مسیر آسان‌سازی دسترسی به پزشک ادامه پیدا می‌کند؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها برای بررسی رفاه و عدالت اجتماعی در یک جامعه، حوزه بهداشت و درمان است. در این میان چگونگی دسترسی افراد جامعه به پزشکان، می‌تواند شاخص خوبی برای سنجش کیفیت این حوزه باشد. سال ۱۴۰۰ با تصویب افزایش ظرفیت پزشکی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، گام مهمی در زمینه آسان‌سازی دسترسی مردم به پزشک برداشته شد. اکنون و در آستانه شروع به‌کار دولت چهاردهم باید دید این مسیر ادامه پیدا خواهد کرد؟

افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی یکی از چالش‌های اساسی نظام سلامت ایران در سال‌های اخیر بوده است. طبق آمار‌های منتشرشده، سرانه پزشک در ایران، ۱۱.۸ به‌ازای ۱۰ هزار نفر و در کشور‌های پیشرفته در حوزه بهداشت و درمان، حداقل حدود ۳۰ نفر یعنی سه برابر ایران است.

سرانه پزشک متخصص در کشور‌های اروپایی، حدود ۲۴ نفر به ازای هر ۱۰ هزار نفر است، اما این رقم در ایران، حدود ۶ پزشک، یعنی تقریبا به اندازه یک‌چهارم دنیاست. این وضعیت با توجه به سیاست نادرست دولت‌های قبل، به‌ویژه دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ در زمینه کاهش ظرفیت آموزش در رشته‌های مختلف پزشکی و پیش‌شرط گذاشتن برای گذراندن طرح، قبل از شرکت در آزمون دستیاری تداوم یافت، اما با تسهیلات ایجادشده توسط دولت سیزدهم در این بخش، اکنون فارغ‌التحصیلان پزشکی بعد از اتمام تحصیل، امکان شرکت در آزمون مذکور را دارند و با مانع گذراندن طرح مواجه نیستند.

این تلاش‌ها در حالی انجام شده است که پیش از این تنها دانشجویان نخبه و یا دارای شرایط خانوادگی ویژه از جمله تاهل می‌توانستند در طرح آزمون دستیاری شرکت کنند. اما با تدبیر و تلاش بی وقفه در دولت سیزدهم ظرفیت پذیرش در رشته‌های پزشکی افزایش قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرد.

تلاش‌های دولت سیزدهم برای رفع پزشک در زمینه‌های تخصصی و فوق تخصصی

افزایش ظرفیت رشته پزشکی به میزان ۲۰ درصد سالانه، افزایش ظرفیت رشته دندانپزشکی (۱۵ درصد در ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ و ۱۰ درصد در ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰)، رشد دو برابری پذیرش در مقطع فوق‌تخصص، افزایش ۲۵ درصدی در ظرفیت فلوشیپ، افزایش پذیرش ۴۰۰۰ متقاضی در مقطع دستیاری برای اولین‌بار، افزایش حق انتخاب رشته داوطلبان آزمون دستیاری از ۱۰ به ۱۰۰ رشته محل، مستثنی شدن رشته‌های طب اورژانس و بیهوشی از طرح دوره تعهد قبل از آزمون دستیاری علاوه بر این‌ها، افزایش حقوق و کارانه دستیاران و کاهش مالیات پزشکان شاغل در مراکز درمانی از ۳۰ به ۱۰ درصد، از اقدامات حمایتی دولت سیزدهم در حوزه پزشکی به شمار می‌رود.

در حال حاضر افزایش پذیرش در رشته‌های پایه پزشکی مانند تخصص‌های داخلی، جراحی‌های عمومی، زنان و زایمان، کودکان و خدمات بیهوشی و اتاق عمل و نیز کاهش مالیات پزشکان شاغل از ۳۰ به ۱۰ درصد موجب پیشرفت‌ها و رفع موانع زیادی در زمینه‌های حیاتی پزشکی شده که لازم است در دولت چهاردهم نیز این مهم با جدیت دنبال شود.

درمان رایگان دهک‌های پایین جامعه؛ یکی دیگر از خدمات دولت سیزدهم

بسیاری از اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه متاسفانه با بیماری‌ها و مشکلات سلامتی متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند که در بسیاری از موارد به دلیل پایین بودن درآمد امکان درمان با کیفیت مورد قبول برای این اقشار جامعه میسر نیست. از جمله سایر خدمات در حوزه پزشکی که در دولت آیت الله شهید ابراهیم رییسی انجام شد تلاش برای رایگان درمانی این قشر از جامعه بود.

بر این اساس، افراد پنج دهک پایین جامعه با مراجعه به مراکز درمانی دولتی، بدون دفترچه بیمه و فقط با ارائه کد ملی، از خدمات درمانی پوشش بیمه‌ای برخوردار می‌شوند. درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال، مشروط به داشتن بیمه پایه نیز با استناد به بند الف ماده ۹ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور و در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، از دیگر اقدامات مثبت دولت سیزدهم برای سلامت افراد، بدون دغدغه بابت هزینه است که از اواخر اسفندماه سال گذشته در مسیر اجرا قرار گرفت. طبق این طرح، تمام خدمات بستری و سرپایی کودکان زیر ۷ سال، به جز دارو‌های سرپایی در مراکز دولتی دانشگاهی، رایگان شد.

دسترسی عادلانه به امکانات پزشکی و درمان برای تمامی اقشار جامعه و محرومیت زدایی در حوزه‌های پزشکی و درمان یکی از اقدامات مهم در عرصه بهداشت و درمان است که دولت سیزدهم به آن اهتمام ویژه‌ای داشت. در دولت‌های پیشین متاسفانه در مناطق کوچک و در روستا‌ها و حومه‌های شهری دسترسی مناسبی به امکانات پزشکی وجود نداشت که در دولت سیزدهم به طور ویژه‌ای به آن نگاه شد.

دولت سیزدهم با هدف رفع کمبود پزشک متخصص و ارتقای کیفیت خدمات به مردم در مناطق کم‌برخوردار، سیاست‌های مناسبی را اتخاذ کرد. بومی‌گزینی و تربیت پزشکان متخصص برای استفاده از آن‌ها در منطقه خودشان، از سیاست‌های شهید رئیسی، در حوزه سلامت بود تا نیاز‌های مناطق محروم به خدمات پزشکی و دندانپزشکی با پذیرش دانشجویان و تعهد دستیاران مرتفع شود.

در کنار موارد عنوان شده در بالا دولت سیزدهم در جهت بیمه سلامت، دارو، تجهیزات پزشکی و توسعه زیرساخت‌های بهداشتی نیز اقدامات قابل توجهی انجام داده است. با وجود اقدامات انجام‌شده، هنوز چالش‌هایی مانند نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی وجود دارد که لازم است دولت چهاردهم آن را در دستور کار خود قرار دهد.