شرکت بریتیش پترولیوم (BP) نقش مهمی در تحریک مقامات آذربایجان در احداث کریدور زنگزور دارد + فیلم

گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو: علی ودایع، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفتگو با خبرگزاری دانشجو اظهار داشت که مخالفت تهران به یک کریدور محدود نمی‌شود و بازیگران متعددی در این مساله نقش دارند. به گفته ودایع، باکو به دنبال ارتباط زمینی با منطقه نخجوان است، در حالی که روسیه موضع‌گیری‌های متفاوتی داشته است.

وی اضافه کرد که این موضوع باعث شده ایران در ضلع جنوبی زنگزور قرار گیرد، در حالی که بازیگران دیگری مانند ترکیه نیز در سمت غرب به دنبال ایفای نقش هستند.

ودایع بیان کرد که مرز شمال غربی ایران در طول حداقل ۱۵۰ سال گذشته دست‌نخورده باقی مانده است. وی اضافه کرد: "خط قرمزی که تهران تا اینجای کار ترسیم کرده، این است که اجازه دخل و تصرف یا جابجایی مرزهای خود را نمی‌دهد."

به اعتقاد ودایع، باکو به دنبال رفع یک نقصان ژئوپولیتیکی است که بعد از جنگ دوم قره‌باغ در سال ۲۰۲۰، توانست قره‌باغ کوهستانی را دوباره به دست آورد، همان‌طور که تهران نیز در رابطه با این اتفاق مواضع مشابهی داشته است.

وی افزود: "احداث کریدور تحت عنوان کریدور زنگزور، که باکو روی آن تاکید و پافشاری می‌کند، ممکن است تبعات گوناگونی برای منطقه داشته باشد."

ودایع تأکید کرد که موضع‌گیری روسیه در این خصوص باعث داغ شدن بحث‌ها شده و واکنش‌های هیجانی در تهران مشاهده می‌شود. وی اشاره کرد که مسکو در این میان منافع ایران و خط قرمزهای تهران را در نظر نگرفته است، اما می‌توان از طرف روسیه انتظار داشت که نگرانی‌های فزاینده‌ای در منطقه قفقاز داشته باشد.

ودایع با اشاره به نقش مسکو در قفقاز و آسیای میانه اظهار داشت که روس‌ها در تلاش‌اند نقش نظارتی خود را حفظ کنند و به موازات کریدور شمال-جنوب، راه‌های ارتباطی جدیدی ایجاد کنند. وی افزود: "تهران به این موضوع به چشم تردید و چالش‌آمیز نگاه می‌کند." ودایع بیان کرد که روسیه در عین حال تلاش می‌کند تعاملات خود را با باکو و ترکیه به‌طور کنترل‌شده مدیریت کند و حضور نادر آنها در این دوره به نوعی راهبرد محسوب می‌شود.

این کارشناس ادامه داد: "جمهوری آذربایجان به دنبال دسترسی‌های ژئوپولیتیکی گسترده‌تر است." وی توضیح داد که این می‌تواند به نقض حاکمیت ارمنستان در میان‌مدت منجر شود و تنش‌های جدیدی را ایجاد کند. ودایع همچنین به مولفه‌های فرامنطقه‌ای اشاره کرد و گفت: "شرکت بریتیش پترولیوم (BP) نیز در انتقال نفت خزر مشارکت دارد و ترکیه به دنبال دسترسی راحت‌تر به باکو است."

وی در ادامه افزود که جمهوری آذربایجان مدعی است که دسترسی‌های زمینی آنها به نخجوان با چالش‌هایی مواجه است. ودایع خاطرنشان کرد که تهران طی سه دهه گذشته اجازه دسترسی مستمر باکو به نخجوان را داده و هیچ مشکلی ایجاد نشده است. همچنین، مسیرهای مواصلاتی جدیدی تحت عنوان مسیر ارس توسط ایران دنبال می‌شود.

ودایع به نقش ناتو در گسترش نفوذ خود به شرق اشاره کرد و بیان داشت: "ناتو به دنبال ایجاد فضایی برای نفوذ علیه منافع روسیه است و به دنبال ایجاد فضایی پشت مرزهای شمالی ایران و جمهوری اسلامی ایران است." وی افزود که نفوذ ناتو به قلب آسیای میانه می‌تواند به گسترش نفوذ آنها به مرزهای غربی چین منجر شود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان اظهار داشت که روسیه به دلیل درگیری‌های خود در اوکراین و تنش‌های موجود در منطقه قفقاز با محدودیت‌هایی مواجه است. وی افزود که سناریوهای مختلفی برای کریدور زنگزور وجود دارد که می‌توانند به سه وضعیت خوش‌بینانه، میانگین و بدبینانه تقسیم شوند. ودایع تأکید کرد: "جمهوری اسلامی ایران به دنبال سناریوی خوش‌بینانه است که در آن مسیرهای قدیمی فعال باقی بمانند."