انتشار رای در فضای مجازی منع قانونی ندارد/ لزوم ممانعت از تبلیغات شائبه برانگیز+فیلم

محمد مهاجری، وکیل پایه یک دادگستری در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو _ فاطمه قدیری در رابطه با نحوه تبلیغات در دور دوم اظهار داشت:به موجب قانون انتخابات ریاست جمهوری ماده دوازده، انتخابات رئیس‌جمهور با کسب اکثریت مطلق آرا ممکن می‌شود. یعنی اینکه یک نفر از نامزد‌ها باید نصف به علاوه یک آرا رو بیاورد تا بتواند به عنوان رئیس‌جمهور منتخب مردم نهایی بشود. اتفاقی که در این دوره افتاد این بود که هیچ کدام از نامزد‌ها موفق به کسب اکثریت مطلق آرا نشدند.

در دور دوم انتخابات اکثریت مطلق آرا موضوعیت ندارد

وی افزود: طبق ماده چهارده انتخابات مرحله دوم در جمعه هفته آینده یعنی پانزدهم تیرماه برگزار خواهد شد. یکی از نکاتی که در این مرحله ایجاد میشود، این است که دیگر موضوع اکثریت مطلق منتفی می‌شود، چون طبعاً هرکدام از دو نفر نامزدی که هستند رأی بیشتری داشته باشند به عنوان رئیس جمهور بعدی ایران معرفی خواهد شد.

وی در ادامه گفت: ولی از لحاظ این بازه زمانی که ایجاد می‌شود، یک هفته آینده به لحاظ تبلیغات و مناظرات ممکن است پرسش‌هایی از لحاظ حقوقی وجود داشته باشد که پاسخ گفتن به آن‌ها به نوعی وظیفه حقوق‌دانانی است که به این موضوع اشراف دارند. طبق ماده ۶۷ قانون انتخابات، بعد از اعلام نتایج قطعی انتخابات در دور نخست، فرصت تبلیغات برای نامزد‌ها تمدید می‌شود و کمیسیون بررسی تبلیغات هم باید شرایط تبلیغات و همچنین مناظره‌ها را که حالا دو نفر می‌شوند تعیین کند تا مجدداً شهروندان بتوانند با تحلیلی که در مورد دو نامزد باقیمانده دارند، نامزد مورد نظر خودشان را انتخاب کنند.

انتشار آرا در شبکه‌های مجاز ممنوعیتی ندارد

مهاجری در پاسخ به این سوال که آیا انتشار آرا توسط شهروندان تخلف است یا خیر اظهار داشت: من اطلاعیه‌ای از ستاد انتخابات در این رابطه دیدم که از لحاظ حقوقی این اطلاعیه قابل نقد است و من مستند حقوقی برای آن پیدا نکردم. طبق ماده ده قانون انتخابات گفته می‌شود که انتخابات به صورت مستقیم و عمومی و با رأی مخفی انجام خواهد شد. ظاهراً ستاد انتخابات به این قسمت رأی مخفی استناد کرده بود؛ در حالی که منظور از رأی مخفی این است که هیچ شخصی از مقامات دولتی و ستاد انتخاباتی امکان اینکه مطلع بشوند چه شخصی به چه کسی رأی داده را ندارد. به عبارتی یک آزادی برای شهروند لحاظ می‌شود. همان طور که تعرفه‌ها را دیده اید، یک قسمتی که مشخصات هویتی شخص در آن است از تعرفه جدا می‌شود و قسمت برگ رأی که اسم نامزد نوشته شده داخل صندوق انداخته می‌شود. پس منظور از رأی مخفی این است که طبق آن، مشخصات رأی دهنده و به اینکه به چه کسی رأی داده مشخص نیست.

وی افزود:، اما اینکه خود فرد حق دارد و می‌تواند که از برگه رای خودش تصویربرداری کند و اینکه آیا این موضوع جرم‌انگاری شده یا نه؟ در قانون انتخابات ریاست جمهوری هیچ نوع ممنوعیت و جرم‌انگاری برای این عمل پیش بینی نشده است. بنابراین از لحاظ حقوقی و از لحاظ قانونی اطلاعیه ستاد انتخابات هم باید مستند از مواد قانونی باشد. پس ممنوعیتی برای این عمل نیست و ایرادی هم متوجه فرد نیست.

اشخاص نظامی اجازه فعالیت در فعالیت‌های سیاسی را ندارند

این وکیل دادگستری در رابطه با اظهار نظر و یا انتشار اظهار نظر اشخاص نظامی در رابطه با نامزد‌های انتخابات بیان کرد: در مدت از ما سؤال می‌شد که فلان مداح از یک کاندیدا حمایت کرده است، یا یک نماینده مجلس در ستاد انتخاباتی یک نامزد است و موضوعات این‌چنینی. از لحاظ حقوقی اصولاً ممنوعیتی برای عضویت در احزاب و گرایشات سیاسی مگر در موارد خاص وجود ندارد. یکی از این موارد خاص که در قانون مجازات جرائم نیرو‌های مسلح آمده است همین موضوع اشخاص نظامی است که با توجه به حساسیت‌های نظامیان، خود قانون‌گذار در اینجا ذکر کرده است که عضویت کارکنان نیرو‌های مسلح در احزاب و جمعیت‌های سیاسی و مداخله، شرکت و فعالیت آن‌ها در دسته‌بندی‌ها و مناقشه‌های سیاسی و تبلیغات انتخاباتی ممنوع است. این ممنوعیت هم جرم‌انگاری شده است؛ یعنی فرد مرتکب، به شش ماه تا سه سال حبس محکوم می‌شود و این موضوع به هیئت رسیدگی به تخلفات نیرو‌های مسلح ارجاع خواهد شد که در این صورت شخص ممکن است خدمت خودش هم منفصل شود.

وی افزود: بنابراین شخصیت‌های نظامی اگرچه ممکن است تمایلات درونی به یک گرایش سیاسی و یا شخص داشته باشند، اما دغدغه‌ای که قانون‌گذار به درستی داشته این است که در تبلیغات انتخاباتی در دسته‌بندی‌های سیاسی و احزاب حق ندارند عضو باشند و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم حمایتی بکنند.

کمیسیون بررسی تبلیغات انتخاباتی باید مانع تبلیغات شائبه برانگیز شود

وی در ادامه گفت: مسئولیتی که ستاد انتخابات و کمیسیون بررسی تبلیغات انتخاباتی دارد این است که کاملاً بر تبلیغات نظارت بکند تا احیاناً نامزدی نخواهد که از اظهار نظر‌هایی که در ایامی غیر از ایام انتخابات انجام پذیرفته است استفاده کند. برای مثال ممکن است رهبری راجع به یک شخص یا یک مقامی که در یک دولت بودند در یک بازه زمانی تعریف کرده باشند و این ستاد انتخاباتی این کلیپ سابق را در برهه تبلیغات انتخاباتی خودش استفاده می‌کند تا به نوعی آرای بیشتری را جذب کند. از نظر من این‌ها وظیفه کمیسیون بررسی تبلیغات است که مانع این‌گونه سوءاستفاده‌ها بشود.

مهاجری تصریح کرد: ما نمی‌توانیم بگوییم شخصیت‌های نظامی در طول مثل چهار سال راجع به اشخاص و شخصیت‌ها سیاسی کشور اظهارنظر نکنند. ممکن است نظامیان در رابطه با برخی از قابلیت‌ها، توانمندی‌ها و ویژگی‌های شخصی افراد اظهار نظر بکنند. اما کمیسیون بررسی تبلیغات انتخاباتی به موجب قانون موظف است این موارد را بررسی کند تا در این برهه زمانی از این اظهار نظر‌ها استفاده نشود. وظیفه این کمیسیون این است که این موارد را بررسی کرده و مانع از تبلیغاتی که جنبه غیر قانونی دارند و یا شائبه برانگیز هستند بشود.