گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- ندا زارعی: صنعت نفت ایران از لحاظ داشتن ذخایر نفت و گاز در مجموع، رتبه نخست دنیا را دارد. همچنین اقتصاد کشور وابستگی زیادی به فروش نفت و درآمد حاصل از آن دارد؛ که این موضوع اهمیت آن را دو چندان میکند.
تولید و صادرات نفت ایران در دولت یازدهم و دوازدهم وضعیت نامطلوبی را تجربه کرد. در ابتدای دولت یازدهم در سال ۱۳۹۲ میزان تولید نفت ۲.۴۷ میلیون بشکه در روز بود که ۱.۲ میلیون بشکه از آن صادر میشد.
بعد از گذشت دو سال از سکانداری دولت یازدهم و در سال ۱۳۹۴، با امضای برجام و بیاثر شدن تحریمهای نفتی علیه ایران، میزان تولید نفت افزایش یافت و به ۲.۸۴ میلیون بشکه در روز رسید، اما صادرات مقداری کاهش را تجربه کرد و به ۱.۱ میلیون بشکه در روز رسید.
در مدت کوتاهی که ایران و آمریکا به توافق رسیده و تحریمها بیاثر بودند، روند تولید و صادرات نفت افزایشی بود. اما بعد از خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریمها، صنعت نفت ایران روزهای دشوارتری را نسبت به گذشته تجربه کرد. در اصل بدترین سال تولید و صادرات نفت در دو دهه اخیر به سالهای پایانی دولت دوازدهم برمیگردد. در سال ۱۳۹۷ که مصادف بود با خروج آمریکا از برجام، میزان تولید ۳.۶ میلیون بشکه در روز بود که به ترتیب در سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۹۹ به ۲.۴ و ۲ میلیون بشکه در روز رسید.
از این جهت سال ۹۹ بدترین سال تولید نفت ایران در دو دهه اخیر محسوب میشود که در کارنامه دولت دوازدهم به ثبت رسید.
در سال ۱۴۰۰ که هدایت دولت به دولت سیزدهم سپرده شد، میزان تولید نفت با افزایش حدود ۴۰۰ هزار بشکهای به ۲.۴ میلیون بشکه در روز رسید. دولت سیزدهم با وجود بیش از ۶۰۰ تحریم علیه صنعت نفت توانست تولید و صادرات نفت را افزایش دهد و به آمار پیش از تحریمها نزدیک کند. این دولت با عملکرد درخشانی که در این حوزه داشت توانست میزان تولید نفت را به گفته محمد مخبر معاون اول رئیسجمهور شهید، به ۳.۶ میلیون بشکه در روز برساند.
همزمان با افزایش تولید، میزان صادرات نیز روند رو به رشدی را طی کرد و در این مدت با وجود دشواریهایی که برای صادرات وجود داشت، توانست رکورد شش سال اخبر را ثبت کند. بر اساس گزارش منتشر شده توسط روزنامه فایننشال تایمز صادرات نفت ایران به بالاترین میزان در ۶ سال گذشته رسید.
همچنین این روزنامه در گزارش خود با استفاده از دادههای شرکت تحلیل انرژی ورتسکا، اظهار کرده است که تهران در ۳ ماه اول سال جاری میلادی بهطور متوسط روزانه یک میلیون و ۵۶۰ هزار بشکه نفت صادر کرده که عمده آن به چین بوده است. این رقم بالاترین میزان از سه ماهه سوم سال ۲۰۱۸ به این سو به شمار میرود.
با توجه به ثبت این آمار در دولت کوتاه مدت و ناکام سیزدهم، طبیعتا از دولت چهاردهم که قرار است در ماههای آتی روی کار بیاید، انتظار میرود که این روند رو به رشد در تولید و صادرات نفت را ادامه دهد و جایگاه ایران در بازارهای نفتی جهان را تثبیت کند.