به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سازمان پیوند مغز استخوان اروپا European) Bone Marrow Transplant)) یک سازمان علمی غیر انتفاعی در حوزه علوم پزشکی و بیومدیکال است که در سال ۱۹۷۴ میلادی تاسیس شده و بستری برای ثبت داده‌های بیماران به منظور انجام مطالعات و ارزیابی روند‌های درمانی جدید ارائه می‌کند.
هدف اصلی این سازمان ایجاد ارتباط بین بیماران، پژوهشگران و پزشکان متخصص برای پیش بینی روند درمان‌های سلولی و مبتنی بر سلول‌های بنیادی در آینده می‌باشد. جامعه متخصصان در سازمان پیوند مغز استخوان اروپا (EBMT) بر نوآوری و تحقیق و توسعه در این زمینه‌ها برای نجات زندگی مبتلایان به بیماری‌های خونی و صعب العلاج متمرکز شده اند.
پژوهشکده سرطان معتمد به واسطه فعالیت‌ها و دستاورد‌های درخشان استاد اردشیر قوام زاده – پدر سلول درمانی و پیوند سلول‌های بنیادی ایران - و رئیس بورد آنکولوژی و هماتولوژی پژوهشکده سرطان معتمد که عضو افتخاری سازمان پیوند مغز استخوان اروپا نیز می‌باشد و همچنین تلاش‌های دکتر احمد فضیلت، عضو هیات علمی دپارتمان ژنتیک پژوهشکده به عضویت این سازمان پذیرفته شده است.
پیوند سلول‌های بنیادی تا حدود ۳۴ سال پیش در منطقه خاورمیانه کاملا ناشناخته بود و هنوز نیز در مناطقی از دنیا ناشناخته و مغفول مانده است. پیوند سلول‌های بنیادی با کوشش پیشگامانه تیم پژوهشی/درمانی استاد قوام زاده در ایران پایه گذاری شد و اولین پیوند مغز استخوان در اسفند سال ۱۳۶۹ توسط تیم استاد قوام زاده در بیمارستان شریعتی صورت گرفت.
با بهره گیری از زیرساختی که توسط این تیم ایجاد شد تا امروز در حدود ۱۵ هزار پیوند انجام شده که حدود هفت هزار مورد از آن در بیمارستان شریعتی به ثبت رسیده است. نخستین کنگره EBMT در سال ۱۹۷۴ در سنت موریس سویس تشکیل شد و استاد قوام زاده برای اولین بار در سال ۱۹۸۹ در کنفرانس‌های این سازمان حضور پیدا کرد.
استاد قوام زاده در توضیح پیشینه EBMT و سابقه فعالیت خود در آن گفت: تعداد اعضاء EBMT در سال ۱۹۸۹ تنها هشت نفر بود و امسال که کنگره آن در گلاسکو انگلیس تشکیل شد بالغ بر شش هزار نفر شرکت کننده داشت و این رویداد به اندازه‌ای قابل توجه و گسترده شده که در مکان‌های محدود گذشته قابل برگزاری نیست و به صورت یک رویداد جهانی برگزار می‌شود.
رئیس انجمن ملی پیوند سلول‌های بنیادی ایران در بیان خاطرات خود از اولین اقدامات جهت توسعه این پیوند در کشور گفت:به منظور انتقال این دانش به ایران حدود دو سال در محلی که دوره تحصیل خود را در سوئیس سپری کرده بودم حضور یافتم و یک پرستار و دو تکنسین آزمایشگاه را هم به همراه برده بودم که بعدا همین افراد، تیم ایران در زمینه پیوند مغز استخوان نام گرفتند. از ابتدا با همین تیم به اتاق عمل رفتیم و شناخت قبلی که به واسطه تحصیل و حضورم در دانشگاه بازل سوییس وجود داشت، موجب ارجاع بیماران سوییسی به تیم ما جهت درمان و تسریع در یادگیری و پیشرفت تیم ما شد. در ابتدا تنها پیوند مغز استخوان انجام می‌شد که بعدا پیوند خون و پیوند‌های دیگر نیز به آن افزوده شد.
قوام زاده خاطرنشان کرد: در سال ۱۹۸۹ مجددا به بازل سوئیس رفتم و پس از گذشت سه، چهار ماه آزمایشگاه به خوبی راه افتاد. من مدت زمان بیشتری در سوئیس ماندگار شدم، اما تیم پیوند را جهت برنامه ریزی کار‌ها در بیمارستان شریعتی و هماهنگی با بنده به ایران فرستادم. آغاز کار به این شکل رقم خورد که در ۱۴ و ۱۵ اسفند ۱۳۶۹ سه بیمار مورد پیوند قرار گرفتند. سپس با شش تخت در بیمارستان شریعتی کار رو شروع کردیم و با توجه به اینکه در ایران مرکز دیگری وجود نداشت به سرعت به توسعه و ارتقاء کار احساس نیاز پیدا کردیم و از همین رو، در ساختمان مجاور نیز شروع به کار کردیم.
وی تصریح کرد: در سال ۱۹۹۹ به ساختمان جدید نقل مکان کرده که با ظرفیت ۵۰ تخت به یکی از بزرگترین مراکز پیوند‌های مغز استخوان دنیا تبدیل شد، بدین ترتیب، مرکز ام دی اندرسون (M.D. Anderson)، ایران و سیاتل در امریکا در کنار هم به بزرگترین مراکز پیوند‌های دنیا تبدیل شدند.
قوام زاده افزود: طی این سال‌ها به قدری پیشرفت کار زیاد بود که ما حدود ۷۰ نوع بیماری مختلف را تحت عمل پیوند قرار دادیم. در سال ۲۰۱۰ در جامعه اروپا به پنج نفر برتر این حوزه جایزه دادند که بنده یکی از آن‌ها بودم (به دلیل مرکزی که برپا شده بود و در آنجا مشغول به کار بودیم). سپس با توجه به پیشرفت کار‌ها و مقالات مختلف اینجانب و تیم ما در سال ۲۰۱۲ تنها به یک نفر در مراسم سن دیگوی آمریکا جایزه اعطا شد که من بودم. وی با اشاره به انجام شش هزار و ۳۸۶ پیوند در بیمارستان شریعتی گفت: در پژوهشکده سرطان معتمد نیز در سه سال گذشته، فعالیت‌های پژوهشی و درمانی انواع مختلف سلول درمانی را با کسب مجوز کمیته اخلاق آغاز کرده ایم و درحال حاضر سلول‌های مزانشیمی و سلول‌های NK را تولید کرده و همچنین برای ویروس کووید و نیز بیماری AML و مالتیپل میلوما، سلول درمانی انجام شده که کاملا رضایت بخش بوده و پاسخ مثبت به درمان داده است.
رئیس بورد آنکولوژی و هماتولوژی پژوهشکده سرطان معتمد تصریح کرد: پژوهشکده سرطان معتمد قصد دارد در ادامه از این روش و فناوری‌های سلول درمانی و پیوند سلول‌های بنیادی برای درمان بیماران استفاده کند. همچنان که در دوران همه گیری کرونا نیز از سلول‌های مزانشیمی به منظور درمان کووید استفاده کردیم.
معتمد همچنین در تلاش است تا با تولید صنعتی سلول‌های مزانشیمی، NK و KAR-NK در مقیاس وسیع از ان‌ها برای درمان بیماران بهره برد. تلاش‌ها در این عرصه حدودا چهار سال است که آغاز شده و در تلاشیم طرح‌های مختلفی در این پژوهشکده برای توسعه سلول درمانی در کشور و در جهت درمان نوین بیماری‌های گفته شده و دیگر بیماری‌های صعب العلاج نظیر سرطان اجرا شود.