدعفونی کردن پوست و یا زخم ها، استفاده بیش از حد از دارو‌های حاوی ید مثل شربت‌های خلط آور و ...)، جنس مونث، سن بیشتر از ۶۰ سال، سابقه اشعه درمانی در سر و گردن، ابتلا به بیماری‌های خودایمنی مثل دیابت نوع ۱ و سلیاک، مصرف سیگار و دیگر دخانیات، رژیم غذایی ناسالم، صدمات فیزیکی به تیرویید، ابتلا به بعضی از بیماری‌های روحی و روانی، عوامل ژنتیکی، بارداری و غیره.
غده تیرویید یکی از غدد داخلی بدن است که به طور طبیعی به شکل پروانه‌ای در جلوی گردن قرار داشته و نقش خیلی مهمی در عملکرد طبیعی بقیه غدد درون ریز و همچنین متابولیسم بدن بازی می‌کند. مطالعات نشان داده اند که بیماری‌های غیرواگیر، بار بیماری زیادی بر سیستم‌های سلامت در کل جهان تحمیل می‌کنند. از طرف دیگر، مطالعات در سال‌های اخیر، آشکار کرده اند که بین اختلالات تیروییدی (بخصوص کم کاری و پرکاری تیرویید) و بیماری‌های غیرواگیر ارتباط وجود دارد.
اختلالات تیروییدی (به خصوص کم کاری و پرکاری تیرویید) می‌توانند در بروز بیماری‌های غیرواگیر از جمله چاقی، دیابت، تصلب شرایین و بیماری‌های قلبی-عروقی، اختلالات رشد، فشارخون، پوکی استخوان، ناباروری، اختلالات جنسی و بعضی از بدخیمی‌ها موثر باشند.
بروز اختلالات تیروییدی در زنان ۸ الی ۱۰ برابر بیشتر از مردان گزارش شده است. وزارت بهداشت، درمان، و آموزش پزشکی از سال‌های پیش با اجرای کشوری برنامه‌هایی موفق از جمله: غنی سازی نمک با ید، غربالگری بیماری کم کاری تیرویید نوزادان، و استفاده از فولیک اسید و مولتی ویتامین‌های غنی شده با ید در زنان باردار، نقش مهمی در کنترل مشکلات تیروییدی از جمله گواتر‌های چند گره ایی، عقب ماندگی ذهنی نوزادان، و کاهش عوارض ناشی از کمبود ید در زنان باردار (سقط، زایمان زودرس، مرده زایی، و بروز ناهنجاری‌های جنینی) ایفا کرده است.
برنامه‌های در حال اجرا و اقدامات آتی در دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر در راستای کاهش بار بیماری ناشی از اختلالات تیروییدی در کشور و با هدف پیشگیری از بروز، تشخیص به هنگام، درمان مناسب و موثر و کنترل عوارض:
- حفظ اجرای موفق برنامه کشوری غربالگری بیماری کم کاری تیرویید نوزادان با هدف پیشگیری از عقب ماندگی ذهنی ناشی از این بیماری
- تدوین و بومی سازی دستورالعمل‌های علمی و اجرایی تشخیص و مدیریت بیماری‌های تیروییدی در کشور
- آموزش پزشکان و دیگر ارایه دهندگان خدمات در ارتباط با تشخیص، درمان و پیگیری بهینه اختلالات تیروییدی در کشور
- ارتقای دانش همگانی در ارتباط با اهمیت غده تیرویید و مراقبت از آن و جلب همکاری بهتر و بیشتر خانواده‌ها در پیشگیری از بیماری و عوارض آن و مراقبت بهتر از مبتلایان و اشاعه خودمراقبتی
- همکاری بین بخشی با دیگر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها در راستای کنترل عوامل خطر قابل مداخله اختلالات تیروییدی و پیشگیری از بروز عوارض جدی آن‌ها
-جلب همکاری و مشارکت ذی نفعان (درون و برون بخشی) در راستای کاهش آلودگی هوا، آب و مواد غذایی در راستای کاهش بروز اختلالات تیروییدی
- جلب مشارکت مراکز تحقیقاتی و انجمن‌های علمی شناسایی در بررسی و شناسایی تاثیرات غده تیرویید بر بروز دیگر بیماری‌ها از جمله بیماری‌های غیرواگیر
- تعیین اپیدمیولوژی ژنتیک بیماری کم کاری تیرویید نوزادان در کشور، شناسایی مناطق پر خطر
- توجه بیشتر به جمعیت زنان و مشکلات تیروییدی در آن ها، به دلیل شیوع بیش اختلالات تیروییدی در جنس مونث و همچنین عارضه‌های مهم این اختلالات در دوران بارداری و به علاوه به دلیل احتمال بروز بی عدالتی در برخورداری از خدمات سلامتی در این جمعیت
- جلب همکاری و حمایت بیشتر سازمان‌های بیمه گر در راستای مدیریت بهینه اختلالات تیروییدی
- همکاری و هماهنگی بیشتر با سازمان‌های مردم نهاد
دکتر شهین یاراحمدی
رییس اداره غدد و متابولیک وزارت بهداشت
دانشیار، مدیر برنامه کشوری غربالگری بیماری کم کاری تیرویید نوزادان