چرا دامداران یزدی شیر تولیدی خود را بر زمین ریختند؟/ از دلالی علوفه تا قیمت‌ گذاری دستوری

به گزارش خبرنگار گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، اوایل هفته گذشته فیلمی از دامداران یزدی در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد آنها در یک محیط بسته، شیر‌های تولیدی خود را بر روی زمین می‌ریزند. این ویدئو به سرعت توجه افکار عمومی را به خود جلب کرد. سوالی که پس از انتشار این ویدیو مطرح شد این بود که چرا یک دامدار باید محصولی را که با زحمت تولید می‌کند را اینگونه حیف کند.

افزایش قیمت علوفه دامداران یزدی را در بحران قرار داده است
برای بررسی این موضوع گفت‌وگویی با یکی از دامداران یزدی حاضر در فیلم وایرال شده در فضای مجازی انجام دادیم. این دامدار که اصرار داشت هویت‌اش افشا نشود به خبرنگار خبرگزاری دانشجو، گفت: ما با مشکلات جدی در گاوداری‌ها مواجه‌ایم. از بهمن سال گذشته، قیمت یونجه از ۷ هزار تومان به ۲۰ هزار تومان رسیده ولی شیر همچنان کیلویی ۱۵ هزار تومان قیمت گذاری می‌شود و افزایش قیمتی در آن انجام نشده است. همچنین، هزینه‌های دارو و ملزومات دامداری به شدت افزایش یافته است.

وی افزود: ما با اتحادیه صحبت کرده‌ایم ولی پاسخی برای بهبود وضعیت دریافت نکردیم. حتی وقتی دامداران تجمع کردند، نمایندگان حاضر نشدند و در ماجرای ریختن شیر‌ها هم کسی به حرف‌های ما توجه نکرد. دامداران اکنون ناامیدند و نیاز به اقدامات جدی است تا انگیزه آنها برای تولید حفظ شود.

این دامدار اضافه کرد: بررسی‌های ما نشان می‌دهد با احتساب هزینه‌های تولید هر کیلو شیر زیر ۲۳ هزار تومان برای دامدار از نظر اقتصادی صرفه ندارد. این یعنی اگر قرار باشد قیمتی پایین‌تر بفروشیم، ضرر خواهیم کرد و ترجیح می‌‎دهیم اساسا شیری تولید نکنیم. در این شرایط مجبور به کشتار گاو‌های شیرده برای امرار معاش و تامین هزینه‌های گاوداری بکنیم.

وی گفت: سال گذشته بار یک ماشین یونجه را بین ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان خریداری می‌کردیم، اما اکنون قیمت همین بار به ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است. دلیل این افزایش قیمت چیست؟ چرا دولتمردان توضیح نمی‌دهند که طی چه فرآیندی قیمت یونجه ظرف یک سال بیش از ۲۳۰ درصد افزایش یافته است؟ غیر از این است که عده‌ای دلال در این بین در حال موش دوانی هستند؟ وزارت جهاد کشاورزی استان دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟

این دامدار افزود: نسبت به سال گذشته به دلیل تغییرات قیمتی، تعداد گاو‌های شیرده گاوداری خود من از ۸۰ به ۲۵ رسیده است.

عدم تنظیم قیمت شیر و واردات گوشت؛ انتقاد اصلی دامداران
در ادامه محمدحسین رشمی حاجی‌آبادی، مدیرعامل شرکت تعاونی کشاورزی دامداران یزد در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو با قبول اینکه شیر با قیمت پایینی از دامداران خریداری می‌شود، گفت: با وجود تلاش‌های زیاد برای افزایش قیمت، در دولت قبل اجازه افزایش قیمت شیر به دامدار‌ها داده نشد.

وی به مشکلات دیگر دامداران اشاره کرد و گفت: واردات گوشت و دام‌های سنگین مشکلات زیادی ایجاد کرده است. گوشت از هند و پاکستان وارد می‌شود و حجم آن بیشتر از نیاز کشور است. هیچ برنامه‌ریزی دقیقی برای واردات وجود ندارد و افراد با اخذ مجوز اقدام به واردات کرده‌اند. این موضوع به شدت بازار گوشت را تحت تأثیر قرار داده و گوشت مازاد در دست دامداران باقی مانده است.

رشمی حاجی‌آبادی به وضعیت تامین نهاده‌ها اشاره کرد و گفت: استان یزد نهاده‌ها را از استان‌های همجوار تأمین می‌کند. اگرچه وضعیت نهاده‌ها خوب است، قیمت آنها با قیمت شیر هماهنگ نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر قیمت شیر به ۲۰ هزار تومان برسد، مشکلات دامداران تا حد زیادی حل خواهد شد.

اینطور که پیداست سود اصلی دامداران در شهر‌های مختف از محل فروش گوشت است و در کنار آن سود اندکی نیز از فروش شیر کسب می‌کردند. با توجه به اینکه ظرف بیش از یک سال گذشته قیمت شیر خریداری شده از دامداران افزایش نیافته و از سوی دیگر واردات گوشت برای کنترل قیمت نیز رشد قابل توجهی داشته، دیگر فعالیت دامداران آنطور که باید و شاید برایشان صرفه اقتصادی ندارد.


۵ هزار گوساله در یزد آماده کشتار، اما به دلیل قیمت پایین گوشت فروش نمی‌رود
برای بررسی جزئیاتی بیشتر گفت‌وگویی با محمدعلی حاتمی‌زاده، مدیر جهاد کشاورزی یزد داشتیم. حاتمی‌زاده درباره اعتراضات اخیر دامداران توضیح داد: در روز‌های گذشته اعتراضاتی از سوی دامداران به دلیل قیمت پایین شیر رخ داد.

وی گفت: در اردیبهشت ۱۴۰۲، وزیر وقت جهاد کشاورزی اعلام کرد قیمت شیر درب دامداری باید ۱۵ هزار تومان باشد، حالا بیش از یک سال و نیم از این قیمت گذاری می‌گذرد و قیمت شیر تغییری نکرده است این در حالیست که هزینه‌های انرژی، دستمزد، واکسن، دارو و علوفه، به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.

حاتمی زاده ادامه داد: «شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی» قرار بود در اردیبهشت ماه امسال قیمت جدید را مشخص کند و سپس توسط ستاد تنظیم بازار کشور مصوب و توسط وزیر ابلاغ شود، اما امسال این روند متوقف شد.

وی درباره وضعیت دامداران گفت: اوایل سال قیمت گوشت گوساله بالا بود و دامداران کمبود درآمد از شیر را با فروش گوساله جبران می‌کردند، اما در ماه‌های اخیر به دلیل واردات و ورود دام‌های سنگین به بازار، قیمت گوشت گوساله کاهش یافته است. اکنون در استان یزد حدود ۵ هزار گوساله آماده کشتار هستند، اما به دلیل قیمت پایین، دامداران قادر به فروش نیستند و مشتری هم ندارند.

مدیر جهاد کشاورزی یزد گفت: دامداران انتظار داشتند دولت قیمت شیر را به سطح متعادل برساند، اما به دلیل تأکید دولت قبل بر ثابت نگه داشتن قیمت‌ها، این کار به تأخیر افتاد. با تغییر دولت، دامداران امیدوار بودند که قیمت شیر حداقل ۳ تا ۴ هزار تومان افزایش یابد.

وی درباره مطالبات دامداران گفت: اولا دامداران خواستار تعیین قانونی قیمت شیر و متعادل شدن سود و زیان هستند و انتظار دارند دولت هزینه‌های واقعی تولید را محاسبه و قیمت را رسمی اعلام کند.

وی ادمه داد: دومین خواسته دامداران این است که با وجود گوساله‌های آماده کشتار، واردات گوشت ضروری نیست و دولت باید گوشت گوساله داخلی را خریداری کند. پشتیبانی امور دام می‌تواند به جای خرید نقدی، گوشت مازاد را با نهاده‌هایی مانند جو و کنجاله تهاتر کند.

وی اضافه کرد: سومین درخواست دامداران این است که حالا که در گذشته به دلیل وضعیت بد، گوشت وارد شده و اکنون نیاز به واردات نیست، دولت باید نرخ ارز ۲۸,۵۰۰ تومانی برای واردات دام و گوشت زنده را تغییر داده و به ارز نیمایی تبدیل کند، که حدود ۴۲ تا ۴۳ هزار تومان است. این تغییر ارز باعث افزایش قیمت گوشت شده و ضرر ناشی از قیمت پایین شیر را جبران می‌کند.

وی مطرح کرد: دامداران چهارمین درخواست‌شان را ارائه تسهیلات سرمایه در گردش و کنترل افزایش غیرمتعارف قیمت نهاده‌هایی مانند جو، کنجاله و یونجه مطرح کرده‌اند.

بنابراین گزارش، در حالیکه قیمت شیر خریداری شده از دامداران از اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۲ تغییری نداشته، اما قیمت شیر در خرده فروشی‌ها بر اساس گزارش مرکز آمار روند صعودی داشته و از ۲۵ هزار و ۸۰۰ تومان به ۳۴ هزار و ۱۰۰ تومان (شیر پاستوریزه ۹۰۰ میلی لیتری) رسیده است.  

با وجود اینکه به دلیل مشکلات اقتصادی بخشی از جامعه قید مصرف شیر را زده‌اند، اما شایسته است شرایط به گونه‌ای باشد که دامداران و تولیدکنندگان هم از تولید پشیمان نشوند. اگر دولت و حاکمیت معتقد است قیمت کالا‌های اساسی باید ثابت بماند، باید هزینه‌های تولید دامداران را ثابت نگه دارد. برای مثال قیمت یونجه، سویا و داروی دام‌ها باید به قیمت سال قبل بازگردد.